Eddy Merckx
Z Wikipedii
| Eddy Merckx | |
 Na mistrzostwach świata w 1966 |
|
| Narodowość | .svg/20px-Flag_of_Belgium_(civil).svg.png){kind=small} Belgia |
| Data urodzenia | 17 czerwca 1945 |
| Poprzednie drużyny |
|
| Strona WWW | www.eddymerckx.be |
Eddy Merckx, właściwie Edouard Louis Joseph Merckx (ur. 17 czerwca 1945 w Meensel-Kiezegem), belgijski kolarz szosowy.
W trakcie trwającej od 1965 do 1977 roku kariery był nazywany "Kanibalem" ze względu za wielką chęć wygrywania. Jako jedyny kolarz w historii wygrał w jednym roku trzy główne klasyfikacje (generalną, punktową - tzw. sprinterską - oraz górską) wyścigu Tour de France 1969. Uznawany za jednego z "kolarzy wszech czasów", potrafił wygrywać w każdego rodzaju wyścigach - od jednodniowych klasyków, poprzez jazdę indywidualną na czas po wieloetapowe "toury". Dobrze czuł się na stromych, długich podjazdach, jak i na prostych rozstrzygających sprintach. Łącznie odniósł 525 zwycięstw w peletonie, w tym 445 zwycięstw jako zawodowiec.[1] Dodatkowo odniósł 98 zwycięstw na torze i 2 w wyścigach przełajowych.[2]
Spis treści |
[edytuj] Kariera
Już w 1966 roku, drugim roku jego kariery zawodowej, rozpoczął swoją serię wielkich zwycięstw. Wygrał 2 tzw. "monumenty kolarstwa" - Mediolan-San Remo i Tour des Flanders. W kolejnych latach, oprócz wielu wygranych klasyków, zdobył także tytuł mistrza świata oraz odniósł swoje pierwsze zwycięstwo w wyścigu wieloetapowym - Giro d'Italia (jako pierwszy Belg w historii). W 1969 roku po raz pierwszy wziął udział w Tour de France i zdominował cały wyścig w niecodzienny sposób - oprócz generalnej klasyfikacji, dzięki wygranym siedmiu etapom, jako pierwszy kolarz w historii zdobył także dwie pozostałe klasyfikacje - górską i sprinterską. Dzięki temu Belg już jako 24-latek wygrał praktycznie wszystko, co było do wygrania w świecie kolarskim. Ale "era Merckxa" dopiero się zaczynała i przypadała na jego członkostwo w zawodowych grupach Faema (1968-1970) i Molteni (1971-1975).
[edytuj] "Kanibal"
Do momentu zakończenia swojej kariery w 1977 roku Kanibal, jak nazywano go z powodu jego "głodu" zwyciężania i "pożerania" innych kolarzy, wygrał więcej wyścigów niż jakikolwiek inny zawodnik w dotychczasowej historii kolarstwa. Nigdy nie umawiał się z innymi kolarzami i zawsze chciał rozstrzygnąć każdy wyścig na swoją korzyść. Merckx sam powiedział kiedyś:
- Zawsze odczuwałem i nadal odczuwam specyficzną rozkosz w byciu najlepszym. Dlatego właśnie akceptuję to, a nawet jestem dumny z tego, że dali mi przydomek "Kanibal".
Imponujące są zwłaszcza statystyki dotyczące jego udziału w Tour de France. Nosił koszulkę lidera w sumie przez 110 dni i wygrał łącznie 34 etapy. Oba wyniki są do dziś niepobitymi rekordami. Francuska gazeta L'Equipe przy okazji obchodów 100. lecia Tour de France w 2003 roku okrzyknęła Merckxa największym mistrzem całego touru.
[edytuj] Wszechstronność
W przeciwieństwie do innych zwycięzców Touru, Merckx wygrywał także w wielu innych wyścigach. Pięciokrotnie zwyciężył w Giro d'Italia (rekord, razem z Fausto Coppi i Alfredo Binda). W 1973 roku wygrał także Vuelta a Espana, dzięki czemu należy do elitarnej grupki czterech kolarzy, którym udało się wygrać w trzech wielkich wyścigach wieloetapowych. Poza tym, jeden raz wygrał też w innym wyścigu wielodniowym - Tour de Suisse.
