Tramwaje w Krakowie

Z Wikipedii

Tramwaje w Krakowie
Tramwaj N8S-NF na skrzyżowaniu obok Dworca Głównego.
Lokalizacja	Kraków, Polska
Rodzaj transportu	tramwaj
Data uruchomienia	1882
Całkowita długość linii	84 km toru podwójnego ( z tego około 2/3 stanowią torowiska wydzielone)
Liczba linii	standardowe: 25 wspomagające 1 świąteczne: 7 razem: 33
Liczba pojazdów	441
Prześwit toru	1435 mm
Operator	MPK Kraków

Tramwaje w Krakowie obsługiwane są przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne S.A. w Krakowie; kursują na 26 liniach (tylko dziennych; numeracja od 1 do 40, a dla komunikacji zastępczej na czas remontów od 70 do 79) o łącznej długości 286 km. Trasy, po których kursuje 183 zestawów ("pociągów") tramwajowych złożonych z 363 wagonów to 84 km podwójnego toru, przy czym 2/3 tej długości stanowią torowiska wydzielone. Gmina Kraków jest inwestorem budowy "Krakowskiego Szybkiego Tramwaju" – przedsięwzięcia, które ma istotnie poprawić komunikację w mieście.

Spis treści 1 Historia 2 Pętle i zajezdnie tramwajowe w Krakowie 2.1 Zajezdnie 2.2 Pętle 3 Tabor tramwajowy w Krakowie 3.1 Tabor aktualny 3.2 Tabor historyczny 4 Linie tramwajowe w Krakowie 5 Przyszłość 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Pierwsza linia szynowego tramwaju konnego w Krakowie powstała w 1882 roku, zastępując funkcjonującą od co najmniej kilkunastu lat linię omnibusową. Była to linia wąskotorowa o rozstawie 900 mm wykonana z szyn płaskich, długości 2,8 km, z dworca kolejowego do Mostu Podgórskiego. Linia ta, początkowo jednotorowa, miała cztery mijanki. Podobnie budowano następną (w 1896: Rynek Główny – Park Krakowski o długości 1670 m), w tym samym czasie – wobec wzrostu potrzeb przewozowych – rozpoczęto przebudowę pierwszej linii na dwutorową. Aż do roku 1925 na wszystkich dwutorowych liniach w Krakowie obowiązywał ruch lewostronny. Elektryfikację krakowskich tramwajów rozpoczęto w roku 1901. Uroczyste uruchomienie pierwszej elektrycznej linii tramwaju nastąpiło 16 marca 1901 roku; pojazdy typu SW1 (Silnikowy Wąskotorowy) pochodziły z Sanockiej Fabryki Wagonów. 25 października 1902 uruchomiono trzy kolejne linie (nr 3 z ul. Dietla przez Starowiślną do Rynku Głównego, nr 5 z ul. Długiej przez Rynek Główny do Zwierzynieckiej i nr 4 z Rynku ul. Szewską przez Podwale do Parku Jordana). W styczniu 1913 na odcinku od ul. Zwierzynieckiej przez ul. Dominikańską, Pocztę Główną, ul. Starowiślną do Trzeciego Mostu na Wiśle uruchomiono pierwszą linię normalnotorową nr 6 (wagony również z Sanoka, typu SN1, później również zakupione w Austrii, w Grazu) o rozstawie szyn 1435 mm. W chwili przejścia z ruchu lewostronnego na prawostronny w 1925 w Krakowie istniały trzy linie wąskotorowe i trzy linie normalnotorowe. Przez następne dziesięciolecia stopniowo zastępowano kolejne linie wąskotorowe normalnotorowymi, aż w roku 1953 zlikwidowano ostatnią z nich (nr 1). W 1950 przeprowadzono linię do Borku Fałęckiego, w 1952(7.11.) połączono stary Kraków z Nową Hutą, a w 1960 oddano odcinek do dworca w Płaszowie i ulicy Bieżanowskiej a potem w 1965 do Prokocimia, w 1953 ukończono obwodnicę wokół Plant i zlikwidowano linie tramwajowe w Rynku Głównym i na ulicach Wiślnej, Sławkowskiej i Siennej. Dalsze lata przyniosły rozbudowę sieci tramwajowej w Nowej Hucie i Podgórzu, doprowadzono też m.in. linię przez Prokocim do Bieżanowa, zbudowano drugi tor przez Łagiewniki do Borku Fałęckiego, itp. Ostatnią w pełni oddaną linią są użytkowane od 2000 tory do Kurdwanowa stanowiące jednocześnie pierwszy ukończony etap budowy "Krakowskiego Szybkiego Tramwaju". W 2006 oddano do użytku nowy odcinek torowiska przy ulicy Pawiej, a we wrześniu 2007 roku połączono go z pętlą przy ulicy Kamiennej . Aktualnie prowadzone są również prace związane z dokończeniem podziemnego tunelu tramwajowego. W najbliższych latach planuje się rozbudowę sieci tramwajowej m.in. w kierunku osiedli: Lipska, Ruczaj oraz przez Olszę do Mistrzejowic.

