Aleksandrów Łódzki

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°49' N 19°18' E51.8166667 19.3 (Aleksandrów Łódzki)

Aleksandrów Łódzki


Herb Aleksandrowa Łódzkiego	Flaga Aleksandrowa Łódzkiego

Gmina
- rodzaj

Aleksandrów Łódzki
miejsko-wiejska

Prawa miejskie

22.03.1822

Burmistrz

Jacek Lipiński (PO)

Powierzchnia

13,47 km²

Położenie

51° 49' N
19° 18' E

Wysokość

206 m n.p.m.

Liczba mieszkańców (2006)
- liczba ludności
- gęstość

20 542
1525 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

(+48) 42

Kod pocztowy

95-069 do 95-070

Tablice rejestracyjne

EZG

Położenie na mapie Polski

Aleksandrów Łódzki

TERC10
(TERYT)

1101220044

Miasta partnerskie

Krasław

Puget-Ville

Urząd miejski³

pl. Kościuszki 2
95-070 Aleksandrów Łódzki
tel. 42 712-10-18; faks 42 712-17-80

Strona internetowa miasta

Aleksandrów Łódzki to miasto w woj. łódzkim, w powiecie zgierskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Aleksandrów Łódzki. Należy do aglomeracji łódzkiej. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do starego woj. łódzkiego.

Według danych GUS z 2006 roku miasto zamieszkuje 20 542 osób.

Spis treści

1 Historia
2 Przemysł
3 Turystyka
4 Sport
- 4.1 Kluby Sportowe
- 4.2 Imprezy sportowe
5 Media lokalne
6 Zobacz też
7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Zobacz więcej w osobnym artykule: Historia Aleksandrowa Łódzkiego.

Osada miejska powstała na początku XIX wieku (ok. 1816 roku), a jej założycielem był Rafał Bratoszewski herbu Sulima, który ufundował także miejscową parafię katolicką pw. św. Rafała Archanioła. W 1820 r. Rajmund Rembieliński nazwał Aleksandrów "jednym z lepszych w Polsce miasteczek". Twórcą planu urbanistycznego nowej osady był Austriak Bernard Schuttenbach. Bratoszewski, aby przypodobać się rządowi, nadał swemu miasteczku nazwę ku czci ówcześnie panującego cesarza Rosji - Aleksandra I, co zaowocowało w 1822 r. otrzymaniem praw miejskich. Po śmierci Bartoszewskiego w 1824 r., właścicielami miasta została rodzina Kossowskich herbu Dołęga. Po 1832 r. miasteczko to zaczęło gospodarczo podupadać, nie wytrzymując konkurencji sąsiednich ośrodków włókienniczych - Łodzi, Zgierza i Pabianic.

Pod koniec XIX wieku i w początkach XX powstały w Aleksandrowie liczne zakłady dziewiarskie, przez co uznawany jest za kolebkę polskiego przemysłu pończoszniczego i przezywany przez mieszkańców "Skarpetkowem". Branża ta dominuje w mieście do dziś.

W 1910 r. Aleksandrów uzyskał elektryczne połączenie tramwajowe z Łodzią, zlikwidowane po 1991 r.

Od chwili powstania aż do 1939 r. Aleksandrów był miastem trójnarodowym i trójwyznaniowym. Zamieszkiwali tu potomkowie niemieckich tkaczy, wyznania ewangelickiego, żydowscy kupcy i sklepikarze wyznający judaizm oraz polscy robotnicy i rzemieślnicy wyznania katolickiego. Najliczniejszą i najbogatszą grupą etniczną aż do 1945 r. byli tu Niemcy. Dla Żydów Aleksandrów był ważnym ośrodkiem religijnym - siedzibą cadyków chasydzkich z dynastii Danzigerów.