Zdobył ponadto 3 tytuły zawodowego Mistrza Świata, co również stanowi rekord (razem z Alfredo Binda, Rikiem van Steenbergenem i Oscarem Freire). Duże wrażenie robi także jego lista zwycięstw w największych klasykach, tzw. "Pomnikach kolarstwa", które to wygrał wszystkie i to po kilka razy. Jak dotąd wyczyn ten powtórzyli tylko: Rik van Looy i Roger De Vlaeminck:
- 7 × Mediolan-San Remo (rekord)
- 2 × Tour des Flanders
- 3 × Paryż-Roubaix
- 5 × Liege-Bastogne-Liege (rekord)
- 2 × Giro di Lombardia
Ponadto, z powodzeniem występował także w zimowych wyścigach halowych (tzw. wyścigach sześciodniowych, "sześciodniówkach"), w których wygrywał łącznie 17 razy. W 1972 zdobył także rekord w jeździe godzinnej w Meksyku. Na tradycyjnym rowerze torowym, osiągnął wynik 49,431 km w 60 minut. Ten rekord był niepobity przez blisko 30 lat.
[edytuj] Najważniejsze osiągnięcia (poza klasykami):
- mistrz świata w kolarstwie szosowym - 4 razy (raz jako amator)
- wygrane w Tour de France - 5 razy, w latach 1969-1974
- wygrane w Giro d'Italia - 5 razy, w latach 1968-1974
- wygrane w Tour de France i Giro d'Italia oraz mistrzostwo świata w jednym sezonie - w 1974
- jedna wygrana w Vuelta a España - w 1973
- jedna wygrana w Tour de Suisse - w 1974
- wygrane w Paryż-Nicea - 3 razy, w latach 1969-1971
- rekord świata w jeździe godzinnej - 49,431 km - w 1972
- ogółem 525 zwycięstw w 1800 wyścigach
[edytuj] Przynależność klubowa
- 1965: SOLO-SUPÉRIA
- 1966-1967: PEUGEOT-BP
- 1968-1970: FAEMA
- 1971-1976: MOLTENI
- 1977: FIAT
- 1978: C & A
[edytuj] Problemy z dopingiem
Eddy Merckx został w 1969 wykluczony z Giro d'Italia z powodu podejrzeń o stosowanie dopingu. Ze łzami w oczach tłumaczył się prasie i zapewniał o swojej niewinności. Do dziś dnia utrzymuje, że został oszukany przez lekarzy przeprowadzających testy. Twierdzi, że nie było prób kontrolnych, nie wzięto pod uwagę też opinii innych biegłych, poza tym uważał, że był znienawidzony przez wielu zagranicznych kibiców. Potem mówił jeszcze, że etap, na którym rzekomo miał brać niedozwolone środki był bardzo łatwy, więc nie było nawet potrzeby stosowania "dopalaczy". Belgijski książę Albert wysłał po Merckxa prywatny samolot, aby ten mógł wrócić do kraju. Po szybko przeprowadzonym dochodzeniu, mógł jednak wystartować jeszcze w tym samym roku w Tour de France. Do dziś uważa to zwycięstwo w Tourze za jedno ze swoich najcenniejszych zwycięstw w karierze.
Merckx z zaangażowaniem potępia doping, który jest stale gorącym tematem w świecie zawodowego kolarstwa, jest jednak zdania, że kolarstwo jest pod tym względem niesprawiedliwie traktowane w porównaniu do innych dyscyplin sportu. Wg niego istnieje sporna kwestia, właściwie nie do rozwiązania, między stale rosnącym zapotrzebowaniem na coraz lepsze wyniki a sportem wolnym od dopingu. W latach 90. stał się bliskim przyjacielem Lance'a Armstronga i wspierał go kiedy ten był podejrzany o stosowanie środków niedozwolonych. Często powtarza, że "wierzy bardziej w to co mówi Lance, niż w to, co pisze się w gazetach".
