Gelug

Z Wikipedii

Gelug (dge-lugs - w języku tybetańskim oznacza system szlachetności; ich wyznawców zwie się gelugpa, gelugpowie; zw. też od noszonego stroju żółtymi czapkami) - jedna z czterech głównych tradycji (szkół, obrządków) buddyzmu tybetańskiego nauczających hinajanę, mahajanę i wadżrajanę. Szkołę gelug założył Je Tsongkhapa Losang Drakpa (1357-1419), którego uczeń Gendyn Durba jest uważany za pierwszego dalajlamę. Powszechnie uważa się, że zwierzchnikiem tej szkoły jest aktualny, XIV dalajlama, Tenzing Gyatso, jednak jest to mylny pogląd - stanowisko to piastuje lama Ganden Tripa, "Dzierżawca Złotego Tronu z klasztoru Ganden". Natomiast niezaprzeczalnie dalajlamowie byli najwyższymi duchowymi autorytetami wśród gelugpów oraz przez kilka stuleci władcami Tybetu. Drugim najbardziej znanym nauczycielem linii gelug jest panczenlama.

Oprócz klasztoru Ganden, głównymi ośrodkami monastycznymi są Sera, Drepung i Tashilungpo oraz ośrodki wyższych studiów tantrycznych Gyumey i Gyuto. Ośrodki gelugpów po napaści Chin na Tybet odbudowane są obecnie głównie w Indiach, ale również i na Zachodzie i w innych krajach Wschodu. Załażyciel tradycji gelug, Je Tsongkhapa, wielki reformator, uczony i mahasiddha połączył wiele linii nauk najwibitniejszych ówczesnych nauczycieli tradycji, głównie z Kadam, Sakja, Kagyu i przekaz ordynacji mnisiej wg Sarvastiwada od tradycji Ningma, bezpośrednie przekazy od Mandziuśriego oraz zreformował cały ówczesny system monastyczny. Głównym dziedzictwem gelugpów, trwającym do dziś, są nauki Stopniowej Ścieżki do Oświecenia lamrim, teoria i dogłębne studia, gdzie najbardziej ceniona jest madhjamika prasangika, techniki tantryczne tj. Tantry Jogi Najwyższej, oparte na jednoczesnej praktyce 3 Jidamów: Guhjasamadża, Wadżrabhajrawa i Czakrasamwara, praktyce 6 jog Naropy, oraz Kalaczakra. Oprócz tego obecnie istnieją dodatkowe przekazy tantr w gelug, np. przekaz Naro Khaczo Wadżrajogini.

W klasztorach szkoły gelug studiuje i praktykuje się na podstawie komentarzy do sześciu zbiorów nauk Je Tsongkhapy odnoszących się do kompleksowych nauk hinajany, mahajany i wadżrajany:

Wielka Wykładnia Stopni na Ścieżce (Lam-rim chen-mo),
Wielka Wykładnia Stopni Tantr Wadżrajany (sNgag-rim chenmo),
Eliksir Elokwencji Relatywnych i Ostatecznych Nauk (Drnng-nges legs-bshad snying-po),
Pochwała Współzależnej Relatywności (rTen-'brel bstodpa),
Przejrzysta Wykładnia Pięciu Stopni Tantry Guhyasamaja (gSang-'dus rim-lnga gsal-sgron)
Złoty Różanic Nauk (gSer-phreng)

Ponadto poprzez obecność tak wybitnych mistrzów jak Pierwszy Panczenlama oraz Piąty Dalajlama w szkole gelug można również odnaleźć, co nie jest powszechnie znane, unikalne linie przekazu nauk odpowiednio gelug-kagyu Mahamudra oraz Dzogczen.

Szkoła gelug nie jest jeszcze oficjalnie obecna w Polsce.

