Wołczyn

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta w woj. opolskim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Niektóre informacje zawarte w artykule wymagają weryfikacji.
Zajrzyj na stronę dyskusji, by dowiedzieć się, jakie informacje budzą wątpliwości.

Współrzędne: 51°01'06" N 18°03'25" E51.0183333 18.0569444 (Wołczyn)

Wołczyn

Gmina
- rodzaj

Wołczyn
miejsko-wiejska

Założono

XIII w.

Jan Leszek Wiącek

7,36 km²

Położenie

51° 01'06'' N
18° 03'25'' E

Wysokość

170 m n.p.m.

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

6221
845,2 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

46-250

Tablice rejestracyjne

OKL

Położenie na mapie Polski

Wołczyn

TERC10
(TERYT)

5162304044

Miasta partnerskie

Hassloch

Niemcy

Urząd miejski³

ul. Dworcowa 1
46-250 Wołczyn
tel. 77 418-83-40; faks 77 418-83-40
(e-mail)

Strona internetowa miasta

Wołczyn (niem. Kunzestadt albo Konstadt) to miasto w woj. opolskim, w powiecie kluczborskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wołczyn.

Spis treści

1 Położenie
2 Legenda o powstaniu miasta
3 Historia
- 3.1 Najważniejsze wydarzenia
4 Zabytki
5 Klimat
6 Ukształtowanie powierzchni i gleby
7 Wody powierzchniowe i podziemne
8 Szata roślinna i świat zwierzęcy
9 Ochrona przyrody
10 Kultura
11 Miasta partnerskie
12 Linki zewnętrzne
13 Przypisy

[edytuj] Położenie

Wołczyn leży na Nizinie Śląskiej. Jest największą z czterech gmin powiatu kluczborskiego. Według danych z 31 grudnia 2004, miasto zamieszkiwało 6221 mieszkańców.

Wołczyn cechuje dogodne usytuowanie komunikacyjne. Miasto ma dobre połączenie drogowe i kolejowe z Kluczborkiem (12 km), Wrocławiem, Opolem, Kępnem, a także z Poznaniem. Przez miasto przebiega droga krajowa nr 42 Kluczbork-Namysłów oraz linia kolejowa Lubliniec-Wrocław.

Historycznie Wołczyn należał do Dolnego Śląska, podobnie jak całe księstwo oleśnickie^[1]. Obecnie więcej powiązań (również administracyjnych) łączy go ze Śląskiem Górnym.

[edytuj] Legenda o powstaniu miasta

Osada Wołczyn powstała na starym szlaku solnym, który w owym czasie prowadził z Krakowa przez Kluczbork do Wrocławia. Legenda mówi, że jednemu z kupców padł wół, do którego był on bardzo przywiązany. Owy kupiec postanowił, że zostanie w tym miejscu przez jakiś czas, a za posiadane pieniądze założy osadę. Nazwał to miejsce Wołczyn, gdyż wół uczynił, że kupiec osiadł na tej ziemi.
Inna legenda mówi, że pewien pasterz wypasał woły niedaleko szlaku solnego. Jeden z wołów wykopał zatkany garniec. Okazało się, że w garncu znajdują się pieniądze, które mógł zgubić któryś z kupców zatrzymujących sie na odpoczynek. Za owe pieniądze pasterz założył osadę - Wołczyn.

[edytuj] Historia

Przed tysiącem lat rósł na terenie dzisiejszego Wołczyna gęsty las, o którym wspominają kroniki. Pierwszym ludem na tej ziemi byli Wandalowie, którzy w niedługim czasie zostali zastąpieni przez Słowian. Ziemie te były wówczas pod panowaniem Mieszka I Księcia Polan. Dowodem na to są słowiańskie nazwy wsi: Wurzbie, Jerałcice zapisane w kronikach. Aż do 1945 r. Wołczyn nosił nazwę Kunzestad - od imienia zasadźcy miasta - Kunzo Wilrycha.

Wałczyn pojawia się w dokumentach miejskich tylko raz - roku 1845 i nie wiadomo właściwie skąd się taka nazwa wzięła. Powrócono do niej dopiero po wojnie, by podkreślić słowiański rodowód miasta. Pierwsza wzmianka w dokumentach o istnieniu osady w miejscu dzisiejszego Wołczyna to akt nadania jej przez księcia Henryka III Śląskiego praw miejskich z dnia 22 stycznia 1261 r. według tych dokumentów miasto miało jednak nazywać się na cześć założyciela Książęca Dolina (Fuerstental). Nazwa jednak się nie przyjęła. Zanim Kunzo – dzierżawca ziem zwanych przez Henryka III "wielkim lasem" otrzymał od niego nakaz lokacji osada musiała jednak już od wielu lat funkcjonować jako targowa. Tędy przebiegał szlak handlowy Kraków - Kluczbork - Wrocław. Wraz z nadaniem praw miasta zyskało 100 włók pola, 10 lat wolnych od podatków i nowe prawa targowe. Kunzestad nigdy nie został otoczony murami obronnymi, stąd w herbie drewniana strażnica. Do XVII w. Kunzestad rozwijał się pomyślnie. Ludność utrzymywała się z rolnictwa, rzemiosła i handlu. Najliczniejszy był cech szewski- pod koniec XVIII w. skupiał ponad 70 rzemieślników, wszystkich mieszkańców było zaś 800. Płody rolne i rękodzieła zbywane były na 5 corocznych jarmarkach, eksportowano je także do Wielkopolski. Do 1495 r. Wołczyn był miastem książęcym kolejnych dynastii Piastów: brzeskich, świdnickich i opolskich. Następnie aż na 300 lat przeszedł w ręce prywatne - magnackiego rodu Posadowskich, potem we władanie cesarzy pruskich Fryderyka II i Fryderyka III.

Miasto było kilkakrotnie zaludniane: w XV w. przez osadników husyckich, w XVII w.- po wyniszczeniu przez epidemie i pożary w 1432 r., 1581 r., 1588 r., 1627 r. i 1633 r. – także przez wygnanych z Polski arian. W XVI w. powstała tu znana w kraju z wysokiego poziomu nauczania szkoła miejska, a w XVIII i w początkach XIX w. mieściło się znane proseminarium dla polskich ewangelików, przeniesione później do Kluczborka. Za panowania cesarzy pruskich miasto otrzymało swój statut i urząd stróża miejskiego. Po trudnych latach gospodarczego załamania i masowej emigracji zarobkowej mieszkańców sytuacja zaczęła się poprawiać po doprowadzeniu kolei żelaznych do Kluczborka. W połowie XIX w. otwarto tu - największą wówczas - roszarnię lnu. W latach międzywojennych dobudowano oddział roszarni konopi. Powstały też 2 małe browary, gorzelnia, a w 1893 r.- fabryka drożdży - zalążek dzisiejszej fabryki Lesaffre Bio Corporation (dawniej: Śląskiej Fabryki Drożdży "Polmos") zaopatrującej w swoje produkty jedną czwarta kraju. W 1904 r. wybudowano gazownię i oświetlono ulice.

W 1796 r. Wołczyn liczył 893 mieszkańców, w 1939 - 3899 a w 2001 r. - 6497. Wołczyn zawsze należał do najmniejszych miast Śląska Opolskiego, zachowało się też w nim bardzo mało świadectw historii. Ze względu na położenie miasteczka na szlaku handlowym w XV w. grasowali w pobliskich lasach rabusie. Przywódcą ich był Hanz Borschwitz, właściciel zamku wołczyńskiego znajdującego się na najwyższym terenie miasta, wokół którego rozciągały się bagna. Zamek był twierdzą trudną do zdobycia, a jego mieszkańcy siali ogólny postrach. Ostatecznie jednak zdobyto go, a jego właściciela wyrokiem księcia spalono na rynku w Oleśnicy.

[edytuj] Najważniejsze wydarzenia

1248-1294 - Wołczyn należał do Księstwa Wrocławskiego
1261 - lokacja miasta
1294-1312 - Wołczyn należał do Księstwa Głogowskiego
1312 - miasto w posiadaniu Księstwa Namysłowskiego
1320-1343 - miasto było w posiadaniu Księstwa Oleśnickiego
1323-1327 - miasto w lennie korony czeskiej
1343-1436 - rządy nad ziemiami i wsiami należącymi do Wołczyna objął książę Ludwik z Brzegu
1436 - Wołczyn ponownie był pod panowaniem księstwa oleśnickiego
1526 - miasto pod panowaniem Habsburgów austriackich
1742 - Wołczyn w granicach Prus
1820 - miasto przyłączono do rejencji opolskiej
1868 - 1 października uruchomiono linię kolejową
1945 - miasto przyłączono do Polski

[edytuj] Zabytki

Do najciekawszych zabytków Wołczyna należą:

Kościół ewangelicki pod wezwaniem św. Barbary z lat 1770-99
Neogotycki kościół parafialny NMP Niepokalanego Poczęcia z lat 1859-61
Kościół ewangelicki -pierwotnie staroluterański z 1848
Cmentarz żydowski -najstarsze nagrobki z XIX i pocz. XXw
Wieża ciśnień -z pocz. XXw.

Ponadto do zabytków architektury należą domy z XIX wieku przy ul. Kluczborskiej 2 oraz przy ul. Powstańców 12, 13 i 14.

[edytuj] Klimat

Gmina Wołczyn znajduje się w strefie klimatu umiarkowanego łagodnego, zdominowanego przez wpływy klimatu atlantyckiego z okresowymi wpływami klimatu kontynentalnego. Klimat rejonu wołczyńskiego pod względem temperatury powietrza jest korzystny dla gospodarki człowieka. Średnia roczna temperatura powietrza przekracza 9°C. Dla człowieka jednak jeszcze ważniejszym jest rozkład temperatur w poszczególnych porach roku. Otóż teren gminy odznacza się stosunkowo łagodnymi zimami. Najzimniejszym miesiącem jest styczeń. Okresy mrozów nie trwają długo a kilka razy w ciągu zimy następują odwilże. Miesiące letnie nie są zazwyczaj zbyt upalne. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec. Szczególnie charakterystyczną cechą klimatu są łagodne i długie jesienie oraz wczesne i pogodne wiosny. W dziedzinie opadów atmosferycznych zaznacza się wyraźnie wpływ Sudetów. Pasmo gór zatrzymuje wiatry południowe natomiast wiatry zachodnie i północno-zachodnie maja łatwy dostęp i przynoszą dosyć bogate opady (ilość opadów rocznych nie przekracza 550 mm). Rozkład opadów w poszczególnych porach roku: w zimie i na początku wiosny - skąpe, od maja do lipca - duże.

[edytuj] Ukształtowanie powierzchni i gleby

Cofający się lodowiec skandynawski pozostawił na terenie gminy Wołczyn głębokie pokłady piasków, żwirów, kamieni i gliny, na których powstała równina, z niewielkimi wzniesieniami, morenowymi oraz lokalnymi pobagiennymi obniżeniami. Dlatego też rzeźba terenu jest dość urozmaicona. Zróżnicowanie ukształtowania pionowego sięga 50-60 metrów. Wysokość terenu waha się od 140 do 204 m n.p.m. Miasto Wołczyn leży na wysokości 170 m n.p.m. Gleby są średnio urodzajne. Przeważa klasa IVa i IVb.

[edytuj] Wody powierzchniowe i podziemne

Gleba gminy Wołczyn jest uboga w wodę i dlatego ma słabo rozwiniętą sieć rzeczną. Najważniejszym ciekiem jest przepływający przez miasto Wołczyński Strumień, prawy dopływ Stobrawy, rzeki nizinnej o długości 85 km niosącej niewielkie ilości wody, wpadającej z prawej strony do Odry. Przez gminę przepływają także: Stobrawa, Kluczborska Struga i Czarna Woda. Ponadto na terenie gminy Wołczyn znajduje się solanka wołczyńska o temperaturze +43,5 i składzie: Cl, Na, Ca, Br, Fe i Be.

[edytuj] Szata roślinna i świat zwierzęcy

Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

[edytuj] Ochrona przyrody

Na terenie gminy Wołczyn utworzono dwa rezerwaty przyrody: "Komorzno" - obszar leśniczy o powierzchni 3,7 ha w tym 5-letni drzewostan bukowy o cechach buczyny pomorskiej z domieszką dęba, graba, sosny i świerka oraz rezerwat "Krzywiczyny" - obszar lasu o powierzchni 19,7 ha, ze 170-letnim drzewostanem sosnowym z domieszką świerka i różnowiekowego dębu.

Atrakcyjność tych lasów potwierdza 28 zaewidencjowanych pomników przyrody. Do najcenniejszych należy zaliczyć: 126-letni drzewostan jodłowy z domieszką świerka, modrzewia i sosny, 136-letni drzewostan modrzewia z domieszką jodły i sosny, będący powierzchnią badawczo-doświadczalną, 136-letni drzewostan jesionowy z domieszką dębu, buka, olchy, wyłączony drzewostan nasienny dębu bezszypułkowego. Ponadto na terenie gminy znajdują się inne zabytki przyrody: aleja dębów szypułkowych na gruntach wsi Gierałcice w wieku 60-270 lat; lipa drobnolistna w Duczowie Wielkim w wieku 170 lat, dąb szypułkowy w wieku 270 lat - osobliwość: zrośnięte ze sobą od ponad 150 lat: buk zwyczajny w Komorznie w wieku 320 lat: głaz narzutowy w Wierzbicy Dolnej - blok skandynawskiego granitu (przy drodze z Wierzbicy do Włoch).

[edytuj] Kultura

Od 1993 roku, co rok w lipcu, miasto Wołczyn jest gospodarzem 'Spotkania Młodych' - organizowanego przez zakon kapucynów spotkania przyciągającego od 600 do dwóch tysięcy młodych ludzi z całej Polski. Program spotkania zawiera koncerty wykonawców muzyki chrześcijańskiej, konferencje, spotkania w grupach oraz warsztaty.

Przy Wołczyńskim Domu Kultury od 1980 roku działa Zespół Pieśni i Tańca "Modrzewiacy".

Przy Miejsko-gminnym Domu Kultury działają również: warsztaty plastyczne, koło grafiki, sekcja akustyczna, koło poezji śpiewanej, koło fotografii, koło szachowe, nauka gry na keyboardzie, nauka gry na fortepianie, nauka gry na gitarze.