Brunon Olbrycht

Z Wikipedii

Brunon Edward Olbrycht ps. "Olsza" (ur. 6 października 1895 w Sanoku - zm. 23 marca 1951 w Krakowie) - generał dywizji Wojska Polskiego, uczestnik walk o niepodległość Polski w I wojnie światowej, wojnie z Ukraińcami i bolszewikami oraz II wojnie światowej, żołnierz AK.

W latach 1914 - 1918 służył w 3 Pułku Piechoty Legionów II Brygady (jako legionista, dowódca plutonu, kompanii i batalionu). Chorąży z października 1914, kapitan z września 1917. Walczył w Karpatach, na Bukowinie i Wołyniu. Po bitwie pod Rorańczą internowany w Huszt.

Uczestnik walk z Ukraińcami w listopadzie 1918 w Małopolsce Wschodniej. W l. 1918 - 1921: dowódca batalionu w 8 Pułku Piechoty Legionów. Podpułkownik z 1 czerwca 1919. Podczas wojny polsko-bolszewickiej był dowódcą batalionu. 1923 - kwiecień 1927 p.o. , a następnie dowódcą 8 Pułku Piechoty Legionów. Pułkownik z 15 sierpnia 1924. Kwiecień 1927 1930 dowódca Piechoty Dywizyjnej 2 Dywizji Piechoty Legionów. 1930 - 1936 komendant Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. 1936 - maj 1938 dowódca 3 Dywizji Piechoty Legionów. W 1938 jako dowódca 3DPLeg. kierował akcją niszczenia cerkwi prawosławnych na Chełmszczyźnie. Generał brygady z 19 marca 1938. Od maja 1938 do września 1939 ponownie na stanowisku komendanta C.W.Piechoty.

We wrześniu 1939 miał dowodzić rezerwową 39 Dywizją Piechoty (z powodu jego choroby dowodził nią płk Bronisław Duch). Mobilizację zakończono około 10 września i dywizja otrzymała zadanie obrony odcinka Dęblin - Kazimierz Dolny. 14 września otrzymał od dowódcy Frontu Północnego, gen. Stefana Dęba-Biernackiego rozkaz zniszczenia głównej składnicy uzbrojenia w Stawach i spalenia benzyny lotniczej w magazynach w Dęblinie.

Dostał się do niewoli, którą spędził w "obozach generalskich" w oflagach:Oflag II B Arnswalde, Hohnstein, Königstein i Johannisbrunn. W Oflagu II B był głównym organizatorem życia kulturalno-oświatowego.Z jego inicjatywy powstała pierwsza w obozach jenieckich legalna gazeta obozowa "Gazetka Obozowa".

W 1942 został zwolniony z oflagu jako inwalida (inne źródła podają, że wykorzystał swoje niemiecki pochodzenie aby podpisać volkslistę). Po powrocie do kraju w szeregach Armii Krajowej: początkowo w 1943 w Biurze Inspekcji Komendy Głównej AK, a od sierpnia 1944 dowódca Grupy Operacyjnej AK "Śląsk Cieszyński", pseudonim "Olza" .

Aresztowany przez Niemców został następnego dnia odbity przez oddział dywersyjny AK. Zostaje dowódcą 21 Dywizji Piechoty Górskiej AK.

W kwietniu 1945 przyjęty do WP i wyznaczony na stanowisko zastępcy komendanta Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 1 w Krakowie. Następnie szef wydziału szkół w Ministerstwie Obrony Narodowej. Generał dywizji z 1946, następnie od 1946 dowódca Warszawskiego Okręgu Wojskowego. Organizował walkę z żołnierzami podziemia niepodległościowego. Później komendant Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. W 1947 wylew krwi do mózgu spowodował chorobę i przeniesienie w 1948 w stan spoczynku. Pochowany w Warszawie, na wojskowych Powązkach.

Odznaczenia: Virtuti Militari, Krzyż Niepodległości, Polonia Restituta 4 kl., Krzyż Walecznych czterokrotnie.

[edytuj] Bibliografia:

• T.Kryska Karski, S.Żurakowski Generałowie polski Niepodległej wyd. Editions Spotkania Warszawa 1991,
• H. P Kosk Generalicja polska t. 2 wyd.: Oficyna Wydawnicza Pruszków 2001