Łeba

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Łeba - rzeka.

Współrzędne: 54°47' N 17°33' E54.7833333 17.55 (Łeba)

Łeba

Herb Łeby

Gmina
- rodzaj

Łeba
miejska

Prawa miejskie

1357

Burmistrz

Halina Aniela Klińska

Powierzchnia

14,8 km²

Położenie

54° 47' N
17° 33' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

3857
260,6 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

84–360

Tablice rejestracyjne

GLE

Położenie na mapie Polski

Łeba

TERC10
(TERYT)

6222808021

Miasta partnerskie

Borgholm

Zielenogradsk

Neringa

Hohnstorf

Parma

Urząd miejski³

ul. Kościuszki 90
84–360 Łeba
tel. 59 866–15-13; faks 59 866-13-37

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Strona internetowa miasta

Kutry rybackie w Łebie.

Port jachtowy.

Kapitanat portu.

Krzyż w porcie poświęcony rybakom zaginionym na Bałtyku, podczas sztormu.

Hotel Neptun przy plaży.

Łeba - plaża

Łeba (kaszb. Łeba, niem. Leba) to niewielkie miasto i gmina w północnej Polsce, w województwie pomorskim, w powiecie lęborskim, nad rzekami Łebą i Chełstem. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa słupskiego.

Według danych z 30 czerwca 2004², miasto miało 3857 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnych artykułach: Gardna Wielka, Grodzisko słowiańskie w Słupsku, Księstwo Słupskie, Zakon krzyżacki.

Pierwsze zasiedlenia na brzegu morskim mają miejsce jeszcze w neolicie, są one lokalizowane na pagórkach np.: koło Potęgowa, nawet na Rowokole archeolodzy znaleźli pojedyncze narzędzia.

Linię brzegu morskiego wskazują do dzisiaj znajdujące się tam grodziska: Gałęzinowo, Żoruchowo, Równo, Siodłonie, Damno... Siodłonie i Damno zdaje się, że były oddalone od brzegu morskiego i posadowione nad brzegiem rzeki, prakoryto tej rzeki jest do dzisiaj czytelne. Grodziska te to wcześniej grody obronne kultury łużyckiej. Ludność tej kultury buduje takie grody od ok. 1000 r. p.n.e. do 400 r. p.n.e. Naukowcy dokonali rekonstrukcji grodu kultury łużyckiej w Biskupinie.

W okresie, kiedy te grody obronne prowadzą normalne życie, z zatoki tworzy się jezioro lagunowe. Przyrasta z czasem trwałego lądu, w okolicy dominują jednak cały czas bagna.

Przechodzą tędy Goci. Niedaleko od dzisiejszej Łeby, w Dębinie znajduje się kamienny krąg ich cmentarzyska (pozostały tylko 3 głazy tego kręgu). Ponadto cmentarzyska Gotów znajdują się (w najbliższej okolicy) w Grzybnicy, inne w Węsiorach, Odrach... Pobyt Gotów w tym regionie to poł. I - pocz. III wieku n.e.

Goci odchodzą, posuwając się na południowy wschód. Archeolodzy twierdzą, że pozostaje niemal wyludniony kraj- brak warstw kulturowych z tego okresu. Z kroniki Jordanesa nie można rozczytać tego jako pewnik, ale tubylcza ludność prawdopodobnie odeszła z Gotami w zgodzie.

Na "chwilę" miało miejsce spotkanie Gótów i Słowian- gdzieś w okolicach południowo- wschodniej Polski. W V w. zajmują już Słowianie cały nadmorski pas wybrzeża. Oto co mówi prof. Aleksander Brückner o języku kaszubskim; (str. 18- 19), Dzieje języka polskiego; [...]... „”Język” kaszubski jest gwarą staropolską, biorącą udział nawet w późnym rozwoju językowym polskim, i od polszczyzny odrywać go nie można; stanowi pomost od nadnoteckiej polszczyzny ku coraz dalszym, a wskutek tego i odrębniejszym gwarom, od których niegdyś Pomorze, Marchie, Meklemburg aż za samą Łabę do Starej Marchii i Lüneburgu rozbrzmiewały, gdy te ziemie jeszcze słowiańskimi były; wymarli tam Słowianie ostatecznie dopiero w w. XVI i XVII”...[...]

