Świerzawa

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°01' N 15°54' E51.0166667 15.9 (Świerzawa)

Świerzawa

Herb Świerzawy

Gmina
- rodzaj

Świerzawa
miejsko-wiejska

Założono

1268

Prawa miejskie

1295 do 1973, odzyskane 1984

Burmistrz

Józef Kołcz

Powierzchnia

1,76 km²

Położenie

51° 01' N
15° 54' E

Liczba mieszkańców (2007)
- liczba ludności
- gęstość

2 435
1384 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

59-540

Tablice rejestracyjne

DZL

Położenie na mapie Polski

Świerzawa

TERC10
(TERYT)

5020126044

Miasta partnerskie

Obercunnersdorf

Niemcy
Mala Skala

Czechy
Chocz

Polska

Urząd miejski³

pl. Wolności 60
59-540 Świerzawa
tel. 75 713-53-88; faks 75 713-53-90
(e-mail)

Strona internetowa miasta

Świerzawa (do 1945 niem. Schönau an der Katzbach, 1945-1948 pl. Kamilciów) to miasto w woj. dolnośląskim, w powiecie złotoryjskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Świerzawa. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. jeleniogórskiego. Miasteczko leży w dolinie Kaczawy.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 2474 mieszkańców.

Położone 18 km na północny wschód od Jeleniej Góry. Lokalny ośrodek handlowo-usługowy i wypoczynkowy. Przez miasto przebiega nieczynna linia kolejowa Legnica - Złotoryja - Marciszów - Kamienna Góra.

[edytuj] Położenie

Zobacz więcej w osobnym artykule: Góry Kaczawskie.

Świerzawa jest maleńkim, historycznym miasteczkiem położonym w południowej części województwa dolnośląskiego w powiecie złotoryjskim nad Kaczawą. Położenie miasta na Pogórzu Kaczawskim, w niewielkiej odległości na północ od Gór Kaczawskich stwarza możliwość rozwoju turystyki. Miasto leży przy drodze wojewódzkiej i w niedalekiej odległości od głównych tras:

328 Droga wojewódzka nr 328 (Kamienna Góra – Złotoryja – Chojnów – Chocianów - Przemków – Nowe Miasteczko)
365 Droga wojewódzka nr 365 (Jelenia Góra – Jawor) trasa ta przebiega w niewielkiej odległości od miasta przez Starą Kraśnicę.
3 Droga krajowa nr 3 (Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Legnica – Jelenia Góra) trasa ta przebiega w odległości 17 km od Świerzawy
A4 Autostrada A4 (Medyka – Zgorzelec) autostradę od Świerzawy dzieli tylko 32 km.

W Świerzawie do niedawna czynna była stacja kolejowa. Obecnie ruch na trasie kolejowej Legnica - Złotoryja - Kamienna Góra biegnącej przez miasto został wstrzymany.

Świerzawa leży w niewielkiej odległości od większych i ważniejszych ośrodków.

Jelenia Góra – 17 km
Legnica – 37 km
Złotoryja – 19 km
Jawor – 23 km
Wałbrzych – 50 km
Wrocław – 73 km
Jakuszyce – 41 km

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Herb Świerzawy.

Miasto Świerzawa swą historią sięga roku 1195 roku kiedy to na miejscu dzisiejszego miasteczka Bolesław Wysoki wybudował drewniany kościółek. Oficjalnie prawa miejskie nadał Świerzawie Bolko I Surowy książę świdnicki. Według legendy nazwę miastu nadała Agnieszka von Habsburg, żona Bolka Małego, która w drodze z Jawora do Złotoryi zatrzymała się na miejscu Świerzawy i rzekła "Hier will ich ein Haus haben auf der schönen Aue ("tu chcę mieć dom na tej pięknej łące"). Jednak pierwsza pisana wzmianka o mieście pochodzi z roku 1268. Świerzawa początkowo należała pod jurysdykcję Złotoryi. Miasteczko rozwijało się szybko i dynamicznie a to za sprawą głównego szlaku handlowego jaki wiódł przez miasto. Mowa tutaj o szlaku z Kamiennej Góry do Złotoryi. W roku 1321 hrabia Olszanicki nabył posiadłości świerzawskie aby się tu osiedli. Tak też zrobił. Przez ponad 200 lat historii miasta Świerzawa była własnością prywatną Olszanickich, władali oni miastem w latach 1321-1543. Miasteczko wiele razy nawiedzały epidemie, pożary i wojny. Największe zniszczenia przyniosła wojna trzydziestoletnia podczas której w wyniku pożaru który wybuchł spaleniu uległa większa część miasta. Po tym incydencie miasto wyraźnie wyhamowało z rozwojem i rozbudową. W latach 1818-1932 Świerzawa była wspólnie z Bolkowem siedzibą powiatu. W czasie I wojny światowej i II wojny światowej miasteczko ucierpiało w niewielkim stopniu. Po wojnie w roku 1973 zniesiono prawa miejskie Świerzawy degradując ja do rangi wsi. Prawa te miasteczko uzyskało ponownie w 1984 roku. W latach 1950-1975 Świerzawa przynależała do województwa wrocławskiego, w latach 1975-1999 do województwa jeleniogórskiego a od 1999 roku należy do województwa dolnośląskiego i powiatu złotoryjskiego. Obecnie na powierzchni 176 ha żyje ponad 2500 Świerzawian.