W 1869 r. decyzją władz Aleksandrów utracił prawa miejskie na ponad 60 lat. Odzyskał prawa miejskie dopiero w wolnej Polsce, w 1924 roku. Podczas wojny w Warthegau, od 1943 nosił nazwę Wirkheim. Niemcy zamknęli polskie szkoły.

Obecnie jest siedzibą władz gminy, liczy około 26 tysięcy mieszkańców i rozwija się pomyślnie.

[edytuj] Przemysł

Działalność gospodarcza - 2.623 zarejestrowanych podmiotów gospodarczych:

Przemysł dominujący włókienniczy (pończoszniczy i dziewiarski) – 38%

Handel - 24%

Mechanika pojazdowa i transport - 5%

Inne (budownictwo, przemysł spożywczy, szewstwo, elektromechanika).

[edytuj] Turystyka

Najważniejsze zabytki Aleksandrowa pochodzą z okresu początków miasta i zostały wzniesione w stylu klasycystycznym.
W większości znajdują się wokół Rynku. Są to:

Kościół katolicki pw. św. Rafała i Michała Archaniołów został zbudowany w latach 1816-1818; potem był on wielokrotnie przebudowywany – w latach 1922-1926 dobudowano 2 nawy boczne, w latach 1933-1935 – dwie wieże. Przed 1993 dobudowano do kościoła św. Rafała osobny budynek sakralny, który uzyskał osobny ołtarz i wezwanie św. Michała. Inicjatorem tej rozbudowy był proboszcz - ks. dr Norbert Rucki. Pod posadzką kościoła pochowano w 1824 r. założyciela miasta – dziedzica Rafała Bratoszewskiego, który ufundował ten kościół i dał mu swego patrona. Około 1818 roku kościół św. Rafała stał się świątynią parafialną.

Lokalizacja ważniejszych zabytków na planie miasta

Kościół katolicki św. Rafała i Michała

Kościół ewangelicko-augsburski

Kościół ewangelicki został zbudowany dla aleksandrowian tego wyznania, których było wtedy najwięcej wśród mieszkańców miasta. Od budowy w 1828 r. nie był wcale przebudowywany, dlatego ma dużą wartość zabytkową. Dziś jest w ruinie. Właśnie rusza akcja jego odbudowy. Ma on na fasadzie m.in. płaskorzeźby bogini zwycięstwa Nike, aniołów i symbol Ewangelii. Pastorem - budowniczym kościoła był Fryderyk Jerzy Tuve.

Ratusz miejski – budynek przeznaczony dla władz miasta, czyli Magistratu, zbudowany w 1824 r. za czasów burmistrza Gedeona Goedela. Pełni tę funkcję do dziś. Na fasadzie ma ciekawą płaskorzeźbę – maskę Temidy z zasłoniętymi oczyma – jest to symbol „ślepej sprawiedliwości”, bo sprawowano tu niegdyś sądy.

Obecny budynek Jatek został odbudowany w 1998 r., więc nie jest zabytkowy, kształtem i stylem nawiązuje jednak do dawnych Jatek Miejskich, stojących w tym miejscu od 1829 lub 1825 r., rozebranych w 1988 r. Pierwotnie znajdowały się tu sklepiki piekarskie i rzeźnicze.

Obecny budynek Biblioteki to dawna Pastorówka – dom pastora ewangelickiego, połączony z kościołem, został on zbudowany w 1848 r.

Najstarszy nagrobek na cmentarzu katolickim (od niedawna, dawniej ewangelickim) to grób pierwszego tutejszego pastora ewangelickiego - Fryderyka Jerzego Tuve z 1830 r. W północnej części miasta zachował się też mały cmentarz żydowski z grobami cadyków

Interesujący jest też park miejski – dawny ogród spacerowy w stylu angielskim, założony w 1824 r. przez właściciela miasta – dziedzica Rafała Bratoszewskiego.

