Wołodymyr Wynnyczenko

Z Wikipedii

Wołodymyr Wynnyczenko (ukr. Володимир Кирилович Винниченко, pol. Włodzimierz Winniczenko) (ur. 26 lipca 1880 w powiecie jelizawietgradzkim (ob. obwód kirowohradzki) — zm. 6 marca 1951 w Mougins (Prowansja)) — ukraiński polityk lewicowy i pisarz.

Spis treści

1 Biografia i działalność polityczna
- 1.1 Zobacz też:
2 Działalność literacka
3 Bibliografia

[edytuj] Biografia i działalność polityczna

Urodził się w rodzinie chłopskiej. Po ukończeniu gimnazjum i zdaniu egzaminów rozpoczął studia na wydziale prawa Uniwersytetu Kijowskiego. W 1902 wstąpił do Ukraińskiej Partii Rewolucyjnej. Zajmował się w niej pracą propagandową wśród chłopstwa i robotników. W 1903 został aresztowany i usunięty z uniwersytetu. Dwukrotnie udało mu się uciec z więzienia. Udał się na emigrację. W 1914 wrócił do Rosji i pod przybranym nazwiskiem mieszkał w Moskwie do 1917 roku.

Po rewolucji lutowej został wybrany zastępcą przewodniczącego Centralnej Rady. Od 15 czerwca 1917 do 9 stycznia 1918 był szefem Generalnego Sekretariatu Ukraińskiej Republiki Ludowej - organu wykonawczego Centralnej Rady. 9 stycznia 1918 w swoim czwartym uniwersale Rada ogłosiła pełną niepodległość Ukrainy. 15 stycznia 1918 podał się do dymisji wraz z całym swym gabinetem.

W okresie hetmanatu Pawła Skoropadskiego stał w opozycji do hetmana. Po jego obaleniu, od 14 grudnia 1918 był przewodniczącym Dyrektoriatu URL. Konflikt z Symonem Petlurą doprowadził do dymisji Wynnyczenki 10 lutego 1919.

Wyemigrował wtedy do Austrii. W Wiedniu zorganizował emigracyjną grupę ukraińskich komunistów. W maju 1920 udał się do Moskwy, gdzie zaproponowano mu stanowisko wiceprzewodniczącego Rady Komisarzy Ludowych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej wraz z posadą komisarza ludowego do spraw polityki zagranicznej, jednak odmówił. Po zajęciu Francji przez Niemcy trafił do obozu koncentracyjnego. Zmarł w 1951 roku w Prowansji.

[edytuj] Zobacz też:

Ukraińskie gabinety rządowe 1917-1926

[edytuj] Działalność literacka

Wynnyczenko wprowadził do swojej prozy i dramatu innowacyjne koncepcje modernistyczne. Debiutował w 1902 roku nowelą Krasa i syła, wydana na łamach kijowskiego czasopisma Kijewskaja Starina.

Dorobek literacki Wynnyczenki to między innymi:

Dramaty:

Memento (1909), Bazar (1910), Brechnia (1910), Czorna pantera i biłyj wedmid' (1911)

Powieści:

Zapysky kyrpatoho Mefistofela (1917), Choczu (1917), Soniaszna maszyna (1928) - powieść utopijna, Słowo za toboju, Staline (1971) - powieść rozrachunkowa, wydana po śmierci autora.