[edytuj] Zabytki

Świerzawa szczęśliwie nie odniosła znaczących strat w zabudowie podczas ostatniej wojny dzięki czemu w mieście zachowało się kilka godnych uwagi obiektów. Do najważniejszych należą:

[edytuj] Kościół św. Jana i św. Katarzyny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Kościół św. Jana i Katarzyny w Świerzawie.

Jest to najcenniejszy zabytek miasteczka. Powstał w II połowie XIII wieku i do dziś przetrwał w prawie niezmienionym wyglądzie. Jest to ewenement że obiekt romański zachował się w tak dobrym stanie. Wyznacznikiem kościoła jest czworoboczna wieża dobudowana do bryły głównej kościoła w 1506 roku. Jednak największą atrakcją zabytku są malowidła które zdobią ściany świątyni oraz drewniane polichromie na emporze. Odkryte w 1977 roku pod warstwami tynku ścienne malowidła o tematyce zwierzęcej i roślinnej pochodzą z XIII wieku. Przedstawiają dosyć nietypowe zwierzęta takie jak bocian, żyrafa czy ryby. We wnętrzu liczne XVII wieczne renesansowe płyty nagrobne. Obiekt znajduje się na przedmieściach miasteczka w pobliżu mostu na Kaczawie, przy drodze ze Złotoryi. Kościół jest udostępniony do zwiedzania od piątku do niedzieli, jednak najlepiej wcześniej umówić się telefonicznie.

[edytuj] Kościół pw. WNMP

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny pochodzi z XIV wieku. Mieści się on w centralnej części miasta. Na samym początku był to kościół parafialny i taką też funkcję pełni do dzisiaj. Obecny wygląd kościoła to wynik wielokrotnych remontów i modernizacji. Zewnętrzne ściany świątyni zdobią XVII wieczne renesansowe płyty nagrobne. Natomiast wewnątrz kościoła na uwagę zasługują XVIII wieczny ołtarz, oraz figurki świętych z XVIII wieku. Ozdobne portale zdobiące wejścia do kościoła wykonane są w stylu późnogotyckim.

[edytuj] Kościół św. Józefa Opiekuna

W ścisłym centrum, na świerzawskim rynku (plac Wolności) znajduje się jeszcze jedna świątynia. Jest to poewangelicki kościół św. Józefa Opiekuna. Został wybudowany pod koniec XIX wieku na miejscu wcześniejszego kościoła ufundowanego w tym miejscu w 1766 roku. Od początku do zakończenia wojny służył wiernym z gminy ewangelickiej, obecnie (od 1999) jest kościołem filialnym świerzawskiej parafii. Wyróżnikiem budowli jest ciekawa ośmioboczna wieża z interesującą galeryjką na szczycie.

[edytuj] Ratusz

Świerzawski magistrat pochodzi z 1810 roku i od początku służy tym samym celom. Powstał w miejscu poprzedniego ratusza który stał w tym miejscu. Ratusz wieńczy czworoboczna wieża zakończona hełmem, a samą wieże zdobi czterotarczowy zegar. Ozdobą ratusza jest płaskorzeźba przedstawiająca herb miasta czyli otwartą dłoń. Wewnątrz na uwagę zasługuje zabytkowa waga miejska zamieszczona na suficie w dolnym korytarzu. Świerzawski ratusz mieści się w centrum miasta na pl. Wolności. Budynek obecnie zajmuje Urząd Miasta i Gminy Świerzawa.

[edytuj] Kamieniczki

Rynek miasta otaczają XIX wieczne kamieniczki wśród których na szczególna uwagę zasługuje budynek dawnej apteki pochodzący z 1690 roku.

[edytuj] Zabytki techniki

Ciekawym rozwiązaniem inżynierii jest pochodzący z XX wieku wał przeciwpowodziowy wzdłuż rzeki Kamiennik. Nieco dalej znajduje się kolejny zabytek techniki a mianowicie XVIII wieczny most kamienny.

ruiny zamku Świnków w Starej Kraśnicy (niem. Alt-Schönau).

[edytuj] Gospodarka

Świerzawa jest głównie ośrodkiem usługowo-handlowym dla rolniczej okolicy. W mieście nie ma większych zakładów przemysłowych. Istnieje tutaj urząd pocztowy, komisariat policji, kilkadziesiąt punktów handlowych, usługowych, kilka serwisów, bar, stacja benzynowa.

[edytuj] Ważne urzędy i instytucje

W Świerzawie istnieją instytucje i urzędy na szczeblu miejsko-gminnym. Do ważniejszych należą:

Urząd Miasta i Gminy Świerzawa,
Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Świerzawie
Ochotnicza Straż Pożarna w Świerzawie
Komisariat Policji w Świerzawie
Ośrodek Zdrowia
PBS w Złotoryi Oddział w Świerzawie

[edytuj] Turystyka

Świerzawa leży w ciekawym turystycznie regionie, otoczone przez Pogórze Kaczawskie i w pobliżu Gór Kaczawskich. W mieście istnieją zabytki poświadczające długoletnią historię miasta. Wszelkich informacji o historii, kulturze i zabytkach miasta oraz o bazie noclegowo-gastronomicznej udziela Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Świerzawie przy pl. Wolności 47b.