Tramwaje w Kostrzynie nad Odrą

Z Wikipedii

Tramwaje w Kostrzynie nad Odrą
Brama Berlińska w Kostrzynie- pozostałości dawnej mijanki
Lokalizacja	Kostrzyn nad Odrą, Polska
Rodzaj transportu	tramwaj
Data uruchomienia	1903
Data likwidacji	1945
Liczba linii	3
Prześwit toru	1000 mm
Właściciel	Stadtwerke Küstrin

Spis treści 1 Tramwaje w Kostrzynie nad Odrą 1.1 Tramwaje konne 1.2 Tramwaje elektryczne 1.3 Przystanki Tramwajowe 2 Linki zewnętrzne

[edytuj] Tramwaje w Kostrzynie nad Odrą

[edytuj] Tramwaje konne

Duże odległości między dzielnicami skłoniły władze miasta do uruchomienia połączenia tramwajowego. W tamtych czasach Kostrzyn nad Odrą (Küstrin) nie posiadał jeszcze sieci elektrycznej, więc decyzja padła na tramwaj konny o szerokości toru 1000 mm. Wagony zostały odkupione od miasta Poczdam i dostosowane do kostrzyńskich torów. Z powodu wysokich kosztów i wąskich uliczek, wybudowano jednotorową trasę z trzema mijankami. Do oficjalnego otwarcia doszło 10 marca 1903 roku. Linie tramwajowe prowadziły z dworca kolejowego Stare Miasto, przez Rynek, Gwiazdę (dzisiaj rondo) gdzie rozchodziły się w trzech kierunkach: koszar przy ul. Gorzowskiej, Lasu Miejskiego i dworca kolejowego Nowe Miasto. W 1913 r. miasto zostało zeelektryfikowane, więc powstały plany uruchomienia tramwaju elektrycznego i przedłużenia linii tramwajowej. Jednak z powodu braku pieniędzy do realizacji nie doszło. Po zakończeniu I wojny światowej nastały czasy wielkiego kryzysu gospodarczego, wzrosła inflacja oraz rosły koszty utrzymania, co spowodowało, że w 1923 tramwaj postanowiono zawiesić a wagony sprzedano.

[edytuj] Tramwaje elektryczne

W roku 1924 miasto przeznaczyło pieniądze na elektryfikacje tramwajów. Słupy trakcyjne zaczęto stawiać wzdłuż już istniejących torów tramwaju konnego. Prąd popłynął 30 kwietnia 1925 a oficjalne otwarcie nastąpiło 16 maja 1925 r. przed zajezdnią która znajdowała się koło wieżą ciśnień (dziś przez teren ulicy Osiedlowej koło wieży ciśnień). Miasto zakupiło cztery tramwaje od firmy Christoph & Unmack w Niesky. Następnie w wyniku wzrostu przewozów dokupiło jeszcze dwa wagony. W roku 1928 dokupiono też dwie przyczepy, które były podobne wyglądem do wagonów silnikowych. Nie były one jednak za często używane, dopiero po roku 1934 można było je częściej zobaczyć na ulicach miasta. W 1941 roku zostały przewiezione do Łodzi ^[1], gdzie stacjonowały w zajezdni Chocianowice. Przetrwały wojnę i jeździły po Łodzi do lat pięćdziesiątych. Ostatni tramwaj (używany) firmy Waggon – fabrik Rastatt został zakupiony 1943 od miasta Celle.

W 1933 r. postanowiono przedłużyć linię do Kietz, ale że większa cześć pieniędzy musiałaby być przeznaczona na nowe tramwaje, rada miasta postanowiła tymczasowo przedłużyć trasę tylko do mostu na kanale Odry. Z powodu dalszego braku pieniędzy, trasy nigdy nie przedłużono do Kietz i zamknięto ją w 1937, jednocześnie tworząc przystanek końcowy przy szkole średniej. Następnego dnia została otwarta linia autobusowa, pomiędzy Kietz a Rynkiem. 30 stycznia 1945 tramwaje zwieziono do zajezdni z powodu nadchodzącego frontu. Po wojnie ocalał tylko jeden tramwaj numer 5, który później został przewieziony do Gorzowa Wlkp. Jeździł tam w latach 1947-1955 prawdopodobnie pod numerem 2. Taki sam los spotkał tory tramwajowe – ostatnie tory prawdopodobnie zniknęły na początku lat siedemdziesiątych a słupy trakcyjne w 1999 podczas remontu mostu na Warcie. Zachowało się jedynie kilka zaczepów do lin nośnych trakcji – na murach dworca kolejowego, Wieży Ciśnień i Bramy Berlińskiej. W 2007 r. podczas wykopów i układania podziemnej sieci kanalizacyjnej na Starym Mieście zdjęto oryginalne fragmenty bruku z ulicy łaczącej Rynek z Bramą Berlińską, tym samym usuwając ostatni istniejący zarys toru tramwajowego.