Spis treści

1 Pogląd madhjamiki w praktyce wadżrajany wg szkoły gelug
2 Przypisy
3 Bibliografia
4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Pogląd madhjamiki w praktyce wadżrajany wg szkoły gelug

Szkoła gelug buddyzmu tybetańskiego uważa pogląd prasangika madhjamiki za najwyższy pogląd buddyjski na temat ostatecznej rzeczywistości. W poglądzie tym mówi się o rozpoznaniu natury rzeczywistości, jak również natury umysłu (tzw. "pustość", sanskryt. śūnyatā) dopiero po ostatecznym przekraczaniu poza wszelkie konceptualne wyobrażenia na temat tego jakim mogłaby ona być. Jednak stosując ten pogląd szkoła Gelug jednocześnie kładzie nacisk na autentyczne bezpośrednie doświadczenie pustości (skt. śūnyatā) poprzez praktykę stosownych do tego metod, tj. praktykę tantr Jogi Najwyższej. Jego Świątobliwość XIV-sty Dalaj Lama Tybetu tak wyjaśnia w swojej książce „Ścieżka do błogości” pogląd tradycji Gelug: „Na ścieżce do wyzwolenia z samsary musicie odwrócić cykl egzystencji. W tym celu konieczne jest usunięcie złudzeń. Choć istnieją różne poglądy dotyczące natury niewiedzy[ duchowej ignorancji ], wynikające z odmiennych filozoficznych zapatrywań na pustkę, to jeżeli zdołacie, dzięki zastosowaniu właściwych przeciwstawnych sił, całkowicie wyeliminować subtelne złudzenia - a szczególnie najbardziej subtelny poziom niewiedzy[ duchowej ignorancji ] - uda się wam uwolnić od wszystkich pozostałych złudzeń. Jeżeli jednak zastosujecie przeciwstawne siły jedynie wobec najmniej subtelnych poziomów złudzeń, osiągnięcie pełnego wyzwolenia z samsary będzie niemożliwe. Rozpoznanie subtelnych złudzeń można zrozumieć jedynie na podstawie pism najwyższej buddyjskiej szkoły filozoficznej, madhjamiki Prasangiki .”

W praktyce tantr wadżrajany pogląd madhjamiki o przekraczaniu poza wszelkie konceptualne wytwory, tak jak zaleca Prasangika, jest kluczowy. Odpowiada to szczególnie praktyce fazy spełniającej Dzogrim.

"Chociać w fazie budowania (tantr Jogi Najwyższej) powiada się, że się medytuje wg poglądu szkoły Czittamatra, faza ta jest po to, aby doprowadzić do fazy spełniającej. W fazie spełniającej praktykuje się natomiast bezpośrednio już doświadczając "pustość" (czyli wychodząc poza konceptualne wytwory tak jak zaleca Prasangika) w niekonceptualną śūnyatę jako manifestację Mandali i Jidamów... Zgodnie z ogólnie przyjętym ujęciem w szkole Gelug, ze względu, że Prasangika jest najwyższym filozoficznym poglądem, wszystko opiera się na niej, a jakakolwiek praktyka Wadżrajany jest owocna."^[1]

Przypisy

↑ http://www.geocities.com/lamrimnotes/letter1.html Notatki o Lamrimie, załacznik na temat poglądów Prasangika w tradycji Gelug oraz Szentong, tłumaczenie z j. angielskiego, Acharya Geshe Lobsang Palden, Sera Jey Monastery, Indie, Answer to Q. No.3, Q. No.7

[edytuj] Bibliografia

John Powers, Introduction to Tibetan Buddhism, (tłum. polskie: Wprowadzenie do Buddyzmu Tybetańskiego, Wydawnictwo A, Kraków 1999
Marek Kalmus, Tybet. Legenda i rzeczywistość, Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Warszawa 1999
Lati Rinpocze, Hopkins Jeffrey, Śmierć, stan pośredni i odrodzenie w buddyzmie tybetańskim, Wydawnictwo A 1999