Szczecinek

Z Wikipedii

Współrzędne: 53°43' N 16°41' E53.7166667 16.6833333 (Szczecinek)

Szczecinek
Herb Szczecinka Flaga Szczecinka
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	szczecinecki
Gmina  - rodzaj	Szczecinek miejska
Założono	1310
Prawa miejskie	1310
Burmistrz	Jerzy Hardie-Douglas (e-mail)
Powierzchnia	37,17[1] km²
Położenie	53° 43' N 16° 41' E
Liczba mieszkańców (2007)  - liczba ludności  - gęstość	38 516 [1] 1039,0 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	94
Kod pocztowy	78-400
Tablice rejestracyjne	ZSZ
Położenie na mapie Polski Szczecinek
TERC10 (TERYT)	4324415011
SIMC10	0950262
Miasta partnerskie	Noyelles-sous-Lens Neustrelitz Bergen op Zoom Söderhamn
Urząd miejski3 Plac Wolności 13 78-400 Szczecinek tel. 94 371-41-29; faks 94 374-02-54 (e-mail)
Strona internetowa miasta

Szczecinek (kaszub. Nowé Sztetëno, niem. Neustettin, szw. Nien Stettin, łac. Nova Stetin) – miasto w Polsce, na Pomorzu Zachodnim, szósty ośrodek miejski województwa zachodniopomorskiego, siedziba władz powiatu szczecineckiego. Miasto na pograniczu Pojezierza Drawskiego i Pojezierza Szczecineckiego, położone pomiędzy dwoma jeziorami: Trzesiecko oraz Wielimie. W Szczecinku krzyżują się drogi krajowe nr 11 i nr 20.

Według danych z 30 czerwca 2007 roku, miasto miało 38 516 mieszkańców.

Spis treści 1 Geografia 1.1 Warunki wodne 1.2 Tereny zielone 1.3 Klimat 1.4 Demografia 2 Historia 3 Kalendarium 4 Architektura i obiekty turystyczne 4.1 Zabytki 4.2 Obiekty turystyczne 4.3 Pomniki 5 Komunikacja 5.1 Transport drogowy 5.2 Kolej 5.3 Komunikacja autobusowa 5.4 Komunikacja miejska 5.5 Komunikacja lotnicza 5.6 Komunikacja wodna 6 Gospodarka 6.1 Handel 7 Opieka zdrowotna 8 Kultura 9 Edukacja 10 Sport 10.1 Obiekty sportowe 11 Religia 12 Ludzie związani ze Szczecinkiem 13 Administracja 13.1 Miasta partnerskie 14 Polityka 15 Przypisy 16 Linki zewnętrzne

[edytuj] Geografia

Szczecinek znajduje się na pograniczu dwóch mezoregionów fizycznogeograficznych – miasto położone jest we wschodniej części Pojezierza Drawskiego i północnej części Pojezierza Szczecineckiego (regiony te należą z kolei do dwóch różnych makroregionów). Szczecinek leży we wschodniej części województwa zachodniopomorskiego.

Pod względem geomorfologicznym jest to obszar południowego skłonu strefy wzniesień czołowo-morenowych głównego ciągu pomorskiego, zajęty przez rozległe równiny sandrowe i płaty wysoczyzn morenowych z licznymi jeziorami, dolinami rzek i zagłębieniami wytopiskowymi. Miasto usytuowane jest na przesmyku pomiędzy jeziorami Wielimie i Trzesiecko, połączonych rzeczką Niezdobną. Teren w obrębie granic administracyjnych miasta jest bardzo urozmaicony pod względem form geomorfologicznych i wznosi się od 132 do 160 m n.p.m.^[2].

Według danych z 2007 roku, Szczecinek ma obszar 37,17 km², w tym:

• użytki rolne: 27%
• użytki leśne: 18%

Miasto stanowi 2,11% powierzchni powiatu.

Części miasta: Śródmieście, Bugno, Chyże, Czarnobór, Opoczyska, Raciborki, Osiedle Zachód, Kwieciszewo, Marcelin.

W planie jest włączenie w granice miasta pobliskich miejscowości – Trzesieka, Marcelin, Świątki^{[potrzebne źródło]}.

W roku 2007 miasto graniczyło z następującymi wsiami położonymi w gminie wiejskiej Szczecinek: Trzesieka, Gałowo, Marcelin, Godzimierz, Turowo, Świątki, Parsęcko, Buczek/Żółtnica.

[edytuj] Warunki wodne

Wody powierzchniowe stanowią najistotniejszy element krajobrazowy Szczecinka – są nośnikami życia biologicznego, wpływają w istotny sposób na klimat lokalny. Do najważniejszych należą jeziora Trzesiecko i Wielimie (wody poza granicami miasta) oraz rzeka Niezdobna.

Jezioro Trzesiecko (pow. 295 ha) jest typowym jeziorem rynnowym o dostępnych, wysokich na ogół brzegach. Rzeczka Niezdobna łączy je, płynąc środkiem miasta, z jednym z największych na Pomorzu jeziorem Wielimie (pow. 1.755 ha). W lesie Czarnobór znajduje się niewielkie, malownicze jezioro Leśne (pow. 17,7 ha).

Do pozostałych cieków wodnych należą: kanały (Radacki, Wilczy, Zachodni) oraz potoki (Lipowy, Święty, Mulisty).

Plaże:

• plaża miejska – strzeżona,
• plaża "wojskowa" – strzeżona,
• pozostałe plaże nad jeziorem Trzesiecko – niestrzeżone.

