Z Wikipedii

Duncan Edwards
Data i miejsce urodzenia	1 października 1936 Dudley, Anglia
Data i miejsce śmierci	21 lutego 1958 Monachium, Niemcy
Pseudonim	The Tank, Boom Boom
Pozycja	pomocnik
Wzrost	180 cm
Kariera piłkarska
Lata	Klub	M (G)
1953-1958	Manchester United	151 (20)
Reprezentacja narodowa
Lata	Reprezentacja
1955-1958	Anglia	18 (5)

Duncan Edwards (ur. 1 października 1936 w Dudley - zm. 21 lutego 1958 w Monachium) – angielski piłkarz, gracz Manchesteru United i reprezentacji Anglii. Jeden z tzw. Dzieci Busby'ego, młodego zespołu budowanego przez menedżera Matta Busby'ego w połowie lat 50. Był w gronie ośmiu zawodników, którzy zginęli w katastrofie lotniczej w Monachium.

Urodzony w Dudley, pierwszy kontrakt z Manchesterem United podpisał jako nastolatek. Stał się najmłodszym piłkarzem, jaki kiedykolwiek zagrał w Football League First Division od zakończenia II wojny światowej. W ciągu niecałych pięciu lat pomógł Czerwonym Diabłom dwukrotnie zwyciężyć w Football League oraz osiągnąć półfinał Pucharu Europy. Jego karierę przerwała katastrofa samolotu w Monachium w 1958 roku. Edwards nie zginął na miejscu, z ciężkimi obrażeniami trafił do szpitala, gdzie po piętnastu dniach zmarł. Ci, którzy widzieli grę Anglika mówili, że gdyby nie zginął, miałby szansę stać się jednym z najlepszych graczy w historii^[1].

Spis treści 1 Biografia 1.1 Wczesne lata 1.2 Kariera 1.3 Śmierć 1.4 Pamięć o piłkarzu 2 Styl gry 3 Statystyki kariery 4 Życie poza futbolem 5 Literatura 6 Przypisy 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Biografia

[edytuj] Wczesne lata

Edwards urodził się 1 października 1936 roku w mieszkaniu na Malvern Crescent w dzielnicy Woodside w Dudley^[2], kiedy był on jeszcze częścią hrabstwa Worcestershire^[3]. Był pierwszym dzieckiem Gladstone'a i Sarah Anne Edwards. Miał siostrę Carol Anne, która zmarła w 1947 mając 14 tygodni^[4]. Rodzina przeprowadziła się wkrótce do Elm Road, które również znajduje się w Dudley, gdzie Edwards uczęszczał do Priory Primary School i Wolverhampton Street Secondary School^[5]. Grał w zespołach szkolnych, reprezentował ją także w zawodach tańca^[6]. Wytypowano go do udziału w National Morris and Sword Dancing Festival, jednak zaoferowano mu również testy w English Schools Football Association. Edwards zdecydował się na to drugie ^[7].

