Dubienka
Z Wikipedii
Współrzędne: 51°03' N 23°53' E
Dubienka | |||
|
|||
Województwo | lubelskie | ||
Powiat | chełmski | ||
Gmina | Dubienka | ||
Sołtys | Krystyna Jagodzińska | ||
Położenie | 51° 03' N 23° 53' E |
||
Liczba mieszkańców (2003) • liczba ludności |
1150 |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
82 | ||
Kod pocztowy | 22-145 | ||
Tablice rejestracyjne | LCH | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
Strona internetowa wsi |
Dubienka – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Dubienka. Leży w Obniżeniu Dubieńskim (Polesie Wołyńskie), nad Wełnianką (lewy dopływ Bugu), w pobliżu granicy Strzeleckiego Parku Krajobrazowego. 1150 mieszkańców (2003); liceum ogólnokształcące.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie chełmskim.
Miejscowość jest siedzibą gminy Dubienka.
[edytuj] Historia
Pierwsza źródłowa informacja o istnieniu miejscowości pochodzi z roku 1472.
Miasto 1588-1945 na dawnym szlaku handlowym z Wielkopolski i Mazowsza przez Chełm do Kijowa, zw. Drogą Królewską; w XVI i XVII w. ośrodek handlu (spław drewna oraz zboża Bugiem) i szkutnictwa; port rzeczny. Dubienka zwana niegdyś Dębnem lub Dubnem była miastem królewskim i ma bogatą przeszłość historyczną. Korzystne położenie przy szlaku wodnym sprawiło, że w 1588 r. otrzymała ona przywilej lokacyjny od króla Zygmunta III Wazy. Miasto otrzymało szereg przywilejów, oraz w użytkowanie okoliczne łąki, lasy i wody. Szybko się rozwijało, słynęło z handlu i szkutnictwa. W 1592 r. starosta horodelski Jan Siemieński uposażył kościół parafialny w Dubnej pw. św. Trójcy.
W 1648 r. dotarli do Dubna Tatarzy, którzy spalili miasto, w tym także ratusz ze wszystkimi księgami miejskimi.
Pomimo, że miasto było silnie obwarowane, w połowie XVIII wieku zrujnowały je wojny kozackie i dopiero pod koniec wieku nastąpił jego kolejny rozkwit. W tym też czasie utrwaliła się nowa nazwa – Dubienka.
W mieście czterokrotnie bawił król Stanisław August Poniatowski. Podczas podróży z Warszawy na Podole w 1781 r. król zatrzymał się 13 października i 3 grudnia w drodze powrotnej. Kolejna podróż z Warszawy do Kaniowa odbywała się w 1787 r. W czasie tej podróży król zatrzymał się w Dubience dnia 5 marca i 3 czerwca w drodze powrotnej.
W 1789 r. Dubienka została stolicą województwa bełskiego i powiatu dubienieckiego.
W okolicy znajduje się pole bitwy stoczonej 18 lipca 1792 przez T. Kościuszkę. Została ona upamiętniona w 1861 r. usypaniem kopca ziemnego na południowym skraju wsi Uchańka. W 1964 r. został on odnowiony i częściowo zrekonstruowany, obecnie ma wys. 10 m, a na szczycie trzy maszty.
Od 1795 w zaborze austriackim, od 1806 w Księstwie Warszawskim, od 1815 w Królestwie Polskim. W XIX wieku nastąpiło zahamowanie rozwoju miasta, co spowodowane było m.in. budową linii kolejowej, która ominęła Dubienkę.
W czasie okupacji hitlerowskiej osada była silnym ośrodkiem ruchu oporu. W 1942 Niemcy utworzyli getto (ok. 3 tys. osób, większość zginęła w Sobiborze). 21 lipca 1944 r. wojska radzieckie po sforsowaniu Bugu zdobyły Dubienkę. Do 1951 r. w okolicy aktywnie działały oddziały UPA, WiN i NSZ.
[edytuj] Zabytki
Z obiektów zabytkowych zachował się neobarokowy kościół i cerkiew.
- Neobarokowy kościół rzymskokatolicki Trójcy Przenajświętszej murowany, wzniesiono w 1865 r. (parafia erygowana po 1588 r.). Zachowało się starsze wyposażenie barokowe i rokokowe z XVIII w.
- Cerkiew prawosławna Świętej Trójcy od 1946 r. do niedawna użytkowana jako magazyn, obecnie nieczynna, ostatnio remontowana. Wzniesiona w stylu bizantyjsko-ruskim, w 1909 r. z czerwonej cegły na zróżnicowanym rzucie, zbliżonym do prostokąta z zakończonym oktagonalnie prezbiterium. Na elewacjach zewnętrznych medaliony z wizerunkami świętych prawosławnych. Obramienia okienne z motywami roślinnymi i geometrycznymi.
- W szkole znajduje się izba pamięci, m.in. z ekspozycją poświęconą pochodzącemu z Dubienki komandorowi Bogusławowi Krawczykowi – dowódcy okrętu podwodnego "Wilk", który we wrześniu 1939 r. walczył na wodach Bałtyku, następnie dotarł do Anglii.
[edytuj] Dubienka dzisiaj
Dzisiaj osada znana jest z rozwoju gospodarstw agroturystycznych. Mieszkańcy wykorzystują atrakcyjne położenie, bliskość wody, lasu i nieskażony klimat. Wędkarze łowią na rzece Bug, jeziorach Deusze i Łukowo oraz licznych starorzeczach. W wodach rzek i jezior występują m.in. szczupaki, sandacze, karpie, liny, leszcze, płocie, okonie, bolenie, tołpygi i wiele innych gatunków ryb. Na Bugu łowione są rekordowe okazy suma.
W zasobach łowisk leśnych występuje zwierzyna gruba, głównie jeleń, sarna, dzik i łoś. Wśród zwierzyny drobnej poluje się na lisy, zające, bażanty i kuny Nad jeziorem Łukowo czynne jest kąpielisko i rozległa plaża. Zlokalizowanych jest tu kilka ośrodków wypoczynkowych.
Adamów • Baranów • Bełżec • Biskupice • Bobrowniki • Boża Wola • Chodel • Czemierniki • Dokudów • Dorohusk • Drążgów • Dubienka • Firlej • Głusk • Goraj • Gorzków • Gozdów • Grabowiec • Hanna • Horodło • Horodyszcze • Izbica • Janowiec • Janów Podlaski • Jarczów • Józefów nad Wisłą • Kamionka • Kodeń • Komarów • Konstantynów • Końskowola • Kraśniczyn • Kraśnik Fabryczny • Kryłów • Kurów • Leśna Podlaska • Lubycza Królewska • Łańcuchów • Łaszczów • Łaszczówka • Łomazy • Markuszów • Michów • Międzyleś • Modliborzyce • Mosty Małe • Nowodwór • Orchówek • Pawłów • Piszczac • Potoki • Prawno • Przytoczno • Rachanie • Rawa • Rejowiec • Rossosz • Sawin • Serokomla • Siedliszcze • Skierbieszów • Sławatycze • Sosnowica • Stężyca • Świerże • Tarnogóra • Teratyn • Tuchowicz • Turobin • Uchanie • Urzędów • Wąwolnica • Wieniawa • Wisznice • Wohyń • Wojcieszków • Wojsławice • Wrzelowiec • Wysokie • Żółkiewka