W całym mieście stoi do dziś wiele zabytkowych tzw. domów tkaczy – długich, drewnianych, parterowych budynków, gdzie mieściły się mieszkania i warsztaty pierwszych mieszkańców miasta, pochodzą one z 1 połowy XIX w.

Zachowało się też kilka ciekawych zabytków późniejszych – z 2 połowy XIX i XX w.:

Willa i fabryka Alberta Stillera przy ulicy Wojska Polskiego 31. Była to jedna z większych nowoczesnych fabryk pończoszniczych w Aleksandrowie, zbudowana w 1908 r. wraz ze stylową willą mieszkalną.

Obecny Internat Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika, dawny dwór sławnych cadyków chasydzkich z rodziny Danziger, zbudowany w 1935 r.

Ciekawsze zabytki okolic Aleksandrowa:

Bełdów – wieś w gminie Aleksandrów Łódzki to miejsce szczególnie ciekawe turystycznie; znajduje się tu dwór szlachecki rodziny Wężyków z połowy XIX w., zbudowany w stylu neorenesansowym; otoczony zabytkowym parkiem – dawnym ogrodem angielskim. Kościół pw. Wszystkich Świętych w Bełdowie – został wzniesiony w centrum wsi w latach 1897-1901, z fundacji Jana Wężyka w stylu neobarokowym; w tym miejscu już w średniowieczu (przed 1416 r.) znajdował się kościół – najstarszy w tej okolicy. Kaplica grobowa Przemienienia Pańskiego w Bełdowie, została zbudowana w stylu klasycystycznym w 1854 r. przez Jana Lebelta i jego żonę Ludwikę z Prylińskich, właścicieli wsi Zgniłe Błoto.
Dwory szlacheckie z XIX w., znajdują się też we wsiach: Nakielnica, Zgniłe Błoto i Wola Grzymkowa.

Atrakcje przyrodnicze: Rezerwat przyrody „Torfowisko Rąbień” pod Aleksandrowem – typ torfowiska wysokiego, gdzie można spotkać wiele interesujących roślin bagiennych. Rezerwat ma powierzchnię 42 hektarów i utworzono go w 1988 r.

Park miejski i rynek	Domy tkaczy z XIX w.	Willa fabrykanta Alberta Stillera	Internat LO czyli dawny dom cadyków
Klasycystyczny ratusz miejski

[edytuj] Sport

[edytuj] Kluby Sportowe

Towarzystwo Sportowe Sokół Aleksandrów Łódzki. Założone w 1998 roku. Celem Stowarzyszenia było wypełnienie luki powstałej w wyniku zniknięcia ze sportowej mapy niegdyś słynnego klubu AKS Włókniarz Aleksandrów Łódzki, którego wychowankiem był choćby Włodzimierz Smolarek - reprezentant Polski. Obecnie w klubie sportowcy trenują piłkę nożną (2 drużyny seniorskie oraz grupy młodzieżowe) i karate tradycyjne. 5 lutego 2007 roku odbyło się pierwsze posiedzenie zarządu klubu w nowej kadencji. Nowym prezesem został Bogusław Stefańczyk, funkcje wiceprezesów pełnią Krzysztof Rożniakowski oraz Artur Sikora. Sekcja piłki nożnej skupia obecnie pięć drużyn piłkarskich - dwie na szczeblu seniorskim występujące w III i V lidze, a także trzy grupy młodziezowe. Pierwsza drużyna seniorów, które legitymuje się medialnie nazwą - Sokół Syguła, jest sponsorowana przez Stanisława i Adama Syguła. W tym sezonie 2007/2008 drużyna z Aleksandrowa rywalizuje na boiskach III ligi. Grającym trenerem jest Tomasz Szcześniak, kapitanem drużyny jest wychowanek Włókniarza Aleksandrów, były piłkarz Widzewa Łódź, zdobywca bramki w derbach Łodzi - Arkadiusz Świętosławski. Ponadto, II drużyną opiekuje się doświadczony trener Bogdan Charbicki, w skład sztabu szkoleniowego grup młodzieżowych wchodzą Witold Obarek, Marcin Wrzesiński i Krzysztof Szabela. Sekcja karate to przede wszystkim Radosław Olczyk, który jest jej głównym opiekunem. Ponadto szczególnie pomagają mu Sebastian Ziembikiewicz, Marek Błaszczyk czy choćby Grzegorz Kowalczyk. Wśród karateków na szczególne wyróżnienie zasługuje dwójka młodych zawodników z Aleksandrowa - Damian Stasiak i Damian Tomasik, w kategorii juniorów młodszych - najlepsi w Polsce, z każdego turnieju, zawodów nie tylko ogólnopolskich, ale również międzynarodowych przywożą medale.

