Kajetan Dzierżykraj-Morawski

Z Wikipedii

Kajetan Dzierżykraj-Morawski Ur. 19 kwietnia 1892 w Jurkowie Zm. 2 listopada 1973 w Lailly-en-Val
Minister Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej
Okres urzędowania	od 10 maja 1926 do 15 maja 1926
Przynależność polityczna	bezpartyjny
Poprzednik	Aleksander Skrzyński
Następca	August Zaleski

Kajetan Dzierżykraj-Morawski (ur. 19 kwietnia 1892 r. w Jurkowie koło Kościana, zm. 2 listopada 1973 r. w Lailly-en-Val we Francji), polski pisarz i dyplomata.

Po ukończeniu ekonomii na Uniwersytecie Monachijskim, pracował od 1918 r. w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. W latach 1923-1924 był Komisarzem Generalnym RP w Wolnym Mieście Gdańsk, następnie stałym delegatem Polski przy Lidze Narodów w Genewie. W 1925 r. został wiceministrem Spraw Zagranicznych; w trzecim gabinecie Wincentego Witosa krótko kierował ministerstwem (10-15.05.1926). Po przewrocie majowym mianowany członkiem Polsko-Niemieckiej Komisji ds. Górnego Śląska, a w 1933 r. przeniesiony w stan spoczynku został wybrany prezesem Wielkopolskiej Izby Rolniczej. W 1936 r. został wiceministrem Skarbu. Po wybuchu II wojny światowej był posłem RP przy Rządzie Czechosłowacji na wygnaniu, później sekretarzem generalnym MSZ. Od 1 października 1943 r. został pierwszym zagranicznym ambasadorem przy Komitecie Wolnej Francji w Algierze. Następnie ambasador rządu RP w Paryżu, oficjalnie uznawany przez Francję do początku lipca 1945 r. Po cofnięciu uznania Rządowi RP na Wychodźstwie pozostał we Francji jako (nienazwany tak zresztą oficjalnie) „Ambasador Wolnych Polaków” – przedstawiciel polskiego ośrodka politycznego emigracji w Londynie. Funkcję tę pełnił do swojej choroby (1969 r.). Nigdy – jak pisano w wielu publikacjach – nie był pracownikiem Biblioteki Polskiej w Paryżu, walczył natomiast o jej niezależność, przeciwstawiając się m.in. różnym działaniom władz PRL.

Wysoko ceniony przez gen. Charles'a de Gaulle'a. Walczył w interesie Polski na forum organizacji europejskich o Europę opartą "na najpiękniejszych wartościach francuskiej kultury politycznej".

Istnienie w Paryżu kierowanej przez Morawskiego "polskiej ambasady bis" drażniło władze PRL. Stąd brały się komunistyczne ataki na Morawskiego, przedstawianie go jako "człowieka przeszłości", "zdegenerowanego eks-obszarnika", czy „reakcjonistę” oraz kalumