Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie
Z Wikipedii
Pomnik Stanisława Małachowskiego w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie – pomnik ku czci marszałka Sejmu Czteroletniego i prezesa Senatu Księstwa Warszawskiego Stanisława Małachowskiego znajdujący się w bazylice archikatedralnej św. Jana Chrzciciela w Warszawie.
Wzniesiony w 1830 przez Henryka Marconiego. Wykonany w Rzymie według rysunku Bertela Thorvaldsena przez Franciszka Maksymiliana Laboureur, zwanego Cavaliere Massimiliano, prezesa Akademii Świętego Łukasza. Ufundowany przez rodzinę, kosztował ponad 100 000 złotych polskich. Projektowany z myślą postawienia w kościele św. Krzyża, gdzie pochowany jest Stanisław Małachowski, z powodu swych rozmiarów i braku odpowiedniego miejsca umieszczony został w katedrze.
Podstawa pomnika wykonana jest z czarnego marmuru chęcińskiego, na niej spoczywa druga wyższa z białego marmuru zagranicznego. Na podstawie umieszczona jest statua Stanisława Małachowskiego w rzymskiej todze senatorskiej, trzymającego w prawej ręce kartę konstytucyjną, w lewej laskę marszałkowską. U podnóża pomnika dwie postacie: rycerz w ubiorze rzymskim, trzymający sztandar z Orłem Białym i niewiasta płacząca, wyobrażająca Ojczyznę, oparta na tarczy z herbem Polski i Litwy.
Napis na marmurowej płycie głosi:
STANISLAO DZIERZYKRAY NALECZ COMITI
MALACHOWSKI
PRINCIPI SENATUS
DERIMORUM COMITIORUM QUADRIENNIO PRAESIDI ET MODERATORI
CUI OBTIGIT ESSE
PATRIAE
PRAESIDIUM LAPSAE SOLATIUM REDIVIVAE CONSILIUM
QUA LIBET IN FORTUNA DECUS
CIVI
INTER INTEGROS INTEGERRIMO
OBIIT D XXIX DEC A MDCCCIX
DDD MDCCCXXXI
czyli: Stanisławowi Dzierżykraj Nałęcz hrabiemu Małachowskiemu, prezesowi senatu, marszałkowi i moderatorowi Sejmu Czteroletniego, któremu przypadło być obroną i pomocną radą świeżo odrodzonej Ojczyzny, jak długo podobało się Fortunie, obywatelowi najzacniejszemu pośród najzacniejszych, zmarł dnia 29 grudnia roku 1809, wzniesiono, poświęcono i dedykowano w 1831.[1]
