Olesno

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: inne miejscowości o nazwie Olesno.

Współrzędne: 50°52'30" N 18°25'00" E50.875 18.4166667 (Olesno)

Olesno


Herb Olesna	Flaga Olesna

Gmina
- rodzaj

Olesno (powiat oleski)
miejsko-wiejska

Założono

przed 1226(pierwsza wzmianka)

Prawa miejskie

1275

Burmistrz

Sylwester Piotr Lewicki

Powierzchnia

15,1 km²

Położenie

50° 52'30'' N
18° 25'00'' E

Wysokość

240 m n.p.m.

Liczba mieszkańców (2006)
- liczba ludności
- gęstość

10 106
669,3 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

46-300

Tablice rejestracyjne

OOL

Położenie na mapie Polski

Olesno

TERC10
(TERYT)

160803

Miasta partnerskie

Arnsberg

Zalakaros

Urząd miejski³

Pieloka 21
46-300 Olesno
tel. 34 359-78-41 do 44; faks 34 359-72-83

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Ratusz w Oleśnie dzisiaj

Rynek

Kościół Bożego Ciała

Kościół św. Michała

Kościół ewangelicki Krzyża Chrystusowego

Olesno (niem. Rosenberg) to miasto w woj. opolskim, siedziba gminy Olesno i powiatu oleskiego. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. częstochowskiego. Położone jest nad rzeką Stobrawą. Stacja kolejowa Olesno Śląskie.

Według danych z 30 czerwca 2006¹⁶, miasto miało 10 106 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Istnieje dokument erekcyjny kościoła św. Michała wydany w 1226 r. przez biskupa wrocławskiego Wawrzyńca. Potwierdzono w nim fakt istnienia w Oleśnie komory celnej. W XIII w. miasto było we władaniu książąt wrocławskich. Przed 1294 r. miasto zostało ponownie przejęte przez książąt opolskich. W 1327 r. książę Opola i Olesna Bolko II uznał zwierzchnictwo czeskie. W 1396 r. miasto posiada wojewoda krakowski Spytko z Melsztyna. W 1450 r. nowy właściciel Olesna książę Bernard Niemodlińsko Strzelecki, odnowił prawa lokacyjne miasta. W 1532 r. miasto będące w posiadaniu właścicieli prywatnych (rodzin Beesów i von Geschinów) znalazło się w granicach monarchii habsburskiej. W XVII-XVIII w. liczne kataklizmy nękające mieszkańców - klęski żywiołowe i zniszczenia wojenne. W 1708 r. panująca w mieście epidemia dżumy pozostawiła przy życiu jedynie 90 mieszkańców.

W 1742 r. Olesno wraz z całym Śląskiem zostało włączone do państwa pruskiego. Od 1816 r. Olesno było miastem powiatowym w rejencji opolskiej, grającym rolę potężnego ośrodka gospodarczego i kulturalnego. W 1848- 1849 burzliwe wydarzenia Wiosny Ludów przeszły także przez tereny miasta. Wg danych z 1905 r. językiem ojczystym 56% mieszkańców był niemiecki, a niemal 35% polski; ponad 6% zadeklarowało dwujęzyczność.

W latach 1919-1921 Olesno było rejonem działań powstańczych i walk plebiscytowych. W pobliżu Olesna w czerwcu 1919 r. miały miejsce przygotowania do wybuchu tzw. powstania oleskiego mającego poprzedzać wybuch I powstania śląskiego. W plebiscycie górnośląskim 20 marca 1920 r. 3.286 głosujących opowiedziało się za pozostaniem miasta w granicach Niemiec, zaś 473 osoby - za przyłączeniem do Polski.

W trakcie wojny znajdowały się tutaj filie obozu Stutthof. W 1945 r. do miasta wkroczyły wojska Armii Czerwonej i władzę przejęła administracja polska. Niemiecka ludność została wysiedlona. Od 1958 r. rozpoczęło działalność Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Oleskiej.Popularyzuje kulturę ziemi oleskiej,tradycję folklorystyczną i etnograficzną regionu.Od 1966 r.wydaje rocznik Głos Olesna. Od 1992 r. Olesno utrzymuje partnerskie kontakty z niemieckim miastem Arnsbergiem. W 1999 r. przywrócono miastu funkcję powiatu i ponowną przynależność do województwa opolskiego.

