Bitwa pod Warną
Z Wikipedii
| Bitwa pod Warną Podboje Turcji Osmańskiej |
|||||||||||||||||
 Bitwa pod Warną, Jan Matejko |
|||||||||||||||||
| Data | 10 listopada 1444 | ||||||||||||||||
| Miejsce | w pobliżu Warny, Bułgaria | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo Imperium osmańskiego | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
.svg/20px-Flag_of_the_Ottoman_Sultanate_(1299-1453).svg.png){kind=small}
| Podboje Turcji Osmańskiej |
|---|
|
Didymotyka – Adrianopol – Marica – Plocznik – Kosowe Pole – Rowina – Nikopolis – Ankara – Gallipoli – Warna – Kosowe Pole (1448) – Konstantynopol – Belgrad – Krbavsko Polje – Sapienza – Czałdyran – Mardż Dabik – Rodos – Mohacz – Wiedeń – Preveza – Malta – Cypr – Famagusta – Lepanto |
Bitwa pod Warną to starcie zbrojne, które miało miejsce 10 listopada 1444 roku między oddziałami polsko-węgierskimi oraz innymi wojskami koalicji antytureckiej pod dowództwem króla polskiego i węgierskiego Władysława Warneńczyka i wojewody siedmiogrodzkiego Jana Hunyadyego, a wojskami tureckimi pod dowództwem sułtana Murada II.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
W roku 1396 w bitwie pod Nikopolis Turcy rozgromili wojska papieskie co dało im możliwość dalszych podbojów w Europie. Węgrzy czując się zagrożeni zwrócili się do Polski z propozycją zawarcia sojuszu. Władysław przyjmując koronę Węgier wziął na siebie obowiązek walki z Turkami. W roku 1441 sułtan Murad II wyprawił się z armią turecką na Belgrad. Wyprawa się nie udała, a cofające się wojska tureckie były atakowane przez oddziały węgierskie i pobite w serii potyczek w 1442 roku przez Jana Hunyadyego. Były to bitwy nad Meridem (marzec), nad Szachabeddinem (wrzesień) i nad Turakhanbegiem (listopad). W roku 1443 i następnym Turcy walczyli również z emirem Anatolii, Ibrahim-bejem, więc była to walka na dwóch frontach. Zmusiło to sułtana do podpisania bardzo korzystnego dla strony chrześcijańskiej traktatu pokojowego na 10 lat (pokój w Segedynie w roku 1444). W sierpniu 1444, Muradowi udało się zawrzeć rozejm z Anatolią i zrzekł się tronu na rzecz swojego 12-letniego syna, Mehmeda II.
Dyplomacja papieska, w osobie legata Juliana Cesariniego zdołała jednak namówić króla, aby złamał postanowienia traktatu i uderzył na Turków. Był to bowiem dobry moment, ponieważ papiestwu udało się pozyskać Wenecjan do wspólnej walki przeciw niewiernym. Zwołano więc krucjatę i wyruszono na Adrianopol. W związku z tym Murad został ponownie wezwany na tron turecki przez swojego syna. Stary sułtan początkowo odmówił twierdząc, że nie jest już sułtanem, jego syn miał mu jednak odpowiedzieć Jeśli jesteś sułtanem, prowadź swoją armię; lecz jeśli to ja jestem sułtanem, rozkazuję Ci abyś przybył i poprowadził moje wojsko. Murad więc zgodził się i ponownie wstąpił na tron na czas wyprawy.
[edytuj] Wojska
[edytuj] Krzyżowcy
Armia krzyżowców składała się głównie z sił polskich i węgierskich. Dodatkowo były tam posiłki czeskie, papieskie, bośniackie, chorwackie, serbskie, bułgarskie, wołoskie, mołdawskie i ruskie. Obiecana pomoc ze strony Konstantynopola (Jan VIII Paleolog) i Albanii nigdy nie nadeszła. Wenecjanie i flota papieska miały stać w cieśninach Bosfor i Dardanele, aby nie dopuścić do przedostania się sił tureckich na kontynent europejski. Armia węgierska była słabo uzbrojona i bardzo niespójna. Nie było tam prawie wcale piechoty, nie licząc 100 do 300 czeskich najemnych strzelców. W skład tej armii wchodziło prawdopodobnie również około sto wozów z załogą. Pozostałą część stanowiła ciężka kawaleria, głównie siły królewskie i zagraniczni najemnicy, jak również pewna liczba szlacheckich i biskupich chorągwi.
[edytuj] Turcy
Armia turecka składała się głównie z lekkiej jazdy oraz spahisów z Rumelii i Anatolii, akindżijowów i oddziałów tatarskich. Ponadto dużą część stanowili janczarzy, otturacy i zapowie (lekka piechota). U boku sułtana znajdowali się najprawdopodobniej silitarzy czyli jego gwardia przyboczna.
[edytuj] Bitwa
Po wyjściu na jaw, że Turcy jednak przedostali się przez czarnomorskie cieśniny, flota wenecka miała popłynąć na północ, do Warny, aby spotkać się z wojskiem chrześcijańskiej koalicji. Niestety Wenecjanie zawiedli i do decydującej bitwy doszło bez ich udziału, król dowiedziawszy się o tym chciał zawrócić swoje wojsko, lecz Turcy odcięli odwrót. 20 000 wojsk chrześcijańskich spotkało 60 tysięczną armię turecką. Walkę rozpoczęła jazda turecka, próbując oskrzydlić i rozbić prawe skrzydło chrześcijan. Przewaga wojsk osmańskich zarysowała się także w centrum. Dzięki dowództwu Hunyadyego udało się opanować kryzys. W armii sułtana nastąpiło zamieszanie, padł dowódca spahisów, Karadża-pasza. Ponad połowa wojsk polsko-węgierskich została zgładzona. Zginął również król Władysław, który nie poczekał na pomoc Hunyadyego i myśląc że nadszedł decydujący moment bitwy zaatakował tylko nadwornym hufcem. Ciężka jazda wbiła się z impetem w czworobok janczarów, i została szybko przez nich otoczona. Zabito konia Władysława, a gdy padł na ziemię, janczar Kodża Hyzyr odciął mu głowę. Głowę króla podarowano sułtanowi, który rozkazał przechowywać ją w garnku miodu. Jeszcze wiele lat po bitwie, pokazywał ją gościom. Śmierć króla przesądziła o bitwie. Wojska chrześcijan wpadły w panikę. Jan Hunyady zdołał zebrać resztę wojska i powrócić do kraju. Tam przygotował obronę i zatrzymał pochód wojsk tureckich. Śmierć króla Władysława pozostawiła Węgry we władaniu 4-letniego Władysława Pogrobowca. Król Władysław III został przez Bułgarów obdarowany przydomkiem Warneńczyk i jest uznawany przez nich za bohatera narodowego.
[edytuj] Bibliografia
- Rafał Korbal - Słynne Bitwy w historii Polski., Wydawnictwo "Świat Książki", 1997.
- Edward Potkowski - Warna 1444., seria: "Historyczne bitwy", Wydawnictwo BELLONA, Warszawa 1990. (wyd. I)