[edytuj] Załamanie formy i gorsze dni
Najczarniejszym dniem w jego karierze był wyścig na torze za motorami ("Derny" race) pod koniec sezonu 1969, kiedy to uległ poważnemu wypadkowi. Motor nadający tempo innemu zawodnikowi, jadącemu przed Merckxem, przewrócił się, co spowodowało, że również jadący z tyłu Merckx i jego motor przewrócili się. Merckx doznał ciężkiego wstrząsu i stracił przytomność. Jak się okazało później, miał ciężki uraz kręgosłupa i zwichniętą miednicę. W wywiadach kilka lat po tym mówił, że z powodu tych urazów jego ściganie nigdy już nie było takie samo. Często poprawiał ustawienie siodełka swojego roweru podczas jazdy, aby poprawić komfort siedzenia (choć niektórzy uważają, że robił to dla żartu, przy pomocy małego klucza francuskiego). Zawsze też odczuwał ból podczas jazdy, szczególnie podczas jazdy pod górę.
Koniec jego wielkiej kariery w Tourze przyszedł w 1975 roku. Chciał wygrać w tym roku po raz szósty, stał się jednak ofiarą przemocy ze strony jednego z kibiców. Wielu Francuzom było nie w smak to, że Belg może pobić rekord ustanowiony przez Jacques'a Anquetila. Merckx nosił żółtą koszulkę przez 8 dni wyścigu, czym podbił jeszcze swój rekord do 96 dni w koszulce lidera. Jednak na 14. etapie francuski widz wyskoczył z tłumu i uderzył Merckxa w brzuch, w okolice wątroby. To spowodowało, że Belg został wytrącony z rytmu i musiał w bólu jechać dalej. Na domiar złego, następnego dnia zderzył się z duńskim kolarzem, Ole Ritterem i złamał sobie szczękę. Z tego powodu nie mógł przyjmować jedzenia ani mówić, nie zrezygnował jednak z dalszej jazdy. Podczas ostatniego etapu zaatakował nawet lidera Bernarda Théveneta, został jednak wchłonięty przez peleton na ostatnich metrach. Później Merckx przyznał, że decyzja o kontynuowaniu ścigania w TdF po tym wypadku była jego największym błędem w karierze, gdyż znacznie osłabiło to jego siły w późniejszych latach.
[edytuj] Pozasportowe osiągnięcia
Trzykrotnie był posiadaczem tytułu Sportowca Roku na świecie (1969, 1971, 1974), a w Belgii został uznany za Największego Sportowca XX w. Siedmiokrotnie (1969-1975) zdobywał nagrodę Super Prestige Pernod, co było odpowiednikiem późniejszego Pucharu Świata i dzisiejszej klasyfikacji ProTour. UCI nadało mu tytuł Najlepszego kolarza 20. stulecia.
W roku 2000, belgijski magazyn Knack uznał go za "Belga Stulecia", a cztery lata później, czasopismo Humo nazwało go "Największym Belgiem".
1 grudnia 2005 w belgijskiej telewizji odbyło się głosowanie na największego Belga wszech czasów. Merckx zdobył w tym plebiscycie 3. miejsce, będąc jednocześnie najwyżej sklasyfikowanym żyjącym kandydatem.
[edytuj] Życie prywatne po skończonej karierze
Dziś Eddy Merckx swoim nazwiskiem firmuje markę rowerów szosowych. Był w latach 90. trenerem belgijskiej kolarskiej drużyny narodowej, jest członkiem Belgijskiego Komitetu Olimpijskiego. Ponadto bierze udział w wielu wyścigach w roli organizatora lub komentatora. Po schudnięciu kilkunastu kilogramów, w wyniku przebytej w 2004 roku operacji przełyku zdecydował się powrócić do kolarstwa i aktywnie uprawia ten sport amatorsko i rekreacyjnie.
W 1967 poślubił Claudine Acou, ślub odbył się w języku francuskim. Zadecydowała o tym matka kolarza, która poprosiła duchownego udzielającego ślubu, aby dokonał tego po francusku. Nie wiedziała wtedy, że jest to kwestia sporna w Belgii, w której wielu ludzi identyfikuje się nawzajem wg języka, którym mówi (język francuski jest w użyciu w Walonii, a język flamandzki we Flandrii). Mimo to, Merckx zyskał sympatię wszystkich Belgów, bez względu na pochodzenie. W 1996 roku, król belgijski Albert II Koburg nadał mu dożywotnio tytuł barona.