MULKS Aleksandrów - Międzyszkolny Uczniowski Ludowy Klub Sportowy - piłka nożna na poziomie młodzieżowca. Istnieje od 2004 roku.
MKS Aleksandrów - Międzyszkolny Klub Sportowy o profilu lekkoatletycznym istnieje od stycznia 1992. Pierwszymi trenerami byli Leszek Lipiński, Halina Ścigaczewska i Alina Dudkowska. Prezesem klubu jest obecnie Andrzej Grabarczyk, olimpijczyk i trójskoczek.
UKS Jedynka - Uczniowski Klub Sportowy "Jedynka" powołany przy Miejskim Zespole Szkół im. Jana Pawła II - m.in. piłka siatkowa. Istnieje od 2005 roku.

[edytuj] Imprezy sportowe

Memoriał Lekkoatletyczny im. Józefa Jaworskiego - pierwszy zorganizowano w 1983 r. Memoriał odbywa się co roku jesienią.

[edytuj] Media lokalne

"40 i cztery" - Biuletyn informacyjny Urzędu Gminy Aleksandrów Łódzki. Miesięcznik. Ukazuje się od 8 grudnia 1991 roku. Do niedawna był dwutygodnikiem. Pierwszy redaktor naczelny - Marek Machwitz, drugi - Jacek Zemła, aktualny redaktor - Dorota Bełdowska-Zemła.

"Alternatywy 44" - Biuletyn Stowarzyszenia Przedsiębiorców Aleksandrowa Łódzkiego 2000. Miesięcznik. Ukazuje się od 2005 r. Redaktor - Tomasz Dominowski.

"Wiadomości aleksandrowskie" - Biuletyn parafii rzymskokatolickiej pw. św. Archaniołów Rafała i Michała w Aleksandrowie. Ukazuje się od 1991 roku z inicjatywy ks. dr Norberta Ruckiego.

"Aleksandrów wczoraj i dziś" - Rocznik Towarzystwa Przyjaciół Aleksandrowa Łódzkiego. Ukazuje się co roku, począwszy od 1983 roku, wiosną na Dni Aleksandrowa. Redaktor - Zenon Kozanecki.

"Gazeta Matusiaka" - Niezależne pismo lokalne wydawane przez Grzegorza Matusiaka z przerwami w latach 1992-2004. Obecnie redaktor zawiesił działalność wydawniczą.

"Pandora 2001" - Biuletyn Biura Obrotu Nieruchomościami w Aleksandrowie. Ukazuje się od 2001 roku do chwili obecnej. Zawiera też informacje z życia miasta.

"Głos Sokoła" - Dwutygodnik wydawany przez Towarzystwo Sportowe Sokół od 15 marca 2007. Redaktor - Artur Sikora.

Telewizja Aleksander TV - Stowarzyszenie Kablowej Telewizji Satelitarnej ALEKSANDER-SAT

Aleksandrowski Kurier Samorządowy - program lokalny (informacje z miasta i urzędu, reportaże, relacje z imprez, sesji itp.) realizowany przez redakcję telewizyjną działającą przy Urzędzie Gminy, nadawany w sieci kablowej ALEKSANDER-SAT