Paweł Biernacki

Z Wikipedii

Paweł Biernacki (ur. 1740, zm. 23 września 1826 w Bartochowie)

Ród Biernackich h. Poraj wywodził się z Biernacic, wsi położonej w dawnym powiecie warckim. Rodzicami Pawła Biernackiego byli Jan Kanty i Katarzyna z Witkowskich. Jego stryjecznymi braćmi byli: Alojzy Prosper Biernacki (1778-1834) i gen. Józef Gabriel Biernacki (1774-1834).

Paweł Biernacki uczył się w Collegium Nobilium w Warszawie. Służbę wojskową rozpoczął w wieku 22 lat. W okresie konfederacji barskiej służył jako rotmistrz pod rozkazami Józefa Zaremby. 20 stycznia 1772 w Widawie został wybrany regimentarzem województwa sieradzkiego. Złożył broń w maju 1772, gdy po stronie Rosjan wystąpili Prusacy i doszło do I rozbioru Polski.

Piastował ważne urzędy w przedrozbiorowym województwie sieradzkim. Od 1778 r. był miecznikiem piotrkowskim. W 1782 r. posłował na Sejm, a w 1783 r. został cześnikiem sieradzkim i chorążym piotrkowskim. Od 1786 r. zasiadał w Radzie Nieustającej, a w 1784 r. w komisji skarbowej. W 1788 r. został kasztelanem sieradzkim.

Gdy w 1788 r. Sejm Czteroletni powiększył stan armii do 100 000, Biernacki – jako kasztelan sieradzki, został dowódcą 2. Wielkopolskiej Brygady Kawalerii. Jej chorągwie osłaniały woj. sieradzkie i brzesko-kujawskie. W czasie wojny polsko-rosyjskiej 1792, w obronie konstytucji 3 maja, Biernacki walczył pod Zieleńcami (18 czerwca 1792) i Dubienką (18 sierpnia 1792). W okresie insurekcji kościuszkowskiej brygada Biernackiego licząca ok. 1300 ludzi i 181 koni wzięła udział w bitwie pod Szczekocinami, następnie walczyła o Warszawę i w jej okolicy.

Po III rozbiorze Polski i likwidacji armii, Biernacki osiadł w swym majątku w Małkowie. Jednakże po klęsce Prusaków pod Jeną (1805) i Auerstedt (1806) ziemie zaboru pruskiego objęło powstanie. Pod aktem powstania w b. woj. sieradzkim widnieje podpis Pawła Biernackiego. Wkrótce otrzymał rozkaz gromadzenia kasy i magazynów dla potrzeb wojska. Został też, pod nieobecność gen. br. Józefa Lipskiego, mianowany rotmistrzem jazdy rycerstwa dawnego woj. sieradzkiego i organizatorem wojska polskiego. 15 grudnia 1806 r. sformowało się w Sieradzu 9 chorągwi jazdy liczących 1350 towarzyszy i pocztowych. Sformowano dwa pułki jazdy, by włączyć je do korpusu gen. Józefa Zajączka. Oddziały te wyruszyły do walki, lecz Biernacki pozostał na miejscu. W 1809 r. Biernacki został komendantem pospolitego ruszenia w ówczesnym departamencie kaliskim. Po raz ostatni wziął udział w akcji zbrojnej 12 lutego 1813, gdy na czele jazdy pospolitego ruszenia osłaniał wycofujących się Francuzów. Rosjanie rozbili pod Stawiszynem źle uzbrojonych "pospolitaków", którzy utracili 350 ludzi, a Biernacki dostał się do niewoli.

Ostatecznie wrócił do Małkowa, gdzie miał opinię dobrego zarządcy swych dóbr. Ok. 1820 r. polecił zbudować stojący tam do dziś dwór. Był trzykrotnie żonaty: z Antoniną Jabłkowską – podstolanką sieradzką, Marianną Podkańską – podkomorzanką sandomierską i z Konstancją Małachowską. Jego syn – Stanisław Biernacki był adiutantem Napoleona podczas jego pobytu na Elbie. Wnuk – Kazimierz Biernacki został skazany przez Rosjan na 25 lat zsyłki do Tomska, gdzie zmarł po 12 latach.

Paweł Biernacki zmarł 23 września 1826 w Bartochowie. Wraz z żoną Konstancją jest pochowany w podziemiach kościoła bernardynów w Warcie. W kruchcie tego kościoła jest tablica epitafijna poświęcona ich pamięci.

[edytuj] Bibliografia

• Konopczyński W., Biernacki Paweł, [w:] PSB, t. II, s. 82-83.
• Ruszkowski A. Paweł Biernacki z Małkowa – kasztelan sieradzki i brygadier kawalerii narodowej, [w:] "Na sieradzkich szlakach", nr 4/60/2000/XV, s. 12-13.