Opis osadnictwa grodowego w regionie jak i szczególny opis dróg pochodzących jeszcze z kultury łużyckiej jest pokazany w artykułach: Grodzisko słowiańskie w Słupsku i Osadnictwo grodowe powiatu słupskiego

Łeba jako osada powstaje zapewne później niż Gardna Wielka. Jeziora Sarbsko i Łebsko muszę się rozdzielić i musi powstać ląd zdatny do osiedleń. Trzeba zatem dać temu wiary, że najpierw osiedle powstało na mierzei. Tą osadę zbudowali z pewnością Pomorzanie mówiący językiem kaszubskim. Mogło to mieć miejsce nawet i jeszcze w VIII w. bo zalew był bez wątpienia atrakcyjny ze względu na łatwe połowy ryb.

Do ziemi słupskiej napływają koloniści niemieccy od XIII w. Zdarza się bardzo często, że zabudowania niemieckie stoją obok kaszubskich. Łeba jednak ma bardzo trudne warunki życia więc nie jest zbyt atrakcyjnym miejscem do założenia nowego gospodarstwa. Dopiero jej strategiczne położenie przy ujściu rzeki Łeby interesuje Krzyżaków.

Oto co pisze na ten temat Ks. Stanisław Kujot; Kto założył....Cz. 2., Toruń 1904 r.: [...]...Na jedno jeszcze zwrócić trzeba uwagę. Trzymaliśmy się dotąd zasady, że parafie założone w archidyakonacie pomorskim przez Krzyżaków bez wyjątku były bardzo szczupłe, obejmujące samą tylko miejscowość kościelną i bezpośredni jej majątek, jeżeli go z daru Krzyżaków posiadała. Na zakładanie obszerniejszych parafii nie było, jak się przekonaliśmy, za rządów krzyżackich sposobności, bo już wszystkie były urządzone. Przykłady takich parafii, które na pierwszy rzut oka za krzyżackie uznać wypadało, widzieliśmy w Swarzewie i Chyloni pod Puckiem, w Głównem i Nowem Mieście Gdańsku, w Łebie, Lęborku, Hamersztynie i innych...[...].

[edytuj] Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002⁶, Łeba ma obszar 14,8 km², w tym:

użytki rolne: 14%
użytki leśne: 46%

Miasto stanowi 2,09% powierzchni powiatu.

[edytuj] Demografia

Dane z 30 czerwca 2004²:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	3857	100	2026	52,5	1831	47,5
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	260,6		136,9		123,7

Według danych z roku 2002⁶, średni dochód na mieszkańca wynosił 2793,12 zł.

[edytuj] Warunki naturalne

Na zachód od miasta rozciąga się Słowiński Park Narodowy z ruchomymi wydmami i Jeziorami Łebsko i Gardno

[edytuj] Znani ludzie związani z Łebą

Kazimierz Kleina - poseł na Sejm RP i senator
Andrzej Urbańczyk - żeglarz i pisarz
Henryk Stępiński - działacz turystyczny
Marcin Weiher - biskup pomorski

[edytuj] Atrakcje i zabytki

Barokowy kościół z 1683 roku z wieżą szachulcową z XVIII w.
Pozostałości murów gotyckiego kościoła św. Mikołaja z XIV w. (w Starej Łebie) (na zachodnim brzegu rzeki Łeby).
W Rąbce - dzielnicy Łeby - na Mierzei Łebskiej w okresie II wojny światowej działał doświadczalny poligon niemieckiej broni rakietowej.
Wydmy ruchome na Rąbce.
W okolicznych wsiach zachowały się zabytki kultury Słowińców.

Do 25 maja 2004 r. istniał w Łebie mały skansen parowozów z trzema parowozami serii Ty 2 (nr. 446, 921, 860) na stacji kolejowej.