Swoją grą zaimponował trenerom i został wybrany do gry w English Schools XI, w której to zadebiutował w spotkaniu z rówieśnikami z Walii na Wembley 1 kwietnia 1950, zaś niebawem stał się kapitanem drużyny^[8]. W 1948 scout Manchesteru United, Jack O'Brien, polecił młodzieńca Mattowi Busby'emu, przekonując go tymi słowami: Zobaczyłem dzisiaj 12-letniego chłopca, który wymaga szczególnej uwagi. Nazywa się Duncan Edwards i pochodzi z Dudley^[9]. Joe Mercer, który był szkoleniowcem szkolnej reprezentacji kraju, naciskał Matta Busby'ego, by ten podpisał kontrakt z Edwardsem, którym zainteresowanie wykazywały również Wolverhampton Wanderers i Aston Villa^[10]. 2 czerwca 1952 młodzian podpisał z United amatorską umowę^[11], nie wiadomo jednak dokładnie, kiedy podpisał kontrakt profesjonalny. Niektórzy dziennikarze twierdzą, że stało się to w dniu jego 17 urodzin^[12][13][14], ale są również tacy, którzy uważają, że miało to miejsce rok wcześniej^[13][5][14]. Raporty, które wskazują na wcześniejszą datę mówią, że trener Bert Whalley lub Matt Busby przyjechał do Edwardsa po północy i zachęcał go do podpisania umowy^[15]. Z innych źródeł wynika, że miało to miejsce po podpisaniu przez niego kontraktu amatorskiego^[15]. Szkoleniowiec Wolves, Stan Cullis był oburzony tym, że został uprzedzony i oskarżył działaczy United, że złożyli rodzinie i Edwardsowi zbyt niską ofertę, jednak sam Edwards stwierdził, że zawsze chciał reprezentować barwy klubu z Lancashire^[16]. Zaczął się również szkolić w fachu stolarza, na wypadek, gdyby nie udało mu się odnieść sukcesu w futbolu^[17].

[edytuj] Kariera

Edwards rozpoczął karierę w Manchesterze w młodzieżowym zespole i w znacznym stopniu przyczynił się do zdobycia w 1953 przez drużynę pierwszego w historii klubu Młodzieżowego Pucharu Anglii^[18], zaś już na krótko przed finałem zdążył zadebiutować w pierwszym zespole. 4 kwietnia 1953 zagrał w meczu Football League First Division przeciwko Cardiff City, w którym to United przegrali 1:4^[19]. Miał wtedy 16 lat i 185 dni, dzięki czemu stał się najmłodszym piłkarzem, któremu kiedykolwiek było dane zagrać w lidze angielskiej^[20]. W skład Manchesteru wchodzili głównie doświadczeni gracze, jednak Busby postanowił wprowadzić w szeregi zespołu młodych zawodników, i Edwards, który dołączył do drużyny w tym samym czasie co Dennis Viollet i Jackie Blanchflower, był wśród najmłodszych wprowadzonych do zespołu w 1953, który wkrótce zaczęto nazywać Dziećmi Busby'ego^[9]. Lokalna gazeta, Manchester Guardian tak oceniła jego występ: pokazał się z dobrej strony, umiejętnie podawał i strzelał, ale powinien nieco popracować nad motoryką^[21].

W sezonie 1953/1954 na dobre zadomowił się w pierwszym zespole^[12]. Po imponującym występie w towarzyskim meczu przeciwko Kilmarnock, zmienił w następnym spotkaniu z Huddersfield Town kontuzjowanego Henry'ego Cockburna. Ogółem pojawił się na boisku w 24 ligowych meczach oraz w przegranym pojedynku Pucharu Anglii z Burnley^[22][23]. Pomimo występów w pierwszej drużynie, grywał również w zespole młodzieżowym, z którym to w drugim kolejnym sezonie zwyciężył w Młodzieżowym Pucharze Anglii^[4]. Pierwszy występ w reprezentacji Anglii U-23 zanotował 20 stycznia 1954 we Włoszech, a wkrótce rozważono jego powołanie do pierwszej drużyny, jednak w dniu, w którym był obserwowany przez trenerów, 27 marca w meczu z Arsenal F.C., nie wypadł zbyt dobrze i ostatecznie nie otrzymał powołania^[24]. W następnym sezonie 36 razy wystąpił w pierwszym zespole i sześciokrotnie wpisał się na listę strzelców^[22]. Jego występy na nowo wywołały dyskusje na temat powołania go do seniorskiej reprezentacji Anglii. Na spotkanie Manchesteru z Huddersfield Town, które odbyło się 18 września 1954 wysłano obserwatora, jednak nie polecił on Edwardsa, toteż zawodnik został powołany do Football League XI na towarzyski mecz z reprezentacją szkockiej ligi^[25]. W marcu rozegrał mecz w zespole Anglii B w pojedynku z odpowiednikiem z Niemiec, zaś tydzień później, mimo krytyki ze strony mediów za jego "marny występ"^[26], otrzymał powołanie do pierwszej reprezentacji. 2 kwietnia 1955 zadebiutował w spotkaniu ze Szkocją. Miał wtedy 18 lat i 183 dni, co spowodowało, że stał się najmłodszym debiutantem w kadrze po II wojnie światowej. Jego rekord pobił w 1998 Michael Owen, który w chwili debiutu miał 18 lat i 59 dni^[9][27]. Trzy tygodnie później United skorzystali z faktu, że wciąż można było zgłosić go do drużyny młodzieżowej, dzięki czemu mógł wystąpić w trzecim z rzędu finale Młodzieżowego Pucharu Anglii. Decyzja o wystawieniu reprezentanta Anglii w drużynie juniorskiej była mocno krytykowana. Matt Busby, który został zmuszony do napisania artykułu broniącego to posunięcie, stwierdził w nim, że Edwards odegrał kluczową rolę w zdobyciu pucharu^[28].

