Pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową

Z Wikipedii

Pomnik oficerów-lojalistów poległych w Noc Listopadową - nieistniejący już pomnik upamiętniający siedmiu polskich oficerów wiernych monarsze, poległych z rąk powstańców w Noc Listopadową.

W pierwszą noc powstania listopadowego śmierć poniosło 6 generałów: Ignacy Blumer, Maurycy Hauke, Józef Nowicki, Stanisław Potocki, Tomasz Jan Siemiątkowski, Stanisław Trębicki, oraz pułkownik Filip Nereusz Meciszewski.

Pomnik stanął w 1841 roku na Placu Saskim w Warszawie. Przybrał on formę 30-metrowego (25 łokci) obelisku z lanego żelaza, stojącego na ośmiokątnej podstawie z szarego marmuru krajowego o średnicy 30 łokci. Na podstawie znajdował się piedestał z żelaza, podparty ośmiu skarpami, przy których umieszczono osiem spiżowych lwów w pozycji leżącej. Wszystkie boki piedestału pokryte były napisami w języku polskim i rosyjskim. Górną część obelisku zdobiły cztery pozłacane laury. Wewnątrz obelisku znajdowały się schody kręcone, a u jego podstaw cztery dwugłowe złocone orły. Rzeźby lwów i orłów odlano ze spiżu przetopionego z armat zdobytych na powstańcach.

Architektem pomnika był Antonio Corazzi, autorem rzeźb, odlanych ze zdobycznych polskich armat - Konstanty Hegel. Szkice wykonał własnoręcznie car Mikołaj I. Pomnik nosił skomponowany przez cara polski napis Polakom poległym w 1830 roku za wierność swemu Monarsze. Na budowę zużyto 3460 cetnarów żelaza i 45 000 funtów spiżu i brązu.

Pomnik nie cieszył się popularnością wśród warszawiaków, którzy raczej powstańców uważali za bohaterów godnych pomników. W 1894 roku pomnik został przeniesiony w związku z budową prawosławnego soboru św. Aleksandra Newskiego na mniej eksponowane miejsce na Placu Zielonym (obecnie plac Dąbrowskiego), gdzie carska policja miała kłopoty z jego dopilnowaniem, gdyż co rusz pojawiały się na nim obelżywe napisy. W kwietniu 1917 roku został rozebrany za zezwoleniem okupacyjnych władz niemieckich, które udzieliły go dopiero po abdykacji cara Mikołaja II.

[edytuj] Bibliografia

• Illustrowany Przewodnik po Warszawie, Warszawa 1893