[edytuj] Oświata

[edytuj] Przedszkola

Publiczne Przedszkole nr 3 (z Oddziałem Integracyjnym) (ul. Sądowa 5)
Publiczne Przedszkole nr 4 (ul. Krasickiego 3)

[edytuj] Szkoły podstawowe

Zespół Szkół Dwujęzycznych, Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 Dwujęzyczna w Oleśnie (ul. Wielkie Przedmieście 51)
Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 w Oleśnie im. Powstańców Śląskich (ul. Krasickiego 25)

[edytuj] Gimnazja

Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Tadeusza Kościuszki w Oleśnie (ul. Pieloka 12)
Zespół Szkół Dwujęzycznych, Publiczne Gimnazjum nr 2 Dwujęzyczne w Oleśnie (ul. Wielkie Przedmieście 51)

[edytuj] Szkoły ponadgimnazjalne

Zespół Szkół w Oleśnie (ul. Sądowa 2)
Zespół Szkół Ekonomicznych i Ogólnokształcących im. Mikołaja Kopernika w Oleśnie (ul. Powstańców Śl. 4)
Zespół Szkół Zawodowych w Oleśnie (ul. Wlk. Przedmieście 41)

[edytuj] Instytucje muzyczne i kulturalne

Miejski Dom Kultury (ul. Wielkie Przedmieście 31)
Muzeum im. Jana Nikodema Jaronia (ul. Rynek 20)
Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia (ul. Wielkie Przedmieście 33)
Oleska Biblioteka Publiczna im. Jakuba Alberta Pieloka w Oleśnie (ks. Brunona Aleksandra 5)

[edytuj] Zabytki

Kościół św. Michała, zbudowany w 1374 r. z fundacji księcia Władysława Opolskiego. Murowany, wielokrotnie przebudowywany. Obecnie z cechami gotyckimi i barokowymi. Portal gotycki z XIV/XV wieku, ołtarz wczesnobarokowy, w prezbiterium dekoracja stiukowa z 1657 r. Otoczony murem z arkadką i bramą.
Kościół Parafialny Bożego Ciała, obecny, zbudowany w 1913 roku, murowany, wzniesiony na miejscu poprzedniego drewnianego z XVII i XVIII wieku, który został przeniesiony do Gronowic. (Niestety ostatnio spłonął).
Kościół Odpustowy św. Anny - to najciekawszy i zarazem najładniejszy obiekt sakralnych zabytków budownictwa drewnianego. Zbudowany w 1518 roku. Do głównej nawy dobudowano w latach 1668-1670 pięć kaplic usytuowanych na rzucie gwiazdy. Konstrukcja zrębowa na podmurowaniu. W ołtarzu głównym, stare, XVI-wieczne rzeźby. W nawie głównej, na belce tęczowej, rzeźbiona figura z XVII wieku. Wiele innych elementów starego wyposażenia liturgicznego, późno gotyckiego i późnorenesansowego. (Ołtarz został skradziony. Do dnia dzisiejszego odzyskano tylko kilka figur. To co możemy oglądać, to replika.)
Ratusz z 1820 roku, w miejscu starszego z XVII wieku. Usytuowany w jednym z narożników czworobocznego rynku, z czasów lokacji. W 1945 roku spalony, odbudowany bez charakterystycznego wysokiego dachu z wieżą.
Kościół ewangelicki z połowy XIX w.
Mury obronne, rozebrane w XVII, pozostałości przy ul. Lompy
Kamienica barokowa przy ul. Jaronia 7, dwutraktowa, z sienią przelotową, nie ma osi. Elewacja frontowa trójosiowa, szczyt ujęty spływami, zwieńczony półkoliście.
pozostałości zespołu dworskiego z XIX w. (Olesno - Świercze), oficyna, czworak, spichlerz, wozownia (obecnie mieszkania i magazyny), pozostałości parku.