[edytuj] Tereny zielone

Szatę roślinną miasta stanowią kompleksy leśne, zbiorowiska naturalnej roślinności zielnej, kośne łąki i pastwiska oraz zieleń miejska urządzona. Lasy zajmują obszar 676 ha, tj. około 18% powierzchni ogólnej^{[potrzebne źródło]} w granicach administracyjnych miasta i występują przede wszystkim w zwartym kompleksie w południowej części.

Do najwartościowszych pod względem zasobów należy las Czarnobór, reprezentujący zróżnicowane, na ogół żyzne siedliska lasu świeżego i lasu świeżego mieszanego (drzewostany z przewagą buka) oraz boru świeżego mieszanego. Pozostałe kompleksy leśne reprezentują mniej żyzne siedliska: lasu świeżego mieszanego na brzegach jeziora Trzesiecko, ubogie siedliska boru świeżego na sandrze (przy drodze do wsi Trzesieka) oraz lasu bagiennego nad jeziorem Wielimie. Poza wartościami biologicznymi są one podstawowym czynnikiem utrzymującym równowagę ekologiczną, spełniają role ochronną jako lasy wodochronne i glebochronne, ostoje zwierząt i ptactwa. Naturalna roślinność zielna występuje w bagiennych partiach brzegów jeziora Wielimie, tworząc charakterystyczne zbiorowiska bagienne i torfowiskowe oraz szuwary przybrzeżne. Mniejsze zbiorowiska roślinne tego typu występują w niektórych partiach brzegowych jeziora Trzesiecko oraz w obniżeniach podmokłych na sandrze i wysoczyźnie morenowej – towarzyszą im łąki i pastwiska użytkowane rolniczo.^[2]

Miejskie obszary zielone:

• Park Miejski w Szczecinku wzdłuż jeziora Trzesiecko
• Park Leśników przy ul. Kołobrzeskiej
• Lasek Zachodni
• Małpi Gaj
• Las Miejski
• Las Klasztorny

[edytuj] Klimat

Miasto Szczecinek usytuowane jest w centralnej Dzielnicy Klimatycznej Pomorskiej, charakteryzującej się stosunkowo chłodnym latem i dość łagodną zimą. Średnia roczna wielkość opadów wynosi 600-700 mm. Przeważają wiatry zachodnie i północno-zachodnie.^[2]

Warunki fizjograficzne, a zwłaszcza usytuowanie miasta w obniżeniu na przesmyku między dwoma jeziorami i występujące tereny bagienne, modyfikują w pewnym stopniu warunki meteorologiczne. Rejon Szczecinka charakteryzuje się zwiększoną wilgotnością powietrza, częstym zaleganiem mgieł, stosunkowo słabymi wiatrami i dość dużą liczbą dni bezwietrznych. Najmniej korzystne warunki klimatu lokalnego posiadają obniżenia terenowe bagienne i podmokłe (rejon śródmieścia w kierunku jeziora Wielimie), znacznie korzystniejsze – wyniesione partie wysoczyzny morenowej i sandru.^[2]

[edytuj] Demografia

Dane z 2005 roku ^[3]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	39 864	100	20 891	52,5	18 973	47,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	1045,6		548,6		497,0

Według danych z roku 2005⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 1659,14 zł.

[edytuj] Historia

We wczesnym średniowieczu na Wzgórzu Przemysława (zwanym też Wzgórzem Bismarcka) istniało grodzisko obronne. Dwa inne grodziska "Trzesieka" i "Zamek" położone były nad brzegiem jeziora. Wszystkie one uległy zniszczeniu na początku XII w., być może w okresie walk Bolesława Krzywoustego o Pomorze.

Przełom XIII/XIV w. to na Pomorzu czas bezwzględnej ekspansji Brandenburgii. Dla przeciwstawienia się jej książę wołogoski Warcisław IV w 1310 r. założył miasto Nowy Szczecin – dziś Szczecinek. Miasto powstało na południe od istniejącej już osady rybackiej Kiecz położonej u brzegów jeziora Wielimie. Teren przeznaczony na lokację był wybitnie obronny, otoczony wodami dwóch jezior, rzekami i bagnami.

Nazwa miasta Nowy Szczecin wyraźnie nawiązywała do Szczecina, stolicy całego księstwa pomorskiego, zanim nie doszło do jego podziału w roku 1295.

W herbie miasto otrzymało czarnego książęcego gryfa na złotym polu (gryf kaszubski) odwróconego w prawo (wg stron heraldycznych), oraz srebrną rybę jesiotra, już w średniowieczu osobliwość tutejszych jezior.

Zmiana dróg handlowych z Pomorza do Wielkopolski, na skutek przyłączenia w roku 1368 Drahimia do Polski, podcięła nadzieję na gospodarczą pomyślność Szczecinka.

W wyniku podziału księstwa między braci w 1367 r., Szczecinek przypadł wraz z okręgiem Warcisławowi V. Księstwo szczecineckie przetrwało do jego śmierci w 1390 r.

W okresie wojen polsko-krzyżackich, na zamku w Szczecinku odbyły się dwa zjazdy: w 1409 i 1423 r. Uczestniczyli w nich książęta pomorscy, mistrzowie krzyżaccy, a w drugim także Eryk Pomorski król Danii, Szwecji i Norwegii.

W latach 1581-1592 nasiliły się walki z czarownicami. W tym czasie spalono za czary prawie 30 osób.

W ciągu I poł. XVII w. Zamek stanowił oprawę wdowią Gryfitów. Rezydowała tu księżna Anna Maria, a po niej księżna Jadwiga.