W maju 1955 Edwards został powołany do kadry na tournée po Europie. Wystąpił we wszystkich trzech meczach, w których przeciwnikami były Francja, Portugalia i Hiszpania^{[9][29][30][31]}. Po powrocie odbył dwuletnią służbę w armii^[32]. Stacjonował w Nesscliffe niedaleko Shrewsbury razem z kolegą z Manchesteru, Bobbym Charltonem. Wkrótce Edwards otrzymał zwolnienie z wojska na rzecz gry w United^[9][33]. Miał również obowiązek występować w drużynie armii, i w jednym sezonie rozegrał ogółem blisko sto spotkań^[34]. W sezonie 1955/1956, mimo, iż stracił dwa miesiące spowodowane grypą^[35], zdążył rozegrać 33 mecze, a United zwyciężyli w The Football League z przewagą 11 punktów nad drugim Blackpool^[22]. W następnym sezonie 34 razy pojawił się na ligowych boiskach, zaliczając setny występ w barwach klubu, zaś Manchester po raz drugi z rzędu sięgnął po tytuł mistrzowski^[22]. Czerwone Diabły dotarły również do finału Pucharu Anglii, jednak nie udało im się zdobyć dubletu, gdyż w owym finale przegrali z Aston Villą 1:2^[36]. Zaliczył siedem występów podczas pierwszych zmagań Manchesteru w Pucharze Europy, m.in. uczestniczył w wygranym 10:0 spotkaniu z RSC Anderlecht, które jest największym domowym zwycięstwem w historii klubu^[37]. Od tamtej pory zaczął regularnie występować w drużynie narodowej, wziął udział we wszystkich meczach eliminacji do mistrzostw świata 1958, oraz zdobył dwie bramki w wygranym 5:2 pojedynku z Danią, 5 grudnia 1956^[38][39]. Był kluczowym graczem Anglii podczas turnieju, a z czasem stał się głównym kandydatem do przejęcia po Billym Wrightcie opaski kapitańskiej^[40][41]. Edwards udanie rozpoczął sezon 1957/1958, co spowodowało zainteresowanie jego osobą czołowych włoskich klubów^[42]. W ostatnim meczu sezonu, 1 lutego 1958, zdobył pierwszego gola w spotkaniu, przyczyniając się do zwycięstwa Manchesteru nad Arsenalem 5:4^[43]. Prasa krytycznie odniosła się do jego postawy w meczu, zaś korespondent The Sunday Pictorial nie sądził, by tym występem zaimponował selekcjonerowi Walterowi Winterbottomowi, który oglądał to spotkanie. Uważano również, że Edwards zawinił przy czwartej bramce dla Arsenalu, kiedy to zbyt długo przetrzymywał piłkę^[44]. Pięć dni później rozegrał ostatni mecz w karierze, a było nim zremisowane 3:3 wyjazdowe spotkanie z Crveną Zvezdą Belgrad w ramach półfinału Pucharu Europy. We wcześniej rozegranym meczu na Old Trafford United zwyciężyli 2:1, dzięki czemu awansowali do finału^[45].

