Glatzer Gebirgsverein

Z Wikipedii

Glatzer Gebirgsverein (GGV, pol. Kłodzkie Towarzystwo Górskie, początkowo Gebirgsverein der Grafschaft Glatz, potem Glatzer Gebirgsverein, współcześnie Glatzer Gebirgs-Verein e.V.) – niemieckie stowarzyszenie założone w 1881 r. w Kłodzku w celu rozwoju turystycznego ziemi kłodzkiej – ówczesnego Grafschaft Glatz, hrabstwa kłodzkiego.

Stowarzyszenie założyli miłośnicy regionu, turyści i znane osobistości Kłodzka i miało zająć się między innymi promocją ziemi kłodzkiej, rozwojem infrastruktury turystycznej i troską o turystów, którzy coraz liczniej przyjeżdżali w te okolice. GGV położyło podwaliny pod profesjonalną obsługę turystyczną w regionie. Przyczyniło się do uruchomienia wielu schronisk, wież widokowych, szlaków turystyczych, punktów widokowych, miejsc odpoczynku itp. Obiekty te istnieją w dużej części do dzisiaj. Wydawało również liczne publikacje książkowe, periodyki i mapy.

Spis treści 1 Historia 1.1 Powstanie i początki działalności 2 Współczesność 3 Obiekty powstałe dzięki staraniom GGV 4 Czasopisma wydawane przez GGV 5 Linki zewnętrzne 6 Bibliografia

[edytuj] Historia

[edytuj] Powstanie i początki działalności

Jesienią 1880 r. na zaproszenie burmistrza Dusznik-Zdroju, Denglera odbyło się spotkanie wpływowych osób z różnych miejscowości Hrabstwa Kłodzkiego. Zadecydowano wówczas o natychmiastowym powołaniu towarzystwa i powołano komitet pod przewodnictwem kapitana rezerwy Schnecka, który miał zająć się jego organizacją.

Rezultatem pracy komitetu był statut związku, który głosił, że celem towarzystwa jest upowszechnianie zainteresowania górami Hrabstwa Kłodzkiego wśród szerokich kręgów społeczeństwa, ułatwianie i uprzyjemnianie zwiedzania, jak również powiększania naukowej wiedzy o górach. Ustalono składkę członkowską w wysokości 3 marek rocznie, ustalono strukturę towarzystwa i wytyczono kierunki działalności. Komitet wydał publiczne wezwanie do przystąpienia w szeregi nowej organizacji. Na ten apel odpowiedziało 482 obywateli, którzy założyli 15 sekcji: Polanica-Zdrój (Altheide-Bad), Kudowa-Zdrój (Bad Kudowa), Bożków (Eckersdorf), Kłodzko (Glatz), Bystrzyca Kłodzka (Habelschwerdt), Długopole-Zdrój (Bad Langenau), Lądek-Zdrój (Bad Landeck), Międzylesie (Mittelwalde), Nowa Ruda, Piszkowice (Pischkowitz), Złoty Stok (Reichenstein), Duszniki-Zdrój (Bad Reinerz), Krosnowice (Rengersdorf), Szczytna (Rückers), Bardo (Wartha) i Radków (Wünschelburg). Zwołano nadzwyczajne walne zebranie celem formalnego ukonstytuowania się towarzystwa.

Walne zebranie odbyło się 2 marca 1881 r. w wielkiej sali kłodzkiej Tawerny – dzisiejszy budynek banku przy pl. Bolesława Chrobrego w Kłodzku. Do zarządu centralnego zostali wybrani:

• sędzia Grützner z Kłodzka jako przewodniczący,
• kupiec Schliemann jako zastępca przewodniczącego,
• nauczyciel gimnazjum dr Deventer jako sekretarz,
• lekarz przytułku dr Eicke jako zastępca sekretarza,
• dyrektor banku, radny miejski Krebs z Kłodzka jako skarbnik,
• aptekarz dr Reche jako zastępca skarbnika.

Pierwsze działania zarządu centralnego skupiły się na współudziale w wytyczaniu tras turystycznych do urzędowej książki tras wydawanej przez Ministra Robót Publicznych. Na prośbę Zarządu Królewskich Linii Kolejowych z Nysy dołożono do tej publikacji spis wszystkich okolic i miejsc, które można osiągnąć ze stacji kolejowych począwszy od Kamieńca Ząbkowickiego po Międzylesie. Z inicjatywy GGV już na początku działalności uzyskano od zarządów kolei pruskich i austriackich wprowadzenie biletów objazdowych obejmujących Hrabstwo Kłodzkie oraz przedłużenie ważności biletów powrotnych. Na zlecenie sekcji działającej w Bystrzycy Kłodzkiej w wydawnictwie J. Franke ukazał się "Mały przewodnik po Hrabstwie Kłodzkim", którego popularność skłoniła wydawców do wznowienia nakładu jeszcze tego samego roku.

