Front Północny (1939)

Z Wikipedii

Front Północny
Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	10 września 1939
Rozformowanie	26 września 1939
Dowódcy
Pierwszy	gen. dyw. Stefan Dąb-Biernacki
Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja	Chełm
Podporządkowanie	Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego
Rodzaj sił zbrojnych	Wojska lądowe
Skład	1 Dywizja Piechoty Legionów 33 Dywizja Piechoty 39 Dywizja Piechoty 41 Dywizja Piechoty Grupa Operacyjna Kawalerii Andersa

Front Północny (inna nazwa: Grupa Armii gen. Dąb-Biernackiego) - związek operacyjny Wojska Polskiego utworzony w czasie kampanii wrześniowej rozkazem Wodza Naczelnego marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego 10 września 1939.

Spis treści 1 Dowództwo 2 Geneza i zadania 3 Skład 4 Działania 5 Bibliografia

[edytuj] Dowództwo

• generał dywizji Stefan Dąb-Biernacki

[edytuj] Geneza i zadania

Front Północny był jednym z trzech frontów utworzonych we wrześniu 1939 r. dla sprawnego dowodzenia armią polską. Miał składać się z oddziałów zepchniętych znad granicy Polski z Prusami Wsch. oraz z oddziałów odwodowych znajdujących się w rejonie na wschód od Warszawy. Front miał oprzeć swoją obronę na rzece Narew, lecz było to nierealne już w chwili jego powstania. Nie doszło także do oparcia frontu na kolejnej przeszkodzie (rzeka Bug). Jednostki mające tworzyć front znajdowały się w rozproszeniu po bitwie granicznej. Armia Modlin w większości broniła twierdzy w Modlinie, Samodzielna Grupa Operacyjna Narew została rozbita na kilka samodzielnych grup walczących w oddaleniu od sąsiadujących armii. Armia Prusy rozbita w rejonie Piotrkowa Tryb. Radomia i Iłży mozolnie była odtwarzana przez dowództwo frontu w rejonie Chełma.

[edytuj] Skład

• elementy Armii "Lublin"
  • 39 Dywizja Piechoty (rezerwowa)
• elementy Grupy Operacyjnej "Wyszków"
  • 1 Dywizja Piechoty Legionów
  • 41 Dywizja Piechoty (rezerwowa)
• elementy Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Narew"
  • 33 Dywizja Piechoty (rezerwowa)
• Grupa Operacyjna Kawalerii Andersa
  • Nowogródzka Brygada Kawalerii
  • elementy Mazowieckiej Brygady Kawalerii
  • elementy Wołyńskiej Brygady Kawalerii
  • elementy Kresowej Brygady Kawalerii
  • Kombinowana Brygada Kawalerii płk Adama Zakrzewskiego

[edytuj] Działania

Front Północny jako zwarta grupa wojsk uzyskał kontakt z nieprzyjacielem dopiero w dniach 16/17 września gdy niemieckie wojska nacierające od strony Brześcia natarły na Włodawę. Polskim oddziałom nie udało się Włodawy odbić, ale pod Sawinem odparto niemieckie natarcie w kierunku Chełma. Po otrzymaniu wiadomości o agresji sowieckiej odtworzone oddziały Frontu dostały rozkaz odejścia z rejonu Chełma na południe gdzie pod Tomaszowem Lubelski. Armie Lublin i Kraków Frontu Środkowego walczyły o utorowanie sobie drogi w kierunku Lwowa i dalej na południe do granicy węgierskiej. Niemcy jednak nie zamierzali dopuścić do połączenia frontów, dywizje Frontu Północnego stoczyły ciężkie walki pod Krasnystawem i pod Cześnikami. Pod Tomaszów Lubelski dotarły kilka dni po kapitulacji Frontu Środkowego.

Druga bitwa pod Tomaszowem zakończyła się klęską. Nieliczne oddziały przebiły się na południe staczając po drodze potyczki zarówno z odchodzącymi Niemcami jak i z nacierającą Armią Czerwoną. Dowództwo Frontu zostało rozwiązane przed kapitulacją oddziałów co umożliwiło oficerom indywidualne przebijanie się do granicy z Węgrami. Część oddziałów skapitulowała nadchodzącej Armii Czerwonej, większość poddała się Niemcom.

Drobne grupy polskie pozostały w rejonie Chełma po odejściu Frontu na południe do 25 września. Po zajęciu Chełma przez Armię Czerwoną sklecona grupa polskich wojsk wycofała się przez Krasnystaw w kierunku Kraśnika z zamiarem przejścia przez San i kierowania się dalej do granicy z Węgrami. Skapitulowała 26 września przez Niemcami za Kraśnikiem w obliczu braku szans na przebicie się przez niemiecką obronę na Sanie. Tak z końcem września zakończyła walkę ostatnia grupa oddziałów Frontu Północnego.

[edytuj] Bibliografia

• Jurga T., U kresu II Rzeczypospolitej, Książka i Wiedza 1985, ISBN 83-05-11669-7