[edytuj] Śmierć

Podczas powrotu do Anglii z Belgradu, samolot niosący ekipę United rozbił się w Monachium^[46]. Siedmiu zawodników i czternastu innych pasażerów zginęło na miejscu^[46], zaś Edwards został przewieziony do szpitala ze złamaną nogą, pękniętymi żebrami oraz ciężko uszkodzonymi nerkami^[47][48]. Opiekujący się nim lekarze dawali mu szanse na odzyskanie zdrowia, jednak wątpili, czy będzie mógł być zdolny do gry^[49].

Specjalista od wymiany nerek udał się do szpitala następnego dnia, a wszczepiony sztuczny organ zredukował szansę do minimum na powstanie zakrzepu krwi^[50]. Pomimo przekory lekarzy, Edwards spytał asystenta menedżera, Jimmy'ego Murphy'ego: "Kiedy rozpoczął się mecz przeciwko Wolves, Jimmy? Nie mogę go przegapić"^[51]. Lekarze byli zdumieni jego wolą walki^[50], jednak 21 lutego 1958 organizm odmówił posłuszeństwa i Edwards zmarł, zaś główną przyczyną śmierci była niewydolność nerki^[48][52].

Edwards został pochowany na Dudley Cemetery pięć dni po zgonie^[53], obok swojej siostry, Carol Anne^[54]. Ponad pięć tysięcy ludzi szło ulicami Dudley podczas pogrzebu^[55]. Na jego nagrobku napisane jest: Ponury dzień pamięci, bez pożegnania opuścił nas wszystkich^[56], zaś jego grób jest regularnie odwiedzany przez fanów^[57].

[edytuj] Pamięć o piłkarzu

Edwards uważany jest za jedną z najwybitniejszych osób urodzonych w Dudley. Jedna z ulic w mieście nosi nazwę "Duncan Edwards Close"^[54]. Witraż przedstawiający gracza wykonany przez Matta Busby'ego był zamieszczony w kościele św. Franciszka, paryskiej świątyni znajdującej się w jednej z dzielnic Dudley^[4], zaś matka Edwardsa i Bobby Charlton zadedykowali w 1999 pamiątkowy posąg, który stoi w centrum miasta^[58]. W 2001 jego imieniem nazwano jeden z pubów znajdujący się w dzielnicy, w której dorastał, jednak pięć lat później został on zamknięty z powodu pożaru^[59]. W 2006 za sumę 100 tysięcy funtów został odbudowany i postawiony w Priory Park, niedaleko domu, w którym wychowywał się Edwards^[60].

Piłkarze występujący w tych samych czasach co Edwards, pochlebnie wypowiadają się na temat jego umiejętności. Bobby Charlton nazwał go "jedynym graczem, od którego czuł się gorszy" i stwierdził, że jego śmierć była "największą stratą dla Manchesteru United i angielskiego futbolu"^[61]. Terry Venables był pewny, że gdyby Edwards żył, to nie Bobby Moore, tylko właśnie on byłby kapitanem reprezentacji, która zdobyła Puchar Świata w 1966^[47]. Tommy Docherty powiedział też po wielu latach: Możecie zachować dla siebie Besta, Pelego i Maradonę - Edwards i tak był najlepszy z nich^[62]. W 2002 otrzymał miejsce w Galerii Sław Angielskiego Futbolu^[63].

[edytuj] Styl gry

Chociaż najlepiej zapamiętany jest jako defensywny pomocnik, Edwards zdolny był grać na każdej pozycji^[9]. Jego największymi zaletami były bardzo dobre warunki fizyczne, wytrzymałość oraz panowanie nad piłką^[64]. Potrafił przedryblować kilku rywali, aby oddać potężny strzał lub posłać dokładne, kilkudziesięciometrowe podanie do partnera^[64]. Doczekał się takich przydomków jak "Wielki Dunc" i "Czołg"^[57]. Był uważany za jednego z najtwardziej grających zawodników^[65].