Okres wojny 30-letniej (1618-1648) należał do najgorszych w dziejach miasta. Przemarsze wojsk wszystkich walczących armii, rabunki, napady i wreszcie zaraza zubożyły niezmiernie ludność miasta. Jedynym jaśniejszym punktem była wówczas fundacja w 1640 r. Przez księżną Jadwigę jednego z pierwszych na Pomorzu Zachodnim gimnazjów. Koniec XVIII i wiek XIX to okres względnej prosperity. W 1724 r. utworzono powiat szczecinecki, w 1780-1784 obniżono znacznie wody jezior Wielimie i Trzesiecko, odsłaniając wiele gruntów. Szczecinek otrzymał połączenie z innymi miastami (w drugiej połowie XIX stał się węzłem kolejowym), zaczął się rozwijać przemysł, a liczba ludności wzrastać.

Wojny napoleońskie na krótko zakłóciły ten pomyślny rozwój. Szczecinek w lutym 1807 r. zajęły wojska generała Łubieńskiego. W ciągu następnych lat kwaterowały tu dziesiątki tysięcy żołnierzy. Katastrofa Wielkiej Armii i jej odwrót spod Moskwy miały swój szczecinecki finał. W kilku zbiorowych mogiłach pochowano tu ponad 100 żołnierzy zmarłych z zimna i wyczerpania.

W okresie międzywojennym miasto stało się znanym i popularnym ośrodkiem turystycznym, do czego w dużym stopniu przyczyniły się uroczyste obchody 600-lecia Szczecinka. W czasach hitlerowskich wzniesiono w mieście dwa duże kompleksy koszar i system umocnień Wału Pomorskiego na zachód od miasta. Stąd we wrześniu 1939 r. ruszył na Polskę XIX Korpus Armijny gen. H. Guderiana. Miasto zostało zdobyte 27 lutego 1945 r. (a nie jak do niedawna sądzono 28 lutego) przez oddziały 32 Dyw. Kaw. Gwardii pod dowództwem generała J. P. Kałużnego, po krótkiej jednodniowej walce.

Zdobyte miasto tylko w niewielkim stopniu zostało zniszczone. W wyniku wojny cała jego dotychczasowa ludność została przesiedlona do Niemiec (m.in. w okolice Eutin), a jej miejsce zajęli emigranci zza Buga i z Polski centralnej.

[edytuj] Kalendarium

• 1310 – założenie Szczecinka przez księcia Warcisława IV.
• 1356 – fundacja klasztoru Marientron na Świątkach koło Szczecinka przez księcia Bogusława V i jego młodszych braci Barnima IV, oraz Warcisława V.
• ok. 1360 – epidemia czarnej śmierci na Pomorzu Zachodnim.
• 1361(?) – śmierć księżnej Elżbiety, żony Bogusława V w klasztorze na Świątkach(?).
• 1364 – w klasztorze na Świątkach umiera i tam też prawdopodobnie została pochowana, księżna Zofia, żona Barnima IV.
• 1367-1390 – Warcisław V księciem utworzonego niewielkiego Księstwa Szczecineckiego (ur. 1326, zm. ok. 1 listopada 1390).
• 1368 – przyłączenie Drahimia do Polski i zmiana dróg handlowych z Pomorza do Polski.
• 1388 – porwanie w okolicach Szczecinka księcia Geldrii zdążającego do Krzyżaków.
• 1409 – antypolski zjazd na zamku w Szczecinku z udziałem wielkiego mistrza [[Ulrich von Jungingen|Ulricha von Jungingena] oraz książąt: Świętobora i Bogusława VIII.
• 1423 – kolejny antypolski zjazd w Szczecinku z udziałem m.in. Eryka I króla Danii, Szwecji i Norwegii, wielkiego mistrza krzyżackiego Pawła Bellitzera von Russdorf oraz książąt zachodniopomorskich: Ottona II, Kazimierza V, Warcisława IX, Barnima VII i Bogusława IX.
• 1433 – groźba zdobycia miasta przez czeskich husytów, Szczecinek ratuje sojusz Bogusława X z Polską,
• 1457(?) – na zamku zatrzymał się wielki mistrz krzyżacki Ludwik von Erlichshausen.
• 1461 – miasto splądrowała chorągiew Tatarów w służbie Rzeczypospolitej.
• 1470 – Brandenburczycy złupili klasztor Marientron.
• XV/XVI w. – nasilenie się rozbojów szlachty pogranicznej.
• 1534 – sejm pomorski w Trzebiatowie, zwycięstwo luteranizmu na Pomorzu Zachodnim.
• 1536 – początek tzw. 150-letniej wojny granicznej z Polską.
• 1537, 1540, 1547 – pożary które strawiły dużą część miasta.
• 1563 – miasto złupiły najemne oddziały księcia Eryka Brunświckiego.
• 1570 – pierwsza informacja o szkole przy kościele św. Mikołaja.
• 1573 – miasto ma własnego lekarza.
• 1581-1592 – nasilenie się walki z czarownicami, w tym okresie w mieście spalono 27 osób.
• 1583 – kolejny wielki pożar miasta.
• 1601 – do miasta przybywa z Torunia z grupą uczniów Butelius, profesor tamtejszego gimnazjum.
• 1602 – w mieście wybucha epidemia.
• 1606 – zamek stał się wdowim apanażem żon książąt zachodniopomorskich,
• 1606-1616 – na zamku zamieszkała księżna Anna, wdowa po Bogusławie XIII.
• 1612 – w czasie wykonywania pomiarów do swej mapy na zamku zamieszkał Eilhardus Lubinus.
• 1613 – tzw. polski najazd na Szczecinek, tumult w wyniku którego zginął Pomorzanin.
• 1614 – miasto złupili konfederaci polscy wracający z wyprawy na Moskwę.
• 1618-1648 – wojna 30-letnia.
• 1623 – na zamku zamieszkała księżna Jadwiga wdowa po księciu Ulryku, bardzo zasłużona dla miasta.
• 1627 – miasto opanowują Szwedzi.
• 1627 – groźba walk o miasto po zwycięstwie Stanisława Koniecpolskiego nad Szwedami pod Czarnem.
• 1628 – Szczecinek zajmują cesarskie wojska Wallensteina.
• 1629 – w mieście dokonano przeglądu cesarskich wojsk generała Arnheima.
• 1630 – w mieście wybuchła zaraza, której ofiarą pada ok. 500 osób.
• 1631-1632 – Szczecinek znów zajęli Szwedzi.
• 1636 – wybuchła kolejna zaraza, na którą umarło w mieście ok. 300 mieszkańców.
• 1637 – zmarł ostatni Gryfita, książę Bogusław XIV.
• 1640 – księżna Jadwiga ufundowała miastu gimnazjum.
• 1642 – najemnicy w służbie cesarskiej pod dowództwem Pigłowskiego i Turno, szlachty wałeckiej splądrowali miasto.
• 1643 – Szczecinek zajął oddział innego najemnika, Krokowskiego, a tego z kolei wypierają Szwedzi.
• 1648 – pokój westfalski zakończył niszczycielską wojnę 30-letnią.
• 1653 – w wyniku tzw. szczecińskiego recesu granicznego, ogołocone przez Szwedów miasto zajęli Brandenburczycy.
• 1653-1657 – kolejna zaraza w mieście.
• 1669 – Szczecinek złupiły oddziały polskie.
• 1682 – wielki pożar miasta.
• 1696 – kolejny pożar miasta, Szczecinek zostaje zwolniony od podatków.
• 1707(?) – na zamku miał mieszkać przez dłuższy czas Karol Radziwiłł.
• 1710 – kolejny pożar miasta.
• 1711 – wydano zakaz budowania w mieście drewnianych domów.
• 1721 – Szczecinek stał się miastem garnizonowym.
• 1724 – nowy podział Pomorza Zachodniego na powiaty, utworzenie powiatu szczecineckiego.
• 1759-1760 – w czasie wojny siedmioletniej, miasto splądrowały wojska carskie.
• 1772 – I rozbiór Polski, ożywienie kontaktów handlowych z Gdańskiem.
• 1780-1784 – obniżono poziom wód w jeziorach Trzesiecko i Wielimie.
• luty 1807 – miasto zajął patrol konny gen. Łubieńskiego.
• 12 grudnia 1809 – w drodze z Królewca do Berlina w Szczecinku nocował król Fryderyk Wilhelm III z królową Luizą.
• 1813 – w mieście stacjonował sztab gen. G.L. Blüchera.
• 1815 – nowy podział administracyjny Prus na prowincje, rejencje i powiaty.
• 1824-1832 – rozkwit gimnazjum za rektoratu J.S. Kaulfussa.
• 1835 – pożar miasta.
• 1845 – w Szczecinku wychodzi pierwsza gazeta lokalna Norddeutsche Zeitung.
• 1850 – w mieście zainstalowano pierwszych 20 latarni gazowych.
• 1852 – wybudowano nowy ratusz w Szczecinku.
• 1861 – pożar miasta.
• 1866-1868 – ponowne obniżenie wód jeziora Trzesiecko i Wielimie.
• 1878 – Szczecinek otrzymał pierwsze połączenie kolejowe do Węgorzewa.
• 1875-1903 – założenie parku nad jeziorem.
• 1894 – po jeziorze pływała pierwsza pasażerska łódź motorowa.
• 1902 – budowa gmachu szkoły muzycznej (dawna landratura).
• 1905-1908 – budowa nowego kościoła św. Mikołaja (dzisiejszy NNMP).
• 1910 – uroczyste obchody 600-lecia miasta.
• 1914 – otwarcie Muzeum w Szczecinku.
• 1933 – rozpoczęcie budowy Wału Pomorskiego na zachodnich obrzeżach miasta.
• 1938 – bojówki nazistowskie spaliły synagogę w Szczecinku.
• 1939 – agresja Niemiec na Polskę, w Szczecinku stacjonował sztab niemieckiego XIX Korpusu Armijnego gen. H. Guderiana.
• 1942-1944 – na terenie miasta działały konspiracyjne jednostki batalionu Odra.
• 1945, 27 lutego – zdobycie miasta przez Armię Czerwoną.
  • 21 marca – na pierwszym zebraniu napływających do miasta Polaków wybrano Antoniego Murakowskiego na pełnomocnika obwodowego rządu.
  • 11 kwietnia – pierwsza msza św. w kościele Ducha Świętego.
  • maj – powstanie Państwowego Urzędu Repatriacyjnego.
  • lipiec – powstanie powiatu szczecineckiego.
  • 7 lipca – przejęcie administracji terenowej od władz sowieckich.
  • 9 września – przejęcie kościoła mariackiego przez władze kościelne.
  • 21 sierpnia – pierwsze przedszkole otwarte przez ss. Niepokalanki.
• 1945 – powstało liceum ogólnokształcące oraz liceum ekonomiczne.
• 1946, 3 maja – manifestacja zorganizowana przez PSL w obronie swobód demokratycznych.
• 1946 – powstało Technikum Rolniczego.
• 1947, 30 października – powstało województwo koszalińskie w skład którego wchodzi także powiat szczecinecki.
• 1948 – ukazała się pierwsza w języku polskim broszura o historii miasta, napisana przez s. Marię Szembek.
• 1950, 28 czerwca – wizyta duszpasterska Prymasa Augusta Hlonda.
• 1956 – pojawiły się w mieście pierwsze autobusy.
• 1958, 28 lutego – reaktywowano muzeum w Szczecinku.
• 1958 – powstały pierwsze większe zakłady przemysłowe A–22 (dzisiejsza Elda).
• 1958 – otwarto pierwszą, wybudowaną po wojnie szkołę podstawową nr 4.
• 1960 – uroczyste obchody 650-lecia miasta.
• 1961 – uruchomiono Zakłady Płyt Wiórowych (dzisiejszy Polspan i Kronospan).
• 1961 – powstanie Państwowej Szkoły Muzycznej.
• 1983, 3 lipca – erygowanie parafii pw. św. Rozalii.
• 1985, 25 maja – Telewizyjny Turniej Miast (Szczecinek – Oława).
• 1989, 1 września – ukazał się 1. numer czasopisma KIK-u Temat.
• 1990, 27 maja – pierwsze wolne wybory do samorządu.
• 1991 – Szczecinek opuściły wojska Armii Czerwonej.
• 1993, 1 kwietnia – powstała pierwsze lokalne prywatne radio Reja.

