Iwan Dybicz Zabałkański

Z Wikipedii

Iwan Iwanowicz Dybicz

Generał Iwan Iwanowicz Dybicz Zabałkański (ros. Иван Иванович Дибич-Забалканский), Graf Hans Karl Friedrich Anton von Diebitsch-Sabalkanski (ur. 13 maja 1785 w Wielkiej Lipie, zm. 10 czerwca 1831 w Kleszewie k/Pułtuska) - feldmarszałek rosyjski, głównodowodzący wojsk rosyjskich podczas kampanii bałkańskiej w latach 1828 - 1829.

Urodzony we wsi Grosse Leipe (obecnie Wielka Lipa koło Obornik Śląskich). Jego ojciec, adiutant Fryderyka II, przeszedł do armii rosyjskiej. Młody Dybicz skończył korpus kadetów w Berlinie, po czym w 1801 wstąpił do gwardii w Petersburgu. Odznaczył się pod Austerlitz, pod Iławą Pruską i Frydlandem. W 1812 generalny kwatermistrz w korpusie nP. Wittgensteina. W 1812 skłonił generała pruskiego Yorka na konferencji w Taurogach do porzucenia Francuzów i przejścia na strone rosyjską. W 1813 namówił ostatecznie Aleksandra do marszu na Paryż. Odtąd był nieodstępnym towarzyszem Aleksandra I w podróżach; był świadkiem zgonu cesarza w Taganrogu. 14 czerwca 1813 zawarł w imieniu Aleksandra I konwencje wojskowa z Prusami i Austria przeciw Francji.

W 1824 szef Sztabu Głównego. Po wstąpieniu na tron Mikołaja I doniósł mu o spiskach dekabrystów, czym zaskarbił sobie łaski cara. Osobiście aresztował kilku dekabrystów. W 1828 wziął udział w wojnie rosyjsko-tureckiej. Nie miał określonego stanowiska, posiadał jednak nadzwyczajne zaufanie Mikołaja I i prowadził z nim obszerną korespondencję. Kierował samodzielnie operacjami wojennymi, nie licząc się wcale z głównodowodzącym feldmarszałkiem Wittgensteinem. W początku 1829 mianowany dowódcą armii naddunajskiej, zwyciężył Turków pod Kulewczą, zajął Sylistrię, nie spotkawszy niemal żadnego oporu przeszedł Bałkany i stanął pod Adrianopolem, gdzie zmusił sułtana tureckiego do zawarcia pokoju (14 września). Za czyny te otrzymał tytuł feldmarszałka i przydomek „Zabałkański".

W 1830 wyjechał w misji poufnej do Berlina, by nakłonić króla do wojny z Francją. Gdy wybuchło w Królestwie Polskim powstanie listopadowe, został wezwany z Berlina; obiecał Mikołajowi stłumić powstanie jednym uderzeniem, walki jednak ciągnęły się 7 miesięcy. Stoczył bitwy pod Grochowem i Ostrołęką, ale wkrótce po ostatniej zmarł (10 czerwca 1831) na cholerę we wsi Kleszewo pod Pułtuskiem, wraz z wielkim księciem Konstantym^[1]. Urząd feldmarszałka przejął po nim przejściowo Karl Wilhelm von Toll, a następnie Iwan Paskiewicz, znany z brutalnych represji po powstaniu listopadowym.