Nocną komunikację tramwajową zlikwidowano – zastępując ją częściowo komunikacją autobusową – w roku 1986.

[edytuj] Pętle i zajezdnie tramwajowe w Krakowie

[edytuj] Zajezdnie

• Zajezdnia Nowa Huta - w zajezdni stacjonuje 205 wagonów (105Na, GT6, B4, E1, c3, N8S, N8S-NF, 111N)
• Zajezdnia Podgórze - w zajezdni stacjonuje 218 wagonów (105N, 105Na, NGT6, NGT6/2)

[edytuj] Pętle

Używane w regularnej komunikacji

• Aleja Pokoju tymczasowa - dla wagonów dwukierunkowych (linia 72)
• Bieżanów Nowy (linie 3, 9, 13, 23)
• Borek Fałęcki (linie 8, 19, 22, 23, 40)
• Bronowice (linie 14, 24)
• Bronowice Małe (linie 4, 8, 12, 13)
• Cichy Kącik (linie 15, 18)
• Cmentarz Rakowicki (linie 2, 11)
• Dworzec Towarowy (linia 12)
• Kopiec Wandy (linia 20)
• Krowodrza Górka (linie 3, 5, 19, 34)
• Kurdwanów (linie 6, 24, 34) - w komunikacji autobusowej pod nazwą Kurdwanów Pętla
• Łagiewniki (linie 10, 11, 18, 71)
• Mistrzejowice (linie 9, 14, 16, 20)
• Osiedle Piastów (linie 10, 17, 21, 40)
• Pleszów (linie 15, 21)
• Salwator (linie 1, 2, 6, 71)
• Walcownia (linie 16, 17, 22)
• Wzgórza Krzesławickie (linie 1, 4, 5)
• Plac Centralny (linia 72)

Nieużywane w regularnej komunikacji

• Bieńczyce
• Dajwór
• Dąbie (linia 7 zawieszona)
• Dworcowa - nie jest pętlą, tory umożliwiają wekslowanie
• Prokocim
• Wieczysta
• Zajezdnia Podgórze

[edytuj] Tabor tramwajowy w Krakowie

[edytuj] Tabor aktualny

stan na dzień: 06.05.2008

produkcja polska

• Konstal 105N - 2 wagony
• Konstal 105Na - 242 wagony
• Konstal 105Nb - 1 wagon
• Konstal 105ND - 5 wagonów
• Konstal 111N - 2 wagony (wypożyczone z Gliwic)

produkcja austriacka

• Düwag E1 - 39 wagonów - ex.Wien
• Düwag c3 (przyczepa) - 33 wagony - ex.Wien

produkcja niemiecka

• MAN GT6 - 40 wagonów - ex.Nürnberg
• MAN/Düwag - B4 (przyczepa) - 7 wagonów - ex.Nürnberg
• MAN/Düwag - N8S-NF - 4 wagony (środkowy człon tramwaju niskopodłogowy - przebudowany w 1977 z wagonów typu N6) - ex.Nürnberg
• Düwag N8S - 1 wagon oryginalnie wąskotorowy (M8S), przystosowany do rozstawu 1435mm - ex.Essen

produkcja kanadyjsko-niemiecka

• Bombardier NGT6 - 14 wagonów (niskopodłogowe)
• Bombardier NGT6/2 - 12 wagonów (niskopodłogowe)
• Bombardier NGT6/2 - seria III - 24 wagony (niskopodłogowe)