[edytuj] Architektura i obiekty turystyczne

[edytuj] Zabytki

Cały obszar Starego Miasta został wpisany do rejestru zabytków^[4]. Zabytki chronione prawem w Szczecinku:

• Wieża kościelna św. Mikołaja – budowla z XVI wieku, jedyna pozostałość po późnogotyckim kościele pw. św. Mikołaja, rozebranego w 1909 roku. Od 1958 roku znajduje się tu siedziba eksponatów archeologicznych Muzeum Regionalnego.
• Kościół Narodzenia NMP – neogotycki kościół (wzorowany na gotyku północnoniemieckim), został wybudowany w latach 1905-1908, posiada wieżę o wys. 78 m. Świątynia posiada część wyposażenia, przeniesionego ze starego kościoła św. Mikołaja, m.in. wapienne epitafium Doroty A. Westreglen z 1621 r., żony starosty szczecineckiego Piotra Somnitza oraz na galeriach 6 mosiężnych żyrandoli-pająków z 1. połowy XVII w.
• południowe skrzydło Zamku Książąt Pomorskich (ul. Mickiewicza 2a) – pochodzi z 1. połowy XIV wieku i zbudowane zostało w miejscu wcześniejszego grodziska słowiańskiego. Początkowo zamek znajdował się na wyspie jeziora Trzesiecko, lecz po obniżeniu poziomu wód znalazł się na półwyspie.
• cerkiew św. Trójcy (ul. Szkolna) – dawniej będąca bożnicą
• budynek dawnego gimnazjum – budynek wzniesiono w stylu eklektycznym, w latach 1879/80. Budynek usytuowany jest w śródmieściu, na północny zachód od dawnego rynku miejskiego (Plac Wolności), w północnej pierzei ul. Szkolnej 1.
• spichlerz (pl. Sowińskiego 4) – obecny spichlerz został wybudowany ok. 1850 roku. Dolne partie murów, od strony Niezdobnej, wykonano z kamienia polnego, górne z wyjątkiem ścian szczytowych są szachulcowe z wypełnieniem ceglanym.
• spichlerz (ul. Junacka)
• budynek dawnego urząd powiatowego (ul. 3 maja 2)
• Park Miejski w Szczecinku położony wzdłuż jeziora Trzesiecko. W najważniejszej swej części założony został w latach 1875-1903 na terenie wcześniej zalewanym przez wody jeziora. Najstarsza część parku znajduje się w pobliżu Zamku Książąt Pomorskich. Park rozciąga się wzdłuż całej długości miasta. Jest w nim ok. 2 tys. drzew liczących ponad 100 lat. Do najcenniejszych okazów należą 150-letnie dęby szypułkowe. Obok drzew powszechnie spotykanych występują też liczne drzewa egzotyczne: grujecznik japoński, świerk kłujący, sosna wejmutka, daglezja, tuja, jodła żywozielona, cyprysik, choina kanadyjska. Pod wpływem uroku parku niemiecki kompozytor Ryszard Strauss napisał operę Daphoe w 1934 r.

[edytuj] Obiekty turystyczne

• Ratusz w Szczecinku z XIX wieku – neogotycki z elementami romańskimi.
• "Dom dyrektorów" z XIX wieku – wybudowany dla potrzeb gimnazjum
• Wzgórze Świątki, Marientron – miejsce wczesnośredniowiecznego kultu pogańskiego. W 1356 książęta zachodniopomorscy Bogusław V, Warcisław V i Barnim IV ufundowali klasztor augustianów eremitów – Marientron, który stał aż do roku 1534. Od chwili zatwierdzenia na terenie Szczecinka luteranizmu klasztor popadł w ruinę i został rozebrany. W czasie zarazy w 1361 r. w klasztorze tym znalazła schronienie a także pochówek córka Kazimierza Wielkiego księżna Elżbieta Kazimierzówna. Na początku lat 60. XX wieku na wzgórzu prowadzone były prace archeologiczne, w czasie których odkryto kryptę z grobem księżnej.

