Terminal High Altitude Area Defense
Z Wikipedii
| THAAD | |
| Informacje podstawowe | |
| Zwalczane cele | SRBM, MRBM, IRBM |
| Faza | Terminal Upper Tier |
| Państwo | USA |
| Producent | Lockheed Martin |
| Wejście do służby | 2007 |
| Status systemu | IOC |
| Pocisk | |
| Platforma pocisku | samochodowa M983 Oshkosh HEMTT |
| Miary pocisku | |
| Długość | 6,17m |
| Średnica | 0,34 m |
| Masa | 900 kg |
| Napęd | |
| Ilość stopni napędu | jeden, Pratt and Whitney Rocketdyne na paliwo stałe |
| Głowica | |
| Typ głowicy kinetycznej | Kinetic Warhead (KW) |
| Naprowadzanie | radarowe |
| Zasięg i pułap | |
| Zasięg | ≥200 km |
| Zakres pułapu antybalistycznego | do 150 km |
| System | |
| Liczba pocisków w wyrzutni | 8-10 |
| Radar | • AN/TPY-2, X-band, |
| Użytkownicy | |
| US Army | |
Terminal High Altitude Area Defense - system jest elementem ostatniej warstwy amerykańskiego programu obrony antyrakietowej. Jego zadaniem jest niszczenie rakietowych pocisków balistycznych oraz głowic bojowych przeciwnika w egzosferze - na początku ostatniej, terminalnej fazy ich lotu (Terminal Phase). Działanie systemu opiera się na wykorzystaniu do niszczenia wrogich pocisków energii kinetycznej powstającej w wyniku bezpośredniego uderzenia w cel (technologia hit-to-kill). System THAAD został zaprojektowany do zwalczania pocisków balistycznych krótkiego i średniego zasięgu (takich jak np. Scud) ale może także służyć w ograniczonym zakresie przeciwko rakietom międzykontynentalnym ICBM. Jak wszystkie systemy antybalistyczne fazy terminalnej, THAAD służy do obrony lokalnego obszaru - aglomeracji miejskich, jednostek wojskowych, zakładów przemysłowych, ze swoim ponad dwustu kilometrowym zasięgiem może też jednak służyć do obrony całych niewielkich obszarowo państw.
Budowa systemu jest koordynowana w zakładach Lockheed Martin Space Systems Company, ale pracują nad nim także takie firmy Raytheon, Boeing, Pratt & Whitney Rocketdyne, Honeywell oraz BAE Systems. Na początku stycznia 2007 r. Lockheed Martin podpisał kontrakt z MDA o wartości 619 mln. USA na wyprodukowanie i dostarczeniu wojsku USA sześciu wyrzutni, dwóch jednostek kierowania ogniem i łączności oraz dwóch radarów pracującyh w paśmie X i 48 rakiet i aktualnie system ten jest już wprowadzany do jednostek bojowych. W 2014 r. armia amerykańska będzie dysponować 96 rakietami THAAD, a w przyszłości system THAAD docelowo będzie się składał z 99 wyrzutni z 1422 pociskami i 18 radarami. W Turcji ma być umieszczony radar AN/TPY-2 pracujący w paśmie X i 4 wyrzutnie THAAD. Koszt budowy systemu THAAD przez USA Army będzie wynosił ok. 50 miliardów dolarów amerykańskich (ok. 100 baterii THAAD), oraz 10 mld. dolarów za używanie systemu. Najprawdopodobniej systemy THAAD zostaną sprzedane Izraelowi i Japonii[1].
Spis treści |
[edytuj] Budowa i działanie
Bateria systemu THAAD składa się z 9 wyrzutni (na każdej 10 pocisków) zamontowanych na ciężarówce M1075 Oshkosh. Kontenery z centrum dowodzenia, kontroli i łączności znajdują się na HMMWV. Dysponuje też radarem o powierzchni anteny 9,2 m² i zasięgu 100 km. Centrum dowodzenia znajduję się 20 km od wyrzutni, i komunikuje się z nimi poprzez łączność radiową. System THAAD wykorzystuje też rozpoznanie z satelitów szpiegowskich. Wyrzutnie THAAD mogą bronić obszar 150 razy większy niż przez taką samą liczbę Patriotów. Jednoczłonowa rakieta systemu THAAD napędzana silnikiem Pratt & Whitney Rocketdyne na paliwo stałe, niszczy cel poprzez bezpośrednie trafienie jego głowicy bojowej (kill vehicle) w pocisk balistyczny. Pocisk systemu THAAD naprowadzany jest na cel przez system radarowy współpracujący z takimże systemem naziemnym. Ten ostatni, na bieżąco śledzi zarówno pozycje, prędkość i trajektorię lotu zarówno pocisku jak i celu - w czasie rzeczywistym przekazując rakiecie antybalistycznej wciąż uaktualniane dane o celu jak i informacje o niezbędnych zmianach kursu.
Podstawowe dane pocisku:
| WYRZUTNIA | |
|---|---|
| Ilość wyrzutni M1075 na ciężarówce w 1 baterii: | 9 |
| Długość samochodu z wyrzutnią: | 12 m |
| Wysokość wyrzutni: | 3,25 m |
| Waga samochodu z w pełni załadowaną wyrzutnią: | 40.000 kg |
| Ilość pocisków w jednej wyrzutni na samochodzie ciężarowym: | 10 |
[edytuj] Historia prób systemu
Oficjalne próby systemu THAAD:
| Nr testu | Data | Trafienie | Opis |
|---|---|---|---|
| FT-1 | 21.04.1995 | n/a | Test silników oraz sensorów pojazdu niszczącego (kill vehicle) - przez obserwacje za ich pomocą księżyca i gwiazd. Bez użycia celu. |
| FT-2 | 31.06.1995 | n/a | Test pojazdu niszczącego, bez użycia celu. Test został przerwany z powodu zbyt szybkiego lotu pocisku. |
| FT-3 | 13.10.1995 | n/a | Jako cel została użyta rakieta balistyczna Storm na trajektorii nadlatującej. Celem testu było sprawdzenie prawidłowości zbierania danych przez system wyszukiwania, natomiast pojazd niszczący został z góry zaprogramowany na minięcie celu w odległości ponad 20 metrów. Test w tym zakresie wypadł pomyślnie, jednakże zawiódł używany po raz pierwszy w realnych testach radar naziemny. |
| FT-4 | 13.12.1995 |  |
Jako cel została użyta rakieta Storm. Próba nie powiodła się z powodu błędu oprogramowania prowadzącego do przedwczesnych manewrów kill vehicle i w konsekwencji do wyczerpania się jego paliwa zanim głowica uderzeniowa zdołała dolecieć do celu. |
| FT-5 | 22.03.1996 | |
Pojazd niszczący "kill vehicle" przestał odpowiadać na komendy po jego odłączeniu się od rakiety nośnej, co było spowodowane zerwaniem się kabla łączącego "kill vehicle" z jego modułami elektronicznymi, co spowodowało minięcie sie głowicy z celem. Test Ft-5 był pierwszym testem wszystkich komponentów systemu THAAD, łącznie z systemami palet załadowczych. |
| FT-6 | 15.07.1996 | |
Awaria systemu wyszukiwania, jednakże dokładna przyczyna do dnia dzisiejszego nie jest znana. Najprawdopodobniejszym wytłumaczeniem jest obluzowanie się jednego z układów elektronicznych systemu wyszukiwania. Jako cel został użyty pocisk balistyczny Hera. |
| FT-7 | 06.03.1997 | |
Zanieczyszczenie powierzchni połączeń elektrycznych w systemie kontroli kierunku i wysokości pojazdu kill vehicle. |
| FT-8 | 12.05.1998 | |
Zwarcie elektryczne w wyniku dostania się ciała obcego do systemu kontroli ciągu, spowodowało awarię silnika i utratę kontroli nad nim. Przed samym testem, urzędnicy Pentagonu obniżali oczekiwania wobec jego rezultatów, zapowiadając ze próba będzie sukcesem jeśli pocisk w ogóle wejdzie w fazę końcowego naprowadzania przez uderzeniem. Po nieudanym teście, niezadowoleni członkowie Kongresu USA głosowali w Senacie za obcięciem funduszy na rok 1999 o 253,9 milionów dolarów US i przeznaczeniem ich na tzw. czarne projekty. Ta decyzja zlikwidowała resztę pozostałych funduszy na rok fiskalny 1999 zagwarantowanych w kontrakcie dla Lockheed Martin. Kongres przegłosował również odpowiedzialność finansową Lockheed Martin za powodzenie przyszłych testów. |
| FT-9 | 29.03.1999 | |
Zerwany został system kontroli ustawienia dyszy, co spowodowało wadliwe działanie silników manewrowych, przegrzanie komory spalania silnika, awarię systemu telemetrycznego (naprowadzania) i w konsekwencji minięcie sie pocisku z celem. Lockheed Martin, z tytułu niepowodzenia testu, został ukarany karą 15 milionów dolarów USD. |
| FT-10 | 10.06.1999 |  |
Pierwsza udana próba zniszczenia celu, którym był symulujący lot rakiety Scud pocisk Hera. Zniszczenie pocisku-celu dokładnie nad celem jego głowicy. Próba ta była olbrzymim sukcesem, gdyż w planach prac nad systemem THAAD zakładano, że uda się to osiągnąć dopiero w 2007 roku. Zniszczenie celu nastąpiło na wysokości poniżej 96 km przy prędkości zarówno celu jak i pocisku przechwytującego jedynie poniżej 1,6 km/s. Cel nie miał oddzielającej się głowicy. |
| FT-11 | 02.08.1999 | |
W razie niepowodzenia tej próby, Lockheedowi groziła kara 20 mln. dolarów. I tym razem jednak, próba zakończyła się sukcesem. Zniszczenie celu - pocisku Hera - ponownie nastąpiło dokładnie nad jego celem, tym razem jednak w najwyższej warstwie atmosfery - w Egzosferze. Pojazd niszczący uderzył w czterometrowej długości "głowicę" po jej oddzieleniu się od rakiety nośnej. Po tej próbie Pentagon zdecydował się na pominięcie następnej próby systemu, przed zawarciem nowego kontraktu z Lockheedem (co ostatecznie nastąpiło 30 czerwca 2000 r.) na sumę 4 mld. dolarów. |
| FT-12/FTT-1 | 22.11.2005 | n/a | Test bez użycia celu. Test służył wyłącznie ocenie zachowania rakiety w locie oraz działania naziemnych systemów kontroli lotu pocisku. |
| FT-13 | 11.05.2006 | |
Test rozwojowy. Cele testu:
|
| FT-14 | 12.07.2006 | |
Pocisk zniszczył cel ćwiczebny Hera. Cele testu jak w teście FT-13. |
| FT-15 | 26.01.2007 | |
Cele testu, jak w teście FT-13. |
| FT-16 | 06.04.2007 | |
Cele testu:
|
| FT-17 | 26.06.2007 | n/a | Celem testu było ustalenie maksymalnej wysokości ataku jaki jest w stanie wykonać rakieta systemu THAAD. Test bez użycia celu. |
| FT-18 | 28.10.2007 | |
Antyrakieta THAAD została wystrzelona z poligony na wyspie Kauai przez jednostkę US Army's 6th Air Defense Artillery Brigade. Rakieta THAAD zniszczyła cel ćwiczebny imitujący pocisk Scud. Do zderzenia anty pocisku doszło poniżej minuty od osiągnięcia celu przez rakietę balistyczną Scud. |
n/a - celem próby nie było przechwycenie rakiety
[edytuj] NTW-THAAD
W 2015 r. planuje się zintegrować naziemny system przeciwrakietowy THAAD z z morskim systemem obrony przed pociskami balistycznymi morskiego teatru działań (ang. Navy Theater-Wide Theater Ballistic Missile Defense) NTW, co da naziemno-morski system obrony antyrakietowej NTW-THAAD. Nowy system będzie rdzeniem globalnej "tarczy antyrakietowej". System NTW będzie się składał z niszczycieli rakietowych DD(X) i uniwersalnych atomowych krążowników rakietowych typu CG(X) wyposażonych w nowy radar antybalistyczny BMD (Balistic Missile Defense), i uzbrojonych w antyrakiety z serii Standard: SM-6 ERAM, oraz SM-3 Block IIA i Kinetic Energy Interceptor (KEI) wyposażonych w Multiple Kill Vehicle (MKV). Jak i z nowych fregat Littoral combat ship (LCS) też wyposażonych w pociski SM-6 ERAM, oraz najprawdopodobniej także nowy transportowców typu San Antonio czy atomowych okrętów podwodnych typu Ohio wyposażonych w KEI. Oraz z radaru bazowania morskiego pracująceg w paśmie X (ang. Sea-Based X-Band Radar) SBX. Rakiety SM-3 niszczą pociski balistyczne na zasadzie hit-to-kill w specjalnej wersji LEAP (Lightweight Exo-Atmospheric Projectile). Na początku 2007 r. US Navy posiadała 19 pocisków SM-3 na koniec tego roku miały ich 21, a docelowo w 2014 będą posiadać 132 takie rakiet. Niewątpliwie zaletą systemu NTW jest to, że dzięki zainstalowaniu broni antyrakietowej na okrętach, system obrony antybalistyczny ma większy zasięg, a środki przeciwdziałania mogą się znaleźć bliżej wyrzutni wroga.
[edytuj] System THAAD w Polsce (?)
W ramach publicznej debaty nad amerykańską propozycją instalacji tzw. "tarczy antyrakietowej" w Polsce, w polskiej prasie pojawiały sie opinie iż w zamian za zgodę na jej instalację, Polska może domagać się dostarczenia sobie zestawów THAAD. W ramach tej samej debaty, ze strony amerykańskich urzędników średniego szczebla w Pentagonie, jak i Ambasadora USA w Polsce, padały nieoficjalne sugestie iż dwie baterie systemu THAAD w Polsce (jedna w okolicach Krakowa, druga zaś niedaleko Gdańska) zapewniłyby Polsce ochronę całego kraju przed atakiem rakietami balistycznymi średniego i krótkiego zasięgu[2].
[edytuj] Przypisy
[edytuj] Źródła
- Witryna fundacji "Centrum Informacji Obronnej", Testy FT-1 do FT-11 (EN).
- Witryna Union of Concerned Scientists - Chronology of Missile Defense Tests, Testy FT-1 do FT-16 (EN).
- Witryna Lockheed Martin, Test FT-12 (EN).
- Witryna Lockheed Martin, Test FT-13 (EN).
- Witryna Lockheed Martin, Test FT-14 (EN).
- Witryna Lockheed Martin, Test FT-15 (EN).
- Witryna Lockheed Martin, Test FT-16 (EN).
- Witryna Center for Defence Information, Test FT-17 (EN).
- Global Security: AN/TPY-2 Transportable Radar Surveillance Forward Based X-Band Transportable [FBX-T](en)
- Global Security: THAAD TMD (en)
