Stanisław Małachowski

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy marszałka Sejmu Czteroletniego. Zobacz też: inne osoby nazywające się Stanisław Małachowski.

Stanisław hr. Małachowski
Portret Stanisława Małachowskiego
Nałęcz
Data urodzenia	24 sierpnia 1736 r.
Miejsce urodzenia	Końskie
Data śmierci	29 grudnia 1809 r.
Miejsce śmierci	Warszawa

Rodzina	Małachowscy
Rodzice	Jan Małachowski
Małżeństwo	Urszula Hutten-Czapska Konstancja Hutten-Czapska
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Stanisław hr. Małachowski 24 sierpnia 1736-29 grudnia 1809
Prezes Senatu Księstwa Warszawskiego
Okres urzędowania	od 21 grudnia 1807 do 29 grudnia 1809
Poprzednik	-
Następca	Ludwik Szymon Gutakowski
Prezes Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego
Okres urzędowania	od 5 października 1807 do 21 grudnia 1807
Poprzednik	-
Następca	Ludwik Szymon Gutakowski
Prezes Rady Stanu Księstwa Warszawskiego
Okres urzędowania	od 5 października 1807 do 21 grudnia 1807
Poprzednik	-
Następca	Ludwik Szymon Gutakowski
Prezes Dyrektorium Generalnego Księstwa Warszawskiego
Okres urzędowania	od marzec 1807 do 5 października 1807
Poprzednik	-
Następca	-
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons
Kolekcja cytatów w Wikicytatach
Strona domowa

Stanisław Małachowski herbu Nałęcz (ur. 24 sierpnia 1736 r. w Końskich, zm. 29 grudnia 1809 w Warszawie) – hrabia, polityk, poseł, marszałek Sejmu Czteroletniego, referendarz wielki koronny 1780-1792.

Spis treści

1 Biografia
2 Kariera polityczna
- 2.1 Poglądy
- 2.2 Funkcja premiera
  - 2.2.1 Powołanie
  - 2.2.2 Działalność
3 Rodzina
4 Zobacz też

[edytuj] Biografia

Syn Jana kanclerza wielkiego koronnego, wnuk wojewody poznańskiego Stanisława Małachowskiego. Poseł na sejm konwokacyjny 1764, gdzie domagał się dokładniejszego określenia zakresu władzy hetmańskiej i ograniczenia liberum veto. W 1774 został marszałkiem Trybunału Koronnego, któremu przywrócił dawną sprawność i uczciwość, zyskując u współczesnych miano Arystydesa polskiego. W latach 1776-1780 konsyliarz Rady Nieustającej. Poseł sandomierski na Sejm Czteroletni, wybrany jego marszałkiem, przeprowadził zawiązanie Sejmu w konfederację i został marszałkiem konfederacji koronnej. Należąc do Stronnictwa Patriotycznego był wraz z Ignacym Potockim i Kołłątajem jednym z głównych twórców Konstytucji 3 maja. Mieszkał w Pałacu Czapskich (na Krakowskim Przedmieściu, dziś Akademia Sztuk Pięknych), gdzie na tajnych zebraniach redagowano tekst tej ustawy, on też przeprowadził jej uchwalenie na sesji sejmowej 3 maja 1791.

[edytuj] Kariera polityczna

[edytuj] Poglądy

Małachowski popierał dążenia miast do rozszerzenia ich praw politycznych i był zwolennikiem współpracy szlachty z mieszczaństwem. Jako jeden z pierwszych ze swego stanu wpisał się do księgi miejskiej jako obywatel miasta Warszawy (29 kwietnia 1791). W swych dobrach ostrogskich na Podolu oczynszował chłopów (1791), spisał powinności, zwolnił ich od niektórych ciężarów, zaczął organizować opiekę lekarską dla włościan. W czasie wojny polsko-rosyjskiej, na zebraniu 23 lipca 1792 był przeciwny decyzji króla Stanisława Augusta Poniatowskiego o jego przystąpieniu do konfederacji targowickiej i sprzeciwił się jakimkolwiek układom z targowiczanami. Po przystąpieniu króla do Targowicy 25 lipca 1792 wystąpił z manifestem potępiającym akt konfederacji i stwierdzającym iż "sejm nadal trwa, a będzie zwołany, jak tylko okoliczności na to pozwolą", po czym udał się do Wiednia, a potem Włoch. Odmówił udziału w insurekcji kościuszkowskiej, obawiając się jej radykalizmu. W 1796 powrócił do swych dóbr na Kielecczyźnie, które znalazły się w wyniku III rozbioru w Galicji. W 1798 został aresztowany przez władze austriackie w związku z projektowanym na emigracji (1797) reaktywowaniem Sejmu Czteroletniego, więziony przez 8 miesięcy w Krakowie.

[edytuj] Funkcja premiera

[edytuj] Powołanie

W grudniu 1806 został wezwany przez Napoleona do Warszawy, gdzie 14 stycznia 1807 został prezesem Komisji Rządzącej. W październiku 1807 król Fryderyk August III mianował go prezesem Rady Ministrów Księstwa Warszawskiego. Był to wybór nieodpowiedni [...] Małachowski był człowiekiem poprzedniej generacji, [...] nie miał zrozumienia dla potrzeb scentralizowanego i biurokratycznego państwa napoleońskiego (Andrzej Zahorski).

[edytuj] Działalność

Jako prezes Rady, Małachowski był zwolennikiem reaktywowania w Księstwie Konstytucji 3 maja i przeciwnikiem wprowadzenia Kodeksu Napoleona oraz innych projektów ministra sprawiedliwości, Feliksa Łubieńskiego. Gdy król opowiedział się przeciwko jego pomysłom, w grudniu 1807 złożył dymisję. Otrzymał nominację na honorowe stanowisko prezesa senatu. W tej też roli w marcu 1809 otwierał pierwszy sejm Księstwa, na którym wystąpił z atakiem na Kodeks Napoleona, nie uzyskał jednak szerszego poparcia.

[edytuj] Rodzina

Żonaty dwukrotnie, z córkami Tomasza Hutten-Czapskiego herbu Leliwa, (1711-1784): z Urszulą Hutten-Czapską, starościanką knyszyńską i z Konstancją Hutten-Czapską rozwódką po Dominiku ks. Radziwile na Nieświeżu herbu Trąby, (1754-1798).

Zmarł 29 grudnia 1809 roku. Pochowany w warszawskim kościele św. Krzyża.

Jego braćmi byli Mikołaj Małachowski, Antoni Małachowski i Jacek Małachowski.

4. Stanisław Małachowski
	2. Jan Małachowski
5. Anna Konstancja Małachowska
		1. Stanisław Małachowski II
6. Stefan Rycht Humiecki
	3. Izabela Małachowska
7. Katarzyna Humiecka