Feliks Łubieński

Z Wikipedii

Feliks hrabia Łubieński herbu Pomian, (ur.22 listopada 1758 w Minodze koło Olkusza - zm. 2 października 1848 w Guzowie), polski działacz polityczny, prawnik.

Ród Łubieńskich wywodził się z Łubnej (obecnie Łubna-Jakusy) pod Sieradzem. Był synem Celestyna i Pauliny z Szembeków. Ojciec Feliksa zmarł w 1759 r., a matka, w rok po śmierci męża, wyszła za Potockiego, starostę guzowskiego. Feliks do lat 5 wychowywał się w domu babki - Jadwigi Szembekowej w Minodze. Następnie pieczę nad nim przejął jego stryjeczny dziad - prymas Władysław Aleksander Łubieński (1703-1767), któremu Feliks zawdzięcza znakomity start życiowy. Od 1767 r. kształcił się u jezuitów w Warszawie, potem studiował prawo w Sienie i w Rzymie. Następnie pracował krótko w kancelarii kanclerza wielkiego wileńskiego Michała Czartoryskiego, lecz po ślubie z Teodorą Rogalińską w 1775 r. osiadł w swych dobrach pod Sieradzem - Kalinowej i Szczytnikach. Został posłem kaliskim w latach 1778 i 1788. Na Sejmie Czteroletnim jako poseł z województwa sieradzkiego był członkiem stronnictwa patriotycznego i jednym z redaktorów aktu konfederacji Sejmu. Czuwał nad przyjęciem Konstytucji 3 Maja w lutym 1792 r. na sejmiku sieradzkim. Zorganizował też zjazd szlachty w Sieradzu, który uchwalił wyrazy sympatii dla Konstytucji. Wiadomość o przystąpieniu króla do konfederacji targowickiej przyjął "z uszanowaniem", pisząc jednak do króla, iż "to wszelkie moje przechodzi pojęcie". Podczas wojny polsko-rosyjskiej w 1792 r. był komisarzem sejmowym przy Tadeuszu Kościuszce. Po klęsce zabiegał o zwolnienie polskich jeńców u władz pruskich. Po drugim rozbiorze Polski (1793) jego majątki - Kalinowa i Szczytniki znalazły się w zaborze pruskim. W 1793 r. w Szczytnikach przyjmuje, w otoczeniu ok. 100 miejscowej szlachty, króla pruskiego Fryderyka Wilhelma II, który wybrał się na objazd zdobyczy terytorialnych po II rozbiorze Polski. Wkrótce też za wstawiennictwem króla pruskiego uzyskał starostwo guzowskie i przeniósł się z Kalinowej do Guzowa gdzie ostatecznie, na stałe osiadł w 1823 r. W roku 1798 otrzymał od króla Prus Fryderyka Wilhelma III tytuł hrabiowski. W roku 1806 wszedł z nominacji Napoleona w skład Komisji Rządzącej jako dyrektor sprawiedliwości i wyznań. Przygotował wprowadzenie do Polski Kodeksu Napoleona. Od 5 października 1807 r. do maja 1813 r. był Ministrem Sprawiedliwości, wykazując na tym stanowisku zarówno duże umiejętności organizacyjne, jak też dążność do rozszerzania kompetencji swego resortu. W roku 1808 założył ze swoich funduszy Szkołę Prawa i Administracji w Warszawie, powstałą z przekształcenia istniejących od roku 1807 kursów dla urzędników sądowych. Sprzeciwiał się uwłaszczeniu chłopów, był jednym z inicjatorów dekretu grudniowego. W 1812 powołany do Rady Generalnej Konfederacji Generalnej Królestwa Polskiego.

Nie był zbyt lubiany przez współczesnych, zarzucano mu serwilizm, samowolę w pełnieniu funkcji urzędowych i bigoterię.

Pozostawił Pamiętnik, wydany pośmiertnie w 1874 r.

Był dwukrotnie żonaty, po raz drugi z Teklą Bielińską, wnuczką książąt Sanguszków, dramatopisarką i tłumaczką, która wniosła mu w posagu pałac w Warszawie (róg Królewskiej i Marszałkowskiej) oraz jurydykę Bielno. Miał z nią trzy córki i siedmiu synów, z których najbardziej znani to Tomasz Łubieński, Henryk Łubieński, Tadeusz Łubieński. Najmłodszy syn Feliksa, Józef, wżenił się w majątek Pudliszki, w których założona przez niego cukrownia stała się zalążkiem funkcjonującej do dziś przetwórni owocowo-warzywnej. Zmarł w Guzowie w 1876 r. Pochowano go na cmentarzu w Wiskitkach.

[edytuj] Bibliografia

• M. Brandys, Koniec świata szwoleżerów, t. I, Warszawa 1972
• Wł. Chometowski, Pamiętnik hr. Feliksa Łubieńskiego Warszawa 1890
• K. Pol, Feliks Łubieński, [w:] Rzeczpospolita z 28 IV 1999
• A. Ruszkowski, Feliks Walezjusz Pomian Łubieński (1758-1848), jego przodkowie i dzieci, [w:] Na sieradzkich szlakach, nr 1/57/2000XV, s. 26-28.