Rimavská Sobota

Z Wikipedii


Rimavská Sobota
Państwo	Słowacja
kraj	bańskobystrzycki
burmistrz	Štefan Cifruš
Powierzchnia	77,55 km²
Położenie	48° 23' N 20° 1' E
Wysokość	208 m n.p.m.
Ludność (2003) • liczba ludności • gęstość	24 810 319,92 os./km²
Nr kierunkowy	0 47
Kod pocztowy	979 01
Tablice rejestracyjne	RS
Miasta partnerskie	Tiszaújváros, Świętochłowice
Położenie na mapie kraju Rimavská Sobota
Strona internetowa miasta

Rimavská Sobota (niem. Großsteffelsdorf, węg. Rimaszombat) – miasto powiatowe w środkowej Słowacji, w kraju bańskobystrzyckim, w historycznym regionie Gemer.

Rimavská Sobota leży na wysokości 210 m n.p.m. nad Rimavą, w Kotlinie Rimawskiej, na południowych stokach Rudaw Słowackich. Liczba mieszkańców miasta wynosi 25 088 osób [2002], powierzchnia miasta - 42,38 km². Współrzędne geograficzne 48°22'52 N, 20° 00'52 E. Dzieli się na dzielnice:

Bakta (w latach 1926-1973 oddzielna miejscowość),
Kurinec,
Rimavská Sobota,
Sabová,
Sobôtka,
Včelinec,
Vinice,
Dúžava (od 1975),
Mojín (od 1975),
Nižná Pokoradz (od 1975),
Vyšná Pokoradz (od 1975).

W latach 1976-1990 częścią Rimavskiej Soboty była także wieś Zacharovce.

Przez Rimavską Sobotę przebiega słowacka droga krajowa nr 50 (E571 / R2) z Lučenca do Rožňavy. Krzyżuje się z nią droga lokalna nr 531 z Pavlovec do Tisovca. Przez miasto przebiega linia kolejowa z Jesenskégo do Brezna, od której odbija linia do Poltáru.

Osadnictwo w okolicy Rimavskiej Soboty datuje się od młodszej epoki kamienia i epoki brązu. W XII wieku istniała tu już osada targowa wokół kościoła pw. Jana Chrzciciela, która stopniowo przyciągnęła mieszkańców podobnych okolicznych osad. Od połowy XII wieku do 1334 dominium Rimavskiej Soboty należało do arcybiskupów Kalocsy. Następnie przeszło w ręce rodu Szechenyich, w 1460 - Loszonców, później Országhów, pod koniec XVI wieku - Forgácsów, później Szecsyich i Kohárich.

Pierwsza pisemna wzmianka o miejscowości Rymoa Zumbota pochodzi z 1271. Rimavská Sobota uzyskała prawa miejskie przywilejem króla Węgier Karola Roberta z 5 maja 1334, a w 1387 król Zygmunt Luksemburski nadał miastu herb. W XIV i XV wieku miasto szybko się rozwijało jako ośrodek handlu i rzemiosła. W latach 1445-1460 Rimavská Sobota była zajęta przez husytów, którzy zbudowali w mieście twierdzę Sobôtka. Po wielkim pożarze w 1506 król Władysław II Jagiellończyk zwolnił miasto na pięć lat z podatków. Wtedy odbudowano miasto na planie regularnej siatki ulic, która przetrwała do dzisiaj. Szybki rozwój miasta przerwał najazd turecki w 1553 - Turcy panowali nad miastem i okolicą do 1593. Po drugim najeździe w 1596 miasto znalazło się pod panowaniem tureckim aż do 1686. W 1710 przez miasto przetoczyła się epidemia cholery. W 1769 w mieście doszło do zatargu katolików i kalwinistów, zakończonego w 1771 interwencją cesarzowej Marii Teresy. Wiek XVIII zaznaczył się odrodzeniem miasta po okupacji tureckiej i wojnach domowych. W II połowie Rimavská Sobota wykupiła się z poddaństwa i stała się wolnym miastem.

W latach 1786-1790 (później także 1850-1860 i 1883-1922) Rimavská Sobota była siedzibą władz komitatu Gemer. W 1910 miasto liczyło 6,9 tys. mieszkańców, z czego 6,2 tys. Węgrów i 0,5 tys. Słowaków. Mimo tych proporcji narodowościowych po I wojnie światowej miasto włączono do nowo powstałej Czechosłowacji. Na przełomie maja i czerwca 1919 miasto okupowała Węgierska Armia Czerwona. W listopadzie 1938 wraz z pasem ziem południowej Słowacji Rimavská Sobota została zaanektowana przez Węgry. Pod władzą węgierską pozostawała aż do zajęcia przez Armię Czerwoną 21 grudnia 1944.

Zamieszkująca miasto i okolice mniejszość węgierska (w 2001 - 8,8 tys. osób) zajmuje się rolnictwem i produkcją żywności. W Rimavskiej Sobocie działa wielki kombinat spożywczy Tauris, sprywatyzowany w 1989. Miasto jest także ośrodkiem turystyki w Rudawach Słowackich. Do zabytków miasta należą dwa kościoły katolickie i jeden reformowany z XVIII wieku oraz inne budowle z przełomu XVIII i XIX wieku. W mieście działa planetarium i muzeum regionalne.

Rimavská Sobota jest miastem partnerskim Świętochłowic.