Karol Trzasko-Durski

Z Wikipedii

Karol Trzasko-Durski komandor
ur. 22 II 1894 w Grazu zm. 18 V 1971 w Toronto

Kariera:
szef Wydziału Wywiadu Morskiego Sztabu Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych
dywizjon ćwiczebny ORP "Warta" ORP "Komendant Piłsudski" ORP "Generał Haller" ORP "Jaskółka"
Działania zbrojne:
I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa
Odznaczenia:
Krzyż Zasługi

Karol Trzasko-Durski (ur. 22 lutego 1894, zm. 18 maja 1971) - polski komandor, pilot i obserwator wojskowy oraz morski oficer pokładowy. Podczas I wojny światowej walczył na okrętach i w lotnictwie morskim w armii austro-węgierskiej. Od 1919 do 1947 pracował w polskiej Marynarce Wojennej jako dowódca jednostek pływających i specjalista lotnictwa wojskowego. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. W trakcie II wojny światowej służył w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie i zakończył karierę wojskową na stanowisku szefa Wydziału Wywiadu Morskiego przy Sztabie Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych. Współpracował z Oddziałem II Sztabu Generalnego.

[edytuj] Wykształcenie

Karol Trzasko-Durski urodził się 22 lutego 1894 w Grazu na terenie Austrii. W 1914 ukończył Morską Szkołę Kadetów w Fiume i rozpoczął służbę w Cesarsko-Królewskiej Marynarce Wojennej Austro-Węgier (Kaiserliche und Königliche Kriegsmarine). W 1915 odbył kurs obeserwatorów oraz kurs pilotów. Po zakończeniu I wojny światowej zaliczył kurs oficerski w polskim obozie pod Neapolem (Włochy). Był również absolwentem Oficerskiego Kursu Taktycznego w Szkole Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu (1930-1931).

[edytuj] Służba wojskowa

Od 1914 do 1915 pływał jako młodszy oficer artylerii na stawiaczu min "Basilisk" i pancerniku "Habsburg". Następnie służył w lotnictwie morskim, w którym zajmował m.in. stanowiska dowódcy eskadry bojowej i kierownika szkoły obserwatorów. W 1918 został zwolniony w stopniu porucznika marynarki (Fregattenleutnanta) i przebywał w obozie dla żołnierzy polskich.

W 1919 przyjęto go do Wojska Polskiego i wyznaczono referentem organizacyjnym i lotniczym w Sekcji Marynarki w Warszawie, później Departamencie dla Spraw Morskich. W 1920 przez krótki czas pełnił funkcję komendanta bazy Flotylli Pińskiej w Mozyrzu, po czym był kierownikiem Referatu Organizacyjnego w Dowództwie Wybrzeża Morskiego w Pucku. W tym okresie przyprowadził transport broni drogą morską z Turcji oraz odebrał wodnosamoloty we Włoszech.

Od 1922 do 1927 pływał na okrętach, kolejno jako zastępca dowódcy kanonierki ORP "Generał Haller" (1922), dowódca trałowca ORP "Jaskółka" (1922-1923), dowódca ORP "Generał Haller" (1923-1924), oficer wachtowy transportowca ORP "Warta" (1924), ponownie dowódca ORP Jaskółka (1924-1925), dowódca kanonierki ORP "Komendant Piłsudski" (1925-1926) i dowódca ORP "Warta" (1926-1927). W 1926 sprawował jednocześnie funkcję dowódcy dywizjonu ćwiczebnego, a od 1927 dowodził morskim dywizjonem lotniczym w Pucku. W 1930 był kierownikiem kursu aplikacyjnego lotnictwa dla podporuczników marynarki oraz wykładowcą kursu aplikacyjnego dla kapitanów marynarki i komandorów podporuczników. W 1933 objął stanowisko kierownika Samodzielnego Referatu Lotnictwa, od 1934 szefa Lotnictwa Morskiego w Kierownictwie Marynarki Wojennej w Warszawie. W latach 1937-1939 zajmował się zakupem kolejnych wodnosamolotów we Włoszech.

W trakcie kampanii wrześniowej został ewakuowany wraz z Kierownictwem Marynarki Wojennej i przez Wołyń, kraje bałtyckie oraz kraje skandynawskie przedostał się do Wielkiej Brytanii. Od 1939 do 1940 dowodził okrętem-bazą ORP "Gdynia", następnie kierował Bazą Zaopatrzenia w Devonport. W 1942 wyznaczono go szefem Polskiej Misji Morskiej w Gibraltarze, a od 1943 pełnił obowiązki starszego oficera Marynarki Wojennej na Morzu Śródziemnym. W latach 1944-1945 był szefem Wydziału Wywiadu Morskiego przy Sztabie Naczelnego Wodza Polskich Sił Zbrojnych.

Po rozformowaniu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie nie powrócił do Polski i pozostał w Wielkiej Brytanii. W 1948 przeniósł się do Kanady. Zmarł w Toronto 18 maja 1971. Był autorem tekstów publikowanych w Przeglądzie Morskim w okresie międzywojennym. Jego imieniem wyróżniono w 1996 "Gdyńską" Brygadę Lotnictwa Marynarki Wojennej w Gdyni.

Podczas służby w polskiej Marynarce Wojennej awansował kolejno na stopnie wojskowe:

porucznika marynarki - 1919
kapitana marynarki - 1921
komandora podporucznika - 1924
komandora porucznika - 1931
komandora - 1945

[edytuj] Odznaczenia

Srebrny Krzyż Zasługi

[edytuj] Bibliografia

Julian Czerwiński, Małgorzata Czerwińska, Maria Babnis, Alfons Jankowski, Jan Sawicki. "Kadry Morskie Rzeczypospolitej. Tom II. Polska Marynarka Wojenna. Część I. Korpus oficerów 1918-1947." Wyższa Szkoła Morska w Gdyni. Gdynia 1996. (ISBN 83-86703-50)