Merckx jest znany jako cicha i skromna osoba, człowiek raczej czynu niż wielkich słów. Jego cechą jest lojalność, której przykładem może być fakt, że wielu jego pomocników z czasów kolarskich znalazło pracę w fabryce Merckxa, oraz towarzyszą "Kanibalowi" w jego rekreacyjnych wycieczkach rowerowych.
Jego syn, Axel Merckx jeździł z powodzeniem dla belgijskiej drużyny kolarskiej Davitamon-Lotto i zdobył na Olimpiadzie w Atenach brązowy medal. On, oraz jego siostra Sabrina dali swojemu ojcu już kilkoro wnuków.
[edytuj] Ciekawostki
- Oprócz przydomka Kanibal, nadawano Merckxowi inne miana. Najbardziej znane to Einstein dwóch kółek oraz nadany mu przez Jacques'a Goddeta Le Géant (Gigant).
- U szczytu swojej kariery przejeżdżał rocznie ponad 35 000 km.
- W połowie lat 70. był krytykowany za udział w telewizyjnej reklamie papierosów.[3]
- Kiedy amerykańska sekretarz stanu Condoleezza Rice podczas podróży służbowej po Europie w 2005 odwiedziła Belgię, jej ekipa ustalała spotkania z ikonami popkultury w danym kraju, tak aby spotkanie to miało szeroki wydźwięk w lokalnych mediach. W Belgii zaaranżowano spotkanie właśnie z Merckx'em.[4]
- W Brukseli otwarto 15 września 2003 roku stację metra, którą nazwano imieniem Eddy'ego Merckxa - De Grote Prijs Eddy Merckx.
- Eddy Merckx wystąpił jako epizodyczna postać (cameo) w komiksie "Asteriks u Belgów", gdzie na jednym z obrazków jest ukazany jako ubrany w pomarańczową koszulkę "szybki posłaniec", w pozie przypominającej kolarza.
- We francuskiej komedii "Przygody Rabina Jakuba" (1973) z Luisem de Funés, postać grana przez tego aktora podsłuchuje rozmowę między porywaczem i jego ofiarą - rewolucjonistą. Kiedy rewolucjonista wypowiada zdanie: "Rewolucja jest jak rower, może upaść ale może znowu powstać", De Funés odnosi się w tym zdaniu do Eddy'ego Merckxa.
- Wystąpił również w amerykańskim filmie z 1985 roku pt. Kolarze (American Flyers) z Kevinem Costnerem w roli głównej. Zagrał tam w epizodzie samego siebie.[5]
Przypisy
- ↑ statystyki na france-cyclisme.com
- ↑ Lista na portalu memoire-du-cyclisme.net
- ↑ Duo interview Tom Boonen - Eddy Merckx, Gazet van Antwerpen, 3 luty 2007
- ↑ Glenn Kessler, Rice's Packed Schedule Leaves Little Room for Cultural Visits, washingtonpost.com, 16 stycznia 2007
- ↑ Profil Eddy'ego Merckx'a na Internet Movie Database
[edytuj] Linki zewnętrzne
- pełna lista zwycięstw Eddy'ego Merckxa
- statystyki dotyczące Eddy'ego Mercxa
- rowerowa firma Eddy'ego Merckxa
Alfredo Binda (1927, 1930, 1932) • Georges Ronsse (1928, 1929) • Learco Guerra (1931) • Georges Speicher (1933) • Karel Kaers (1934) • Jean Aerts (1935) • Antonin Magne (1936) • Eloi Meulenberg (1937) • Marcel Kint (1938) • Hans Knecht (1946) • Theo Middelkamp (1947) • Albéric Schotte (1948, 1950) • Rik Van Steenbergen (1949, 1956, 1957) • Ferdi Kübler (1951) • Heinz Müller (1952) • Fausto Coppi (1953) • Louison Bobet (1954) • Stan Ockers (1955) • Ercole Baldini (1958) • André Darrigade (1959) • Rik Van Looy (1960, 1961) • Jean Stablinski (1962) • Benoni Beheyt (1963) • Jan Janssen (1964) • Tom Simpson (1965) • Rudi Altig (1966) • Eddy Merckx (1967, 1971, 1974) • Vittorio Adorni (1968) • Harm Ottenbros (1969) • Jean-Pierre Monseré (1970) • Marino Basso (1972) • Felice Gimondi (1973) • Hennie Kuiper (1975) • Freddy Maertens (1976, 1981) • Francesco Moser (1977) • Gerrie Knetemann (1978) • Jan Raas (1979) • Bernard Hinault (1980) • Giuseppe Saronni (1982) • Greg LeMond (1983, 1989) • Claude Criquielion (1984) • Joop Zoetemelk (1985) • Moreno Argentin (1986) • Stephen Roche (1987) • Maurizio Fondriest (1988) • Rudy Dhaenens (1990) • Gianni Bugno (1991, 1992) • Lance Armstrong (1993) • Luc Leblanc (1994) • Abraham Olano (1995) • Johan Museeuw (1996) • Laurent Brochard (1997) • Oscar Camenzind (1998) • Oscar Freire (1999, 2001, 2004) • Romāns Vainšteins (2000) • Mario Cipollini (2002) • Igor Astarloa (2003) • Tom Boonen (2005) • Paolo Bettini (2006, 2007)
Maurice Garin (1903) • Henri Cornet (1904)• Louis Trousselier (1905) • René Pottier (1906) • Lucien Petit-Breton (1907, 1908) • François Faber (1909) • Octave Lapize (1910) • Gustave Garrigou (1911) • Odile Defraye (1912) • Philippe Thys (1913, 1914, 1920) • Firmin Lambot (1919, 1922) • Léon Scieur (1921) • Henri Pélissier (1923) • Ottavio Bottecchia (1924, 1925) • Lucien Buysse (1926) • Nicolas Frantz (1927, 1928) • Maurice Dewaele (1929) • André Leducq (1930, 1932) • Antonin Magne (1931, 1934) • Georges Speicher (1933) • Romain Maes (1935) • Sylvère Maes (1936, 1939) • Roger Lapébie (1937) • Gino Bartali (1938, 1948) • Jean Robic (1947) • Fausto Coppi (1949, 1952) • Ferdi Kübler (1950) • Hugo Koblet (1951) • Louison Bobet (1953, 1954, 1955) • Roger Walkowiak (1956) • Jacques Anquetil (1957, 1961, 1962, 1963, 1964) • Charly Gaul (1958) • Federico Bahamontes (1959) • Gastone Nencini (1960) • Felice Gimondi (1965) • Lucien Aimar (1966) • Roger Pingeon (1967) • Jan Janssen (1968) • Eddy Merckx (1969, 1970, 1971, 1972, 1974) • Luis Ocaña (1973) • Bernard Thévenet (1975, 1977) • Lucien Van Impe (1976) • Bernard Hinault (1978, 1979, 1981, 1982, 1985) • Joop Zoetemelk (1980) • Laurent Fignon (1983, 1984) • Greg LeMond (1986, 1989, 1990) • Stephen Roche (1987) • Pedro Delgado (1988) • Miguel Induráin (1991, 1992, 1993, 1994, 1995) • Bjarne Riis (1996) • Jan Ullrich (1997) • Marco Pantani (1998) • Lance Armstrong (1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005) • Óscar Pereiro (2006) • Alberto Contador (2007)
Luigi Ganna (1909) • Carlo Galetti (1910) • Carlo Galetti (1911) • Atala (1912) • Carlo Oriani (1913) • Alfonso Calzolari (1914) • Costante Girardengo (1919) • Gaetano Belloni (1920) • Giovanni Brunero (1921) • Giovanni Brunero (1922) • Costante Girardengo (1923) • Giuseppe Enrici (1924) • Alfredo Binda (1925) • Giovanni Brunero (1926) • Alfredo Binda (1927) • Alfredo Binda (1928) • Alfredo Binda (1929) • Luigi Marchisio (1930) • Francesco Camusso (1931) • Antonio Pesenti (1932) • Alfredo Binda (1933) • Learco Guerra (1934) • Vasco Bergamaschi (1935) • Gino Bartali (1936) • Gino Bartali (1937) • Giovanni Valetti (1938) • Giovanni Valetti (1939) • Fausto Coppi (1940) • Gino Bartali (1946) • Fausto Coppi (1947) • Fiorenzo Magni (1948) • Fausto Coppi (1949) • Hugo Koblet (1950) • Fiorenzo Magni (1951) • Fausto Coppi (1952) • Fausto Coppi (1953) • Carlo Clerici (1954) • Fiorenzo Magni (1955) • Charly Gaul (1956) • Gastone Nencini (1957) • Ercole Baldini (1958) • Charly Gaul (1959) • Jacques Anquetil (1960) • Arnaldo Pambianco (1961) • Franco Balmamion (1962) • Franco Balmamion (1963) • Jacques Anquetil (1964) • Vittorio Adorni (1965) • Gianni Motta (1966) • Felice Gimondi (1967) • Eddy Merckx (1968) • Felice Gimondi (1969) • Eddy Merckx (1970) • Gösta Pettersson (1971) • Eddy Merckx (1972) • Eddy Merckx (1973) • Eddy Merckx (1974) • Fausto Bertoglio (1975) • Felice Gimondi (1976) • Michel Pollentier (1977) • Johan De Muynck (1978) • Giuseppe Saronni (1979) • Bernard Hinault (1980) • Giovanni Battaglin (1981) • Bernard Hinault (1982) • Giuseppe Saronni (1983) • Francesco Moser (1984) • Bernard Hinault (1985) • Roberto Visentini (1986) • Stephen Roche (1987) • Andrew Hampsten (1988) • Laurent Fignon (1989) • Gianni Bugno (1990) • Franco Chioccioli (1991) • Miguel Induráin (1992) • Miguel Induráin (1993) • Jewgienij Bierzin (1994) • Tony Rominger (1995) • Paweł Tonkow (1996) • Ivan Gotti (1997) • Marco Pantani (1998) • Ivan Gotti (1999) • Stefano Garzelli (2000) • Gilberto Simoni (2001) • Paolo Savoldelli (2002) • Gilberto Simoni (2003) • Damiano Cunego (2004) • Paolo Savoldelli (2005) • Ivan Basso (2006) • Danilo Di Luca (2007) • Alberto Contador (2008)
Gustaaf Deloor (1935) • Gustaaf Deloor (1936) • Julián Berrendero (1941) • Julián Berrendero (1942) • Delio Rodríguez (1945) • Dalmacio Langarica (1946) • Edouard Van Dyck (1947) • Bernardo Ruiz (1948) • Emilio Rodríguez (1950) • Jean Dotto (1955) • Angelo Conterno (1956) • Jesus Loroño (1957) • Jean Stablinski (1958) • Antonio Suárez (1959) • Franz De Mulder (1960) • Angelino Soler (1961) • Rudi Altig (1962) • Jacques Anquetil (1963) • Raymond Poulidor (1964) • Rolf Wolfshohl (1965) • Francisco Gabica (1966) • Jan Janssen (1967) • Felice Gimondi (1968) • Roger Pingeon (1969) • Luis Ocaña (1970) • Ferdinand Bracke (1971) • José Manuel Fuente (1972) • Eddy Merckx (1973) • José Manuel Fuente (1974) • Agustín Tamames (1975) • José Pesarrodona (1976) • Freddy Maertens (1977) • Bernard Hinault (1978) • Joop Zoetemelk (1979) • Faustino Rupérez (1980) • Giovanni Battaglin (1981) • Marino Lejarreta (1982) • Bernard Hinault (1983) • Éric Caritoux (1984) • Pedro Delgado (1985) • Álvaro Pino (1986) • Luis Herrera (1987) • Sean Kelly (1988) • Pedro Delgado (1989) • Marco Giovannetti (1990) • Melchor Mauri (1991) • Tony Rominger (1992) • Tony Rominger (1993) • Tony Rominger (1994) • Laurent Jalabert (1995) • Alex Zülle (1996) • Alex Zülle (1997) • Abraham Olano (1998) • Jan Ullrich (1999) • Roberto Heras (2000) • Ángel Casero (2001) • Aitor González (2002) • Roberto Heras (2003) • Roberto Heras (2004) • Denis Mienszow (2005) • Aleksander Winokurow (2006) • Denis Mienszow (2007) •
