Dekalog VIII

Z Wikipedii

Dekalog VIII
Gatunek	Dramat obyczajowy
Kraj produkcji	Polska
Język	polski
Główne role	Maria Kościałkowska, Teresa Marczewska
Czas trwania	54 minuty
Produkcja
Reżyseria	Krzysztof Kieślowski
Scenariusz	Krzysztof Kieślowski, Krzysztof Piesiewicz
Muzyka	Zbigniew Preisner
Zdjęcia	Andrzej Jaroszewicz
Scenografia	Halina Dobrowolska
Kostiumy	Małgorzata Obłoza, Halina Ćwikło
Montaż	Ewa Smal

Dekalog VIII - ósma część cyklu telewizyjnego z 1988 roku w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego, będąca filmową wariacją na temat ósmego przykazania: Nie mów fałszywego świadectwa przeciw bliźniemu swemu.

W czasie okupacji młoda kobieta odmówiła pomocy żydowskiej dziewczynce, gdyż - jak twierdziła - religia nie pozwala jej na poświadczenie nieprawdy. Czterdzieści lat później kobiety znowu się spotykają - starsza Zofia jest profesorem etyki, a młodsza - tłumaczką jej prac, która niespodziewanie zjawia się w Warszawie. Okazuje się, że powody, którymi kierowała się wówczas Zofia, były inne od tych, które podała.

Zdaniem wielu krytyków dla reżysera opowieść o destrukcyjnej sile kłamstwa była przede wszystkim pretekstem do religijno-filozoficznych rozważań o paradoksie ludzkiego losu i trudnościach z odpowiedzią na pytanie: czym jest właściwie prawda. W głównych rolach wystąpiły Maria Kościałkowska oraz Teresa Marczewska, jej studentka z Akademii Teatralnej.

[edytuj] Obsada

• Maria Kościałkowska - Zofia
• Teresa Marczewska - Elżbieta Loranz

• Artur Barciś - student na wykładzie Zofii
• Tadeusz Łomnicki - krawiec
• Marian Opania - dziekan
• Bronisław Pawlik - sąsiad Zofii
• Ewa Skibińska - studentka na wykładzie Zofii
• Krzysztof Rojek - człowiek-guma

[edytuj] Fabuła

Profesor etyki Zofia (Maria Kościałkowska) przyjeżdża na zajęcia na Uniwersytet Warszawski. Wcześniej zostaje zaproszona do gabinetu dziekana (Marian Opania), gdzie poznaje tłumaczkę swoich prac Elżbietę Loranz (Teresa Marczewska).

W audytorium Zofia i jej studenci rozważają różne historie ludzkich dylematów i wyborów. W pewnym momencie o głos prosi Elżbieta, która opowiada o wydarzeniach z czasów II wojny światowej. Bohaterką jej historii jest sześcioletnia Żydówka. Jej opiekunowie poszukują ludzi, którzy zgodziliby się zostać fikcyjnymi rodzicami chrzestnymi. Kiedy wydaje się, że wszystko jest uzgodnione, młodzi małżonkowie, którzy wcześniej wyrazili zgodę na poświadczenie nieprawdy, oświadczają, że nie mogą zdecydować się na kłamstwo, ponieważ wystawienie fałszywego świadectwa jest nie do pogodzenia z ich wiarą.

Okazuje się, że kobietą, która wówczas odmówiła pomocy była Zofia, a małą dziewczynką - dorosła teraz Elżbieta, która po skończonych zajęciach opowiada pani profesor o swoich wojennych losach. Przeżyła dzięki przypadkowym ludziom na Pradze, których później zabrała ze sobą do Stanów Zjednoczonych. Zofia zaprasza Elżbietę do siebie na kolację; wcześniej kobiety jadą pod dawne mieszkanie pani profesor, w którym była niegdyś mała Elżbieta.

W czasie posiłku Zofia tłumaczy powody swojej decyzji. Twierdzi, że wraz z mężem otrzymali informację, że ludzie, do których dziecko miało trafić, pracują dla gestapo. W obawie przed aresztowaniem, odmówili pomocy i podali nieprawdziwy powód swojej decyzji.

Elżbieta zostaje na noc u Zofii, a następnego dnia obie odwiedzają starego krawca (Tadeusz Łomnicki), który przed laty miał zostać opiekunem dziewczynki. Jednak mężczyzna kategorycznie odmawia rozmowy o dawnych czasach.

[edytuj] Ciekawostki

• W czasie wykładu Zofii jedna ze studentek, grana przez Ewę Skibińską, opowiada historię kobiety, która musi wybrać między dobrem dziecka, a miłością męża. Jest to zarys fabuły Dekalogu II.
• Scenariusz filmu zakładał, że w ostatniej scenie Zofia wchodzi do kościoła i rozmawia o Elżbiecie ze swoim synem-księdzem. Jednak ostatecznie Kieślowski uznał takie zakończenie za zbyt dosłowne i zrezygnował z niego.