Po strzeleniu gola w meczu z RFN w 1956 lokalna prasa nadała mu pseudonim "Boom Boom", żartując, że "ma w butach strzał Grubej Berty"^[66].

[edytuj] Statystyki kariery

Występy klubowe^[22]

Klub	Sezon	Football League		Puchar Anglii		Puchar Europy		Tarcza Wspólnoty		Ogółem
		Występy	Gole	Występy	Gole	Występy	Gole	Występy	Gole	Występy	Gole
Manchester United	1952/1953	1	0	0	0	0	0	0	0	1	0
	1953/1954	24	0	1	0	0	0	0	0	25	0
	1954/1955	33	6	3	0	0	0	0	0	36	6
	1955/1956	33	3	0	0	0	0	0	0	33	3
	1956/1957	34	5	6	1	7	0	1	0	48	6
	1957/1958	26	6	2	0	5	0	1	0	34	6
Ogólnie		151	20	12	1	12	0	2	0	177	21

Występy międzynarodowe^[38]

Zespół narodowy	Sezon	Występy	Gole
Anglia	1954-1955	4	0
	1955-1956	5	1
	1956-1957	6	3
	1957-1958	3	1
Ogólnie		18	5

[edytuj] Życie poza futbolem

Edwards uchodził za bardzo skrytą osobę, zaś jego ulubionymi zajęciami było łowienie ryb, gra w karty i oglądanie filmów^[67][68]. Chociaż często chodził do dyskotek ze swoimi kolegami z drużyny, nie czuł się najlepiej w otoczeniu innych ludzi^[69]. Był także zadeklarowanym abstynentem^[67][68]. Przez to wszystko Jimmy Murphy nazwał go "nierozpuszczonym chłopcem"^[4]. Edwards mówił z akcentem charakterystycznym dla regionu Black Country, który często był żartobliwie naśladowany przez innych graczy United^[4]. W 1955 roku policja zatrzymała go za jazdę na rowerze bez włączonych świateł, co kosztowało go pięć szylingów, a dodatkowo klub odebrał mu dwie tygodniowe pensje^[70]. W momencie śmierci Edwards zajmował mieszkanie na Gorse Avenue w Stretford^[71]. Miał za sobą zaręczyny ze swoją narzeczoną, 22-letnią Molly Leech, z którą spotykał się od roku. Oboje byli rodzicami chrzestnymi córki Josephine Stott, przyjaciółki Leech^[72].

Edwards pojawił się w reklamach tabletek glukozowych Dextrosol i napisał książkę "Tackle Soccer This Way", która została opublikowana za zgodą rodziny niedługo po jego śmierci, ale jej nakład jest od dłuższego czasu wyczerpany^[4][73].

[edytuj] Literatura

• Holt, Nick; Guy Lloyd (2006). Total British Football. Flame Tree Publishing. ISBN 1-84451-403-X.
• Horne, John; Alan Tomlinson, Garry Whannel (1999). Understanding Sport: An Introduction to the Sociological and Cultural Analysis of Sport. Taylor & Francis. ISBN 0-419-13640-1.
• McCartney, Iain (2001). Duncan Edwards: The Full Report. Britespot Publishing Solutions Ltd. ISBN 0-9539288-5-3.
• Meek, David (2006). Legends of United: The Heroes of the Busby Years. Orion Books. ISBN 0-7528-7558-2.
• Wagg, Stephen; David L. Andrews (ed) (2004). Manchester United: A Thematic Study. Routledge. ISBN 0-415-33333-4.

[edytuj] Przypisy

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona poświęcona Duncanowi Edwardsowi