[edytuj] Tabor historyczny

• Sanok SN1
• LH Standard
• Sanok SN2
• Konstal N
• Konstal 102N
• Konstal 102Na
• MAN - Nürnberg T4

[edytuj] Linie tramwajowe w Krakowie

Linie główne

• 1 Wzgórza Krzesławickie - Salwator
• 2 Cmentarz Rakowicki - Salwator
• 3 Bieżanów Nowy - Krowodrza Górka
• 4 Wzgórza Krzesławickie - Bronowice Małe
• 5 Wzgórza Krzesławickie - Krowodrza Górka
• 6 Salwator - Kurdwanów
• 7 Dworzec Towarowy - Dąbie (linia zawieszona na czas remontu Ronda Grzegórzeckiego)
• 8 Borek Fałęcki - Bronowice Małe
• 9 Bieżanów Nowy - Mistrzejowice(trasa objazdowa)
• 10 Łagiewniki - Osiedle Piastów
• 11 Łagiewniki - Cmentarz Rakowicki (linia zawieszona na czas remontu Ronda Grzegórzeckiego)
• 12 Bronowice Małe - Dworzec Towarowy od 5 V 2008
• 13 Bieżanów Nowy - Bronowice Małe
• 14 Mistrzejowice - Bronowice (trasa objazdowa)
• 15 Pleszów - Cichy Kącik
• 16 Mistrzejowice - Walcownia
• 17 Osiedle Piastów - Walcownia
• 18 Łagiewniki - Cichy Kącik
• 19 Borek Fałęcki - Krowodrza Górka (trasa objazdowa)
• 20 Mistrzejowice - Kopiec Wandy
• 21 Osiedle Piastów - Pleszów
• 22 Borek Fałęcki - Walcownia (trasa objazdowa)
• 23 Borek Fałęcki - Bieżanów Nowy
• 24 Kurdwanów - Bronowice
• 34 Kurdwanów - Krowodrza Górka

Linie wspomagające

• 40 Osiedle Piastów - Borek Fałęcki (kursuje tylko w niedziele i święta)

Linie czasowe (zastępcze)

• 71 Salwator - Łagiewniki
• 72 Plac Centralny - al. Pokoju

Linie świąteczne (kursujące jedynie w okresie święta Wszystkich Świętych)

• 91 Osiedle Piastów - Wzgórza Krzesławickie
• 92 Bronowice Małe - Cmentarz Rakowicki
• 93 Bieżanów Nowy - Cmentarz Rakowicki
• 94 Kurdwanów - Cmentarz Rakowicki
• 95 Wzgórza Krzesławickie - Cmentarz Rakowicki
• 96 Mistrzejowice - Wzgórza Krzesławickie
• 98 Borek Fałęcki - Cmentarz Rakowicki

[edytuj] Przyszłość

Niedawno zakończył się projekt finansowany w ramach unijnego programu operacyjnego ZPORR, dzięki któremu po Krakowie jeżdżą 24 nowe Bombardiery, a już MPK wraz z Gminą Kraków przygotowuje się do kolejnego ogromnego projektu pod nazwą "Zintegrowany transport publiczny w aglomeracji krakowskiej - etap II". W pozyskaniu środków z Unii Europejskiej ma pomóc europejska organizacja Jaspers. W jego ramach sfinansowany ma być zakup 25 niskopodłogowych tramwajów, które w końcu będą dłuższe od dotychczas jeżdżących po mieście Bombardierów, oraz budowa nowej linii tramwajowej do ulicy Golikówka -czyli zamknięcie I linii KST. Wartość projektu wynosi około 780 mln zł netto. Po zakończeniu projektu, po krakowie będzie jeździć 50 Bombardierów (6-osiowych) i 25 nowych tramwajów ośmioosiowych, co razem da liczbę 75 pociągów, a wtedy niskopodłogowe tramwaje będą stanowić 50% całego taboru.

[edytuj] Zobacz też

• Klub sportowy Tramwaj Kraków
• Autobusy miejskie w Krakowie

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego SA w Krakowie
• Encyklopedia Krakowskiej Komunikacji
• Wyszukiwarka połączeń krakowskiego MPK
• trambus.info - Krakowski Portal Komunikacyjny