• schrony bojowe – zlokalizowane przy szosie do Barwic koło kempingu. Na zachód od miasta przebiegały umocnienia, wchodzące w skład Wału Pomorskiego, budowanego przez hitlerowców od 1933 r. W końcu lutego 1945 r., wbrew nadziejom Niemców, nie zdołały one powstrzymać ofensywy wojsk sowieckich, które zajęły miasto i wkrótce potem opuszczoną linię umocnień. Schrony te, popularnie zwane „bunkrami”, blokowały przesmyk między jeziorem Trzesiecko i Wielimie. W bliskim sąsiedztwie szosy znajdują się dwa „bunkry” – mniejszy w lesie na południe od drogi i większy na północ od niej.
• Kościół Ducha Świętego – wzniesiony w 1923 r., jako jedyny wówczas katolicki kościół w mieście.
• Cmentarz wojenny (przy ul. Władysława Cieślaka) – na cmentarzu w zbiorowych mogiłach spoczywa 4.429 żołnierzy sowieckich z 2 Frontu Białoruskiego oraz 39 żołnierzy polskich z 1 Armii Wojska Polskiego. Prochy ich ekshumowano ze 143 miejscowości i pobojowisk województw koszalińskiego, słupskiego i pilskiego. Przytłaczająca większość z nich to mogiły bezimienne. Na cmentarzu wznosi się pomnik, symbolizujący przełamanie pierścienia umocnień Wału Pomorskiego.
• Kalwaria Szczecinecka
• Wzgórze św. Jerzego
• Wieża Przemysława (Bismarcka)
• Koszary poniemieckie/poradzieckie przy ulicach Kościuszki i Słowiańskiej
• Muzeum Regionalne znajduje się w nowej siedzibie przy ulicy Szkolnej, w pobliżu centrum. Prezentuje ono zarówno zbiory dotyczące regionu, jak i wystawy czasowe bądź stałe na inne tematy (sztuka, historia)

[edytuj] Pomniki

• Pomnik Marszałka Józefa Piłsudskiego,
• Pomnik Zdobywców Wału Pomorskiego,
• Pomnik Żołnierzy II Wojny Światowej,
• Pomnik J.S. Kaulfussa (poł. XIX w.) – pomnik poświęcony jest pamięci wybitnego dyrektora szczecineckiego gimnazjum w latach 1824-32. Kaulfuss był jednym z najznamienitszych obywateli miasta. Dzięki niemu gimnazjum szczecineckie z podupadającego, zagrożonego likwidacją, stało się znane z wysokiego poziomu nauczania na całym Pomorzu Zachodnim. Zmarłemu przedwcześnie wdzięczni uczniowie wznieśli pomnik z napisem: „Tu spoczywa w Bogu Jan Samuel Kaulfuss – jego dobre czyny przeszły na innych”.

[edytuj] Komunikacja

[edytuj] Transport drogowy

Szczecinek położony jest na przecięciu dróg krajowych: rozłożonej południkowo nr 11 (Bytom - Kołobrzeg) z biegnącą równoleżnikowo nr 20 (Stargard Szczeciński - Gdynia). Przez miasto biegnie także droga wojewódzka nr 172 .

W mieście istnieje obwodnica łącząca południową (Dworzec PKP, ul.Pilska) z północno-zachodnią (sklep Tesco, ul. Kołobrzeska) częścią miasta. W skład jej wchodzą ulice: Pilska, Sikorskiego, Słowiańska, Cieślaka, Narutowicza, Koszalińska, Kołobrzeska.

Po wybudowaniu drogi ekspresowej S11 jeden z jej odcinków stanie się wschodnią obwodnicą miasta^{[potrzebne źródło]}. Wcześniej planowana jest natomiast budowa obwodnicy w ciągu drogi DK11 oraz obwodnicy sąsiedniej Trzesieki^{[potrzebne źródło]}.

Oddalony jest od:

• Szczecina o 178 km na wschód
• Koszalina o 69 km na południowy wschód
• Słupska o 103 km na południowy zachód
• Gdańska o 180 km na zachód
• Bydgoszczy o 145 km na północny zachód
• Piły o 73 km na północ
• Poznania o 180 km na północ

[edytuj] Kolej

Przez Szczecinek przebiegają następujące linie kolejowe:

• Chojnice - Runowo Pomorskie
• Szczecinek - Kołobrzeg
• Piła - Ustka

Na stacji Szczecinek zatrzymują się wszystkie pociągi pośpieszne. Natomiast na przystankach Szczecinek Chyże oraz Czarnobór (w granicach miasta) zatrzymują się tylko pociągi osobowe.

Ostatnio do Szczecinka dostarczono dwa szynobusy kupione w Niemczech^{[potrzebne źródło]}. Są to składy łączone SA-110+SA-112 i jeżdżą na trasach Szczecinek - Kołobrzeg, Szczecinek - Runowo Pomorskie, Szczecinek - Szczecin, Szczecinek - Słupsk .

Szczecinecki dworzec ma 3 perony połączone wyremontowanym przejściem podziemnym.

[edytuj] Komunikacja autobusowa

Komunikację w Szczecinku i okolicach zapewnia przedsiębiorstwo PKS Szczecinek, posiadające także oddział w Złocieńcu. Główne kierunki to Szczecin, Koszalin, Poznań, Piła, Słupsk, Chojnice, Bydgoszcz, Złotów, Świdwin, Człuchów i inne. W Szczecinku można spotkać też autobusy PKS Szczecin, PKS Koszalin, PKS Słupsk, PKS Wałcz, PKS Świdwin, PKS Człuchów i w sezonie KSK Poznań. Dworzec autobusowy znajduje się blisko centrum, przy ulicy Szafera, tuż przy przystanku linii KM Szczecinek nr 3,8,13.

