Andrij Liwicki

Z Wikipedii

Andrij Liwicki

Andrij Liwicki,ukr. Андрій Миколайович Лівицький, Andrij Mykołajowycz Liwyćkyj, (ur. 9 kwietnia 1879 we wsi Lyplyavo, Rosja - obecnie Ukraina (obwód czerkaski) — zm. 17 stycznia 1954 w Karlsruhe, Niemcy), minister spraw zagranicznych w rządzie Petlury, prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej na emigracji (od 1926).

Jako minister spraw zagranicznych URL stał na czele delegacji ukraińskiej, która we wrześniu 1919 przybyła do Warszawy, by rozpocząć rokowania które doprowadziły w konsekwencji do tajnego sojuszu Polski i Ukrainy (URL) w lutym 1920 ( układ Piłsudski - Petlura ), konwencji politycznej z 21 kwietnia 1920 r. i do wspólnej walki przeciw Rosji bolszewickiej od wyprawy kijowskiej w kwietniu, poprzez bitwę warszawską w sierpniu do zawieszenia broni w październiku 1920 r.

Po zamordowaniu w Paryżu Symona Petlury w maju 1926 r. wybrany przewodniczącym Dyrektoriatu URL - prezydentem URL na emigracji. Koordynował wszystkie działania ukraińskiej emigracji niepodległościowej tego odłamu, w tym był inicjatorem wieloletniej współpracy ze Sztabem Głównym Wojska Polskiego. Współpraca ta, rozpoczęta została po wymianie korespondencji Liwickiego z Józefem Piłsudskim w początkach 1927 roku i po aprobacie Piłsudskiego trwała do wybuchu II wojny światowej. Jej część tajna obejmowała sporządzenie planów organizacji i mobilizacji armii ukraińskiej, jako sojusznika Polski, w przypadku wojny polsko-sowieckiej. Został sporządzony, w porozumieniu z polskim Sztabem Głównym plan mobilizacyjny wojska ukraińskiego, w oparciu o emigrantów i Ukraińców zamieszkałych w Polsce. Oficerowie i podoficerowie armii URL zostali przyjęci do Wojska Polskiego jako tzw. oficerowie i podoficerowie kontraktowi.

Ze strony polskiej współpracę nadzorowali: gen. Wacław Stachiewicz, Julian Stachiewicz, Tadeusz Kutrzeba, ze strony ukraińskiej gen.Pawło Szandruk, który w ramach tej współpracy po wstąpieniu do Wojska Polskiego (w stopniu majora WP) ,ukończył w roku 1938 Wyższą Szkołę Wojenną. Do roku 1939 Liwicki mieszkał w Warszawie pod ochroną polskiej policji (aby nie spotkał go los Petlury) . Po agresji Niemiec hitlerowskich na Polskę, przeniósł się do Niemiec. Andrij Liwicki od listopada roku 1944 był głównym organizatorem powstania przy hitlerowskich Niemczech w dniu 17 marca 1945 Ukraińskiego Komitetu Narodowego oraz sprawował polityczny patronat nad Ukraińską Armią Narodową.

Zmarł w Niemczech w roku 1954 w Karlsruhe, pochowany w Monachium, prochy przeniesiono następnie na cmentarz w Nowym Jorku. Ojciec Mykoły Liwickiego, prezydenta URL na uchodźstwie w latach 1967 - 1989.

[edytuj] Bibliografia - najważniejsze pozycje

Robert Potocki Idea restytucji Ukraińskiej Republiki Ludowej (1920-1939) Wydawnictwo: INSTYTUT EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ , Lublin 1999 ; ISBN 83-85854-46-0 , rozdziały ksiązki dotyczące wojny 1920 i planów strategicznych tworzenia armii URL w latach trzydziestych: [1];
Robert Potocki Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930-1939 Wydawnictwo : INSTYTUT EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ, Lublin 2003; ISBN 83-917615-4-1
Ryszard Torzecki, Polacy i Ukraińcy: Sprawa ukraińska w czasie II wojny światowej na terenie II Rzeczypospolitej Warszawa PWN, 1993
Ryszard Torzecki, Kwestia ukraińska w polityce III Rzeszy, 1933-1945, Warszawa, KiW 1972
Ryszard Torzecki, Kwestia ukraińska w Polsce w latach 1923-1929 Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1989