Nie powiodło się z braku funduszy wydanie własnego naukowego czasopisma. Zrekompensował to częściowo druk kwartalnika. Na polecenie walnego zebrania zarząd centralny opracował symbol, którym stał się pełnik europejski trollius europaeus, zwany "różą kłodzką". Autorem stylizacji i znaczka był kłodzki jubiler Wendler. Znaczek w formie szpilki do krawata członkowie mogli nabyć za 50 fenigów. Znak ten powielano później na drogowskazach i urządzeniach turystycznych, które stawiane były przez GGV. Stowarzyszenie starało się pozyskać dla swoich celów przychylność osób i urzędów, tak że pod koniec pierwszego roku działalności powstały dwa nowe oddziały, a liczebność towarzystwa wynosiła 809 członków. W późniejszym okresie rozwoju GGV powstawały nowe sekcje terenowie – m.in. w Słupcu (Schlegel).

[edytuj] Współczesność

Obecnie w Niemczech zarejestrowane jest Glatzer Gebirgs-Verein e.V. z siedzibą w Brunszwiku kontynuujące tradycje przedwojennego GGV. Jest to niewielka organizacja skupiająca miłośników ziemi kłodzkiej i utrzymująca dobre kontakty z partnerami w Polsce.

[edytuj] Obiekty powstałe dzięki staraniom GGV

• Schronisko PTTK "Jagodna" w Górach Bystrzyckich
• wieża widokowa na Górze Świętej Anny k. Nowej Rudy z 1911 r.
• wieża widokowa na Śnieżniku (obecnie nieistniejąca)
• wieża widokowa na Ostrej Górze w Górach Bardzkich (nie istnieje)
• wieża widokowa na Górze Wszystkich Świętych z 1913 oraz schronisko Luckasbaude z 1909 (obecnie nie istnieje)
• wieże widokowe na Borówkowej z 1889 r. (zawaliła się w 1900 r.) i z 1908 r. (zawaliła się w 1922 r.)
• wieże widokowe na Wapniarce z 1889 i 1925 r. (obie nie istnieją)
• wieża widokowa na zamku Karpień z 1885 r. (zburzona w 1899 r.)
• wieża widokowa na Jagodnej z 1909 r. (nie istnieje)
• wieża widokowa na Łomnickiej Równi z 1896 r. (zniszczona w 1909 r.)
• wieża widokowa na Owczej Górze z 1909 r. (zniszczona w 1909 r.)
• wieża widokowa na Suchoniu z 1885 r. (nie istnieje)
• wieża widokowa na Włodzickiej Górze z 1927 r. (obecnie ruina)
• schronisko Hindenburgbaude na Orlicy z 1928 r. (nie istnieje)
• gospoda Puhu Baude na Przełęczy Puchaczówka (zniszczona w 1948 r.)
• schroniska studenckie oferujące darmowy nocleg i śniadanie niemieckim uczniom i studentom

[edytuj] Czasopisma wydawane przez GGV

• "Jahresbericht nebst Mitglieder Verzeichnis des Gebirgs-Vereines der Grafschaft Glatz", 1882-1904
• "Die Grafschaft Glatz. Zeitschrift des Glatzer Gebirgsvereins", 1906-1943

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Oficjalny serwis WWW współczesnego GGV (de)
• Notatka o czasopismach wydawanych przez GGV (pl)
• Wystawa poświęcona 125-leciu GGV (pl)

[edytuj] Bibliografia

• Arno Herzig, Małgorzata Ruchniewicz W kraju Pana Boga. Źródła i materiały do dziejów Ziemi Kłodzkiej od X do XX wieku, s. 273-276, Kłodzkie Towarzystwo Oświatowe, Kłodzko 2003, ISBN 83-916830-3-6
• Tomasz Przerwa Organizacje turystyczne na Ziemi Kłodzkiej do 1945 r. Zarys problematyki badawczej, "Kládský sborník", t. 5, s. 143-151, Hrádec Kralové 2003