Niedawno narodził się pomysł pozyskania tramwaju, najchętniej oryginalnego, który mógłby uzupełnić obraz rewitalizowanego obecnie Starego Miasta i znajdującej się tam Bramy Berlińskiej, przez którą przejeżdżały tramwaje łącząc oba brzegi miasta.

Linie tramwajowe w 1925 roku

• Dworzec Stare Miasto – Detlefsenstrasse – Berlińska – Rynek – Sikorskiego – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Piastowska (powrót) – Niepodległości, Dworcowa – Dworzec Gł
• Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Sportowa – Las Miejski (koło dawnego Stadionu Miejskiego)
• Urząd Finansowy – Gorzowska – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda)

Linie tramwajowe w 1934 roku

Po wydłużeniu linii tramwajowej do Mostu na kanale Odry zamknięto odcinek do Dworca Strare Miasto

• Most na kanale Odry – Detlefsenstrasse – Berlińska – Rynek – Sikorskiego – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Piastowska (powrót) – Niepodległości, Dworcowa – Dworzec Gł
• Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Sportowa – Las Miejski (koło dawnego Stadionu Miejskiego)
• Urząd Finansowy – Gorzowska – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Rynek – Berlińska – Detlefsenstrasse – Most na kanale Odry

• • Linia tramwajowa w niedzielę
• Most na kanale Odry – Detlefsenstrasse – Berlińska – Rynek – Sikorskiego – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Niepodległości – Dworcowa – Dworzec Gł – Piastowska – Sikorskiego – Sportowa – Las Miejski (koło dawnego Stadionu Miejskiego)

Linie tramwajowe w 1937 roku

Po skróceniu linii tramwajowej, otworzono linię autobusową Rynek – Kietz

• Szkoła Średnia – - Berlińska – Rynek – Sikorskiego – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Piastowska (powrót) – Niepodległości, Dworcowa – Dworzec Gł
• Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Sportowa – Las Miejski (koło dawnego Stadionu Miejskiego)
• Urząd Finansowy – Gorzowska – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Sikorskiego – Rynek – Berlińska – Szkoła Średnia

• • Linia tramwajowa w niedzielę
• Szkoła Średnia – Berlińska – Rynek – Sikorskiego – Rondo Unii Europejskiej (Gwiazda) – Niepodległości – Dworcowa – Dworzec Gł – Piastowska – Sikorskiego – Sportowa – Las Miejski (koło dawnego Stadionu Miejskiego)

[edytuj] Przystanki Tramwajowe

Przystanki	dzisiejsze miejsca
Alte Frankfurter str.	przy Alte Frankfurter str.	otwarty 1933 r., zamieniony 1 grudnia 1937 r. na przystanek autobusowy
Artilleriestrasse	przy Artillerestrsse	otwarty 1933 r., zamieniony 1 grudnia 1937 r. na przystanek autobusowy
Bahnhof Altstadt	obok Bahnohof Altstsdt (Dworca Starego Miasta)	zawieszony w grudniu 1933 r.
Bahnhof Neustadt	obok Dworca Kolejowego i Dworca PKS
Bahnhofstrasse	przy ul. Dworcowej
Boelkestrasse	przy ul. Sportowej koło dawnego Hortexu	wcześniej nosił nazwę Emailliewerk
Emailliewerk	przy ul. Sportowej koło dawnego Hortexu	wyłączony w czerwcu 1930 r. Przywrócony pod nazwą Boelkestrasse 1935 r.
Finanzamt	obok 3 Maja
Friedenskirche	-
Mittelschule	koło mostu Odrzańskiego, granica
Oderbrücke	na moście odrzańskim	zamieniony 1 grudnia 1937 r. na przystanek autobusowy
Odervorflutbrücke	przy Odrze w Küstrin-Kietz	otwarty 1933 r., zamieniony 1 grudnia 1937 r. na przystanek autobusowy
Rennplatz	przy ul. Berlińskiej obok Plac Ćwiczeń	wyłączony pomiędzy 1940-1944 r.
Marktplatz	Rynek Stare Miasto
Moltkeplatz	niedaleko Park Lwa
Neumarkt	koło Placu Wojska Polskiego
Rackelmannstrasse	przy ul. Sikorsiego koło Kopernika
Schützenstrasse	za Piastem koło kina Warty	tylko w weekendy oraz podczas wyjazdów i zjazdów do zajezdni
Schwimmanstalt	-	tylko w sezony letnie
Sportplatz	-
Stadtwald	Między rondem Woodstock a Osiedlem Leśnym
Stern	Rondo Unii Europejskiej
Stülpnagelkaserne	??? Kościuszki	wyłączony w 1944 r.
Wallstrasse	-	przeniesiony w 1932 r.koło Hoher Kavallier(dzisiaj koło hotelu Bastion)
Weinbergstrasse	przy ul. Gorzowskiej obok ul. Żeglarskiej

[edytuj] Linki zewnętrzne

• tramwaj w Kostrzynie (de)
• UWAGA TRAMWAJ!
• Łódzkie Tramwaje i Autobusy – kostrzyńskie tramwaje
• KATEDRA TRANSPORTU Kostrzyn