Rothschildowie
Z Wikipedii
Rothschild - międzynarodowa rodzina niemieckich Żydów, związana z bankowością i finansami, posiadająca silną pozycję w Europie z nadanymi tytułami szlacheckimi przez rządy Austrii i Wielkiej Brytanii. Jest to jedna z najbogatszych rodzin na świecie. W XIX wieku symbolizowała niezmiernie bogatych ludzi.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie
Nazwisko Rothschild (w powszechnej świadomości społecznej funkcjonowało spolszczenie Rotszyld) jest nazwiskiem niemieckim wywodzącym się od określenia domu z czerwonym szyldem (język średnio-wysoko-niemiecki: rōt "czerwony" + schilt "szyld", "znak"), nazwą odnotowaną już w XIII.
Rodzina pochodzi z tak oznaczonego domu w dzielnicy żydowskiej we Frankfurcie nad Menem. W latach sześćdziesiątych XVIII wieku młody Mayer Amschel Rothschild (1744-1812) założył kantor finansowy. Był też doradcą finansowym landgrafa Hesji w Hanau. W 1867 rodzina przeniosła się do domu Pod Zielonym Szyldem (Zum Grünen Schild).
Na początku XIX jego pięciu synów rozpoczęło ekspansję rodzinnej firmy:
- w 1809 Nathan Mayer Rothschild (1777-1836) rozpoczął działalność w Londynie (N M Rothschild & Sons),
- w 1812 Jakob Rothschild (1792-1868) w Paryżu (de Rothschild Frères),
- w 1820 Salomon Rothschild (1774-1855) w Wiedniu (S M von Rothschild),
- w 1821 Kalman Rothschild (wg innych źródeł: Carl Mayer von Rothschild) (1788-1855) w Neapolu
- zaś najstarszy Amschel Mayer Rothschild (1773-1855) kontynuował działalność we Frankfurcie nad Menem.
[edytuj] Tytuły szlacheckie
W 1816 czterej bracia otrzymali tytuły baronów z rąk cesarza austriackiego Franciszka I. W 1818 tytuł otrzymał również Nathan. Podejmowali spektakularne przedsięwzięcia, m.in. w 1814 finansowali obie strony konfliktu podczas kampanii napoleońskiej, gorączkę złota w Kalifornii i Australii, budowę kanału Sueskiego, rozwój kolejnictwa w Anglii i Francji, w 1887 rozwijali przemysł wydobycia kamieni szlachetnych w Afryce (De Beers) i Indiach oraz przemysł naftowy, np. w okolicach Baku i Batumi. Syn Natana - Lionel Nathan, baron de Rothschild (1808-1879), był pierwszym posłem do Izby Gmin pochodzenia żydowskiego. Od 1852 przez ponad 40 lat bank londyński prowadził Mennicę Królewską. W czasie kryzysu w 1929 rodzina uratowała przed upadkiem ówcześnie największy bank kraju Creditanstalt.
[edytuj] Syjonizm
Rodzina wspomagała powstanie państwa Izrael. Edmund James de Rothschild jest patronem pierwszego osiedla w Palestynie w Rishon-LeZion, m.in. w 1887 zakładając tam winnicę. W latach 1901-1989 działalność we Frankfurcie nad Menem była zawieszona.
W czasie II wojny światowej nie funkcjonowały również banki w Paryżu i Wiedniu. Szereg członków rodziny było prześladowanych. Niektórzy znaleźli schronienie w Stanach Zjednoczonych. Jedna osoba (katolicka żona jednego z braci Rotschildów) została złapana przez Niemców i osadzona w obozie koncentracyjnym Ravensbrück, gdzie zginęła. Jej mąż uciekł do Londynu.
[edytuj] Współczesne interesy
Po 1960 powrócono do operacji na rynku amerykańskim (Rothschild Inc.). W 1963 powstała w Genewie La Compagnie Financière Edmond de Rothschild. W 1981 bank francuski został przez socjalistyczny rząd François Mitterranda znacjonalizowany. Rodzina podjęła decyzję o utworzeniu nowego banku pod nazwą Rothschild & Cie Banque. W 1989 we Frankfurcie nad Menem założył swoją spółkę bank londyński N M Rothschild & Sons. W obliczu postępującej konkurencji i koncentracji kapitału w 2003 banki – londyński, nowojorski i paryski utworzyły holding Rothschilds Continuation Holdings AG. Od 2005 w 20 % jest własnością potężnej korporacji Jardine, Matheson & Co. z Hongkongu. Rothschild to również doskonałe wina z okolic Bordeaux – od 1853 Château Mouton Rothschild, od 1868 Château Lafite-Rothschild, z Płd. Afryki i Argentyny.
Rotszyldowie posiadali majątki na terenie całej Europy: m.in. na Śląsku (w latach 1844–1936 Pałac w Chałupkach oraz 1845-1938 pobliskie Šilheřovice, leżące obecnie w granicach Czech). Od 1999 w Warszawie funkcjonuje należący do grupy przedsiębiorstw rodziny - bank inwestycyjny pod nazwą RCF Polska Sp. z oo.
Nazwisko przyjęło też wielu nie związanych z rodziną żydów aszkenazyjskich.
W języku angielskim nazwisko wymawia się "Roth-child" lub "Roth's-child", w języku polskim – "Rot-szyld".
[edytuj] Bibliografia
- Hanks, Patrick Dictionary of American Family Names (Słownik nazwisk rodzin amerykańskich) Oxford University Press ISBN 0-19-508137-4
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Rodzina website
- N.M. Rothschild i Synowie
- LCF Rothschild Group
- Archiwa Rothschildów
- Chateau Lafite Rothschild
- Chateau Mouton Rothschild
- Yahoo! - N.M. Rothschild & Sons Limited Company Profile
- Independent - The Rothschild story: A golden era ends for a secretive dynasty
- artykuł w archiwum "wiedza i życie"
- artykuł w serwisie e-numizmatyka.pl
- The short hidden history of Monetary Robbery