Przejazdy do Szczecina oraz Bornego Sulinowa zapewnia Linia Mikrobusowa "M", a do pobliskich miast wielkopolski – Baltic Sea Trans.

[edytuj] Komunikacja miejska

Komunikację miejską obsługuje Komunikacja Miejska Sp. z o.o. (w Szczecinku), będąca spółką samorządową.

[edytuj] Komunikacja lotnicza

Najbliższymi czynnymi portami lotniczymi są Port lotniczy Szczecin-Goleniów, Port lotniczy Bydgoszcz, Port lotniczy Poznań-Ławica oraz Port lotniczy Gdańsk-Rębiechowo. Planuje się otwarcie portu regionalnego w Zegrzu Pomorskim. Natomiast w pobliżu znajdują się dwa lotniska trawiaste głównie dla helikopterów: Marcelin Wilcze Laski oraz trzy betonowe: Nadarzyce, Wilcze Laski, Czarnobór.

[edytuj] Komunikacja wodna

Po jeziorze Trzesiecko kursuje tramwaj wodny Bayern (od lipca 2006 roku Szczecinecki Tramwaj Wodny, od października 2007 także tramwaj wodny Księżna Jadwiga), zatrzymujący się w następujących punktach:

• Most przy ul. Boh. Stalingradu (główny przystanek)
• Restauracja Jolka
• Hotel Residence
• Mysia Wyspa
• Kołki
• Trzesieka
• Polski Wał
• Mysia Wyspa (na żądanie)
• Świątki
• Ulica Gdańska

[edytuj] Gospodarka

W Szczecinku rozwinął się przede wszystkim przemysł drzewno-papierniczy oraz spożywczy. Założenie i powiększenie Słupskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Obszar Szczecinek ugruntowało pomyślny rozwój gospodarczy miasta. Największe zakłady przemysłowe to:

• Kronospan PL Sp. z o.o. – przemysł drzewny
• KPPD – przemysł drzewny
• Eurocopert – przemysł papierniczy
• CSI Słowianka – słodycze
• Elda – przemysł elektromechaniczny
• Telzas – przemysł elektryczny
• Elmilk – producent nabiału
• Emet – przemysł metalowy
• Bąbel – wytwórnia wód i napojów gazowanych
• Tempoprint – zakład poligraficzny

[edytuj] Handel

W Szczecinku działają sklepy należące do dużych sieci handlowych. Są to między innymi: Intermarche, Bricomarche, POLOmarket, (3x) Biedronka, Netto, Lewiatan, Tesco, Sano. Przy ulicy Bohaterów Warszawy istnieje także niewielkie Centrum handlowe "Euro", przeznaczone do przebudowy (2007) w stylu poznańskiego Starego Browaru. Po rozbudowie nosić będzie nazwę Galeria Hosso.

Obecnie trwa przebudowa i rozbudowa do rangi lokalnego centrum handlowego tzw.Blaszaka (obecnie dom towarowy). Inwestycja zostanie zakończona jeszcze w 2008 roku, po czym otwarta zostanie nowoczesna konstrukcja ze szkła,ceramiki i aluminium wyposażona w schody ruchome.

Teren dawnej strzelnicy wojskowej pod Szczecinkiem przeznaczony jest w niedalekiej przyszłości (2009?) do zagospodarowania pod super/hipermarket o powierzchni do 5 tys. metrów kwadratowych.

[edytuj] Opieka zdrowotna

• Szpital Powiatowy przy ulicy Kościuszki,
• Pogotowie Ratunkowe przy ulicy Kościuszki,
• Przychodnia Publiczna przy ulicy Kilińskiego,
• Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna przy ulicy Ordona,
• Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej przy ulicy Polnej,
• Zakład Opieki Zdrowotnej Zakładu Karnego w Szczecinku przy ulicy Bohaterów Warszawy.

[edytuj] Kultura

W dniu 11 stycznia 2007 roku w mieście został oddany do użytku budynek, w którym mieści się kino Wolność (dawne "Przyjaźń") , Samorządowa Agencja Promocji i Kultury (SAPiK) i mała sala teatralna.

Z miasta dosyć regularnie wyjeżdża tzw. Operobus, dowożący mieszkańców do Szczecina, na Operę na Zamku. Czasami organizowane są także występy teatralne grup ze Szczecina na placu przed Zamkiem w Szczecinku.

Promocją miasta i organizacją życia kulturalnego zajmuje się Samorządowa Agencja Promocji i Kultury, powstała z połączenia m.in. Szczecineckiego Ośrodka Kultury i Młodzieżowego Domu Kultury.

Na przełomie czerwca i lipca tradycyjnie odbywają się tzw. Imieniny Miasta, czyli Księżnej Jadwigi.

Regionalnymi pozycjami wydawanymi w mieście są: Dwutygodnik "Temat" oraz czasopismo "Nasz Powiat". W Szczecinku działa także redakcja Głosu Koszalińskiego oraz korespondent Głosu Szczecińskiego. Dwie szczecineckie telewizje kablowe prowadzą własne kanały lokalne (TV Gawex, TV Zachód).

[edytuj] Edukacja

W mieście znajduje się 1 przedszkole publiczne i kilka czynnych przedszkoli niepublicznych. W Szczecinku mieści się także Szkoła Muzyczna I i II st. im. Oskara Kolberga.

Szkoły podstawowe:

• Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Adama Mickiewicza
• Szkoła Podstawowa nr 4 im. Armii Krajowej
• Szkoła Podstawowa nr 6 im. Zdobywców Wału Pomorskiego
• Szkoła Podstawowa nr 7 im. Noblistów Polskich
• Szkoła Podstawowa Integracyjna
• Społeczna Szkoła Podstawowa

Gimnazja:

• Gimnazjum nr 1 im. Zjednoczonej Europy
• Gimnazjum nr 2 im. Jana III Sobieskiego
• Gimnazjum nr 3
• Gimnazjum przy Prywatnym Liceum Ogólnokształcącym
• Gimnazjum Integracyjne
• Społeczne Gimnazjum

Szkoły średnie:

• I Liceum Ogólnokształcące im. Księżnej Elżbiety
• Zespół Szkół Nr 1 im. Komisji Edukacji Narodowej
• Zespół Szkół Nr 3 (dawna Budowlanka)
• Zespół Szkół Nr 5
• Zespół Szkół im. Stanisława Staszica w Świątkach
• Zespół Szkół Nr 2 im. Księcia Warcisława IV
• Prywatne Liceum Ogólnokształcące
• Społeczne Liceum Ogólnokształcące

Szkoły wyższe:

• Wyższa Szkoła Kupiecka w Łodzi, wydział zamiejscowy w Szczecinku

[edytuj] Sport

Swoją siedzibę ma tutaj klub sportowy "Darzbór Szczecinek" (IV liga, grupa zachodniopomorska)oraz reaktywowany klub "Wielim Szczecinek" (Klasa okręgowa). Drużyny te prowadzą także ekipy młodzików i seniorów.

Mieszkańcy mają dostęp do wielu szkółek sportowych m.in. sztuk walki oraz do sekcji sportowej (np.tenisowej czy pływackiej).

Miasto stało się już tradycyjny gospodarzem wielu imprez związanych z triathlonem czy pięciobojem.

• Klub Tenisowy Szczecinek
• Klub Płetwonurków „Murena” w Szczecinku
• Klub Strzelecki Impuls Szczecinek
• Miejski Klub Pływacki Szczecinek
• Żeglarski Międzyszkolny Klub Sportowy „Orlę”

[edytuj] Obiekty sportowe

• hala sportowa przy ulicy Wiatracznej (Gimnazjum nr 2)
• basen miejski,
• Stadion OSiR,
• skate park,
• korty tenisowe OSiR,
• strzelnica sportowa,
• hala sportowa przy ulicy Jasnej (Szkoła Podstawowa nr 4),
• hale sportowe przy szkołach,
• hala lekkoatletyczna,
• boisko do plażowej piłki siatkowej.

Niebawem powstanie na jeziorze Trzesiecko trzeci w Polsce wyciąg do nart wodnych^{[potrzebne źródło]}. W dalszych planach jest kręgielnia, kryte lodowisko oraz mały wyciąg narciarski^{[potrzebne źródło]}.

[edytuj] Religia

Szczecin podzielony jest pomiędzy 6 parafii rzymskokatolickich, które podlegają pod dekanat Szczecinek. Działa także parafia wojskowa przy ul. Myśliwskiej. Największą świątynią w mieście jest kościół pw. Narodzenia NMP.

Miasto obejmuje także parafia grekokatolicka pw. św. Michała Archanioła, a jej liturgia sprawowana jest w kościele oo. redemptorystów pw. Ducha Świętego lub w sali budynku klasztoru przy ul. Klasztornej.

W działa także parafia prawosławna pw. Św. Trójcy. W początkowym okresie parafię stanowiło 31 rodzin, obecnie pozostało 14 osób^[5]

W kaplicy na ul. Wodociągowej, w każdą 4. niedzielę miesiąca luteranie odbywają niemieckojęzyczne nabożeństwa.

Miasto w swej historii posiadało dwie synagogi. Pierwsza została wzniesiona w 1828 roku, w 1881 została podpalona przez nieznanych sprawców. Na jej miejscu wzniesiono nową synagogę, która została spalona przez bojówki hitlerowskie podczas nocy kryształowej w 1938 roku.

Cmentarz komunalny znajduje się przy ulicy Cieślaka.

[edytuj] Ludzie związani ze Szczecinkiem

[edytuj] Administracja

Szczecinek ma status gminy miejskiej. Mieszkańcy Szczecinka wybierają do swojej Rady Miasta 21 radnych. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz miasta jest ratusz na Placu Wolności.

Burmistrzowie Szczecinka:

• Marian Tomasz Goliński (PiS) (1991 - 2005)
• Jerzy Hardie-Douglas (PO) (od 1 stycznia 2006 r.)

Miasto jest siedzibą starostwa szczecineckiego, które mieści się na ul. 28 Lutego. W mieście znajduje się także siedziba wiejskiej gminy Szczecinek.

Szczecinek jest członkiem Związku Miast Polskich, Komunalnego Związku Celowego Gmin Pomorza Zachodniego "Pomerania" oraz Stowarzyszenia Gmin Pojezierza Drawskiego.

[edytuj] Miasta partnerskie

• Bergen op Zoom
• Neustrelitz
• Noyelles-sous-Lens
• Söderhamn

[edytuj] Polityka

Posłowie do Sejmu RP posiadający biura poselskie w mieście:

Stanisław Gawłowski (PO), Marian Goliński (PiS), Czesław Hoc (PiS) (korzysta z biura M. Golińskiego), Sebastian Karpiniuk (PO), Jan Kuriata (PO), Danuta Olejniczak (PO), Paweł Suski (PO).

Senatorowie posiadający biura senatorskie w mieście: Piotr Zientarski (PO).

Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Urzędu Miasta Szczecinek
• BIP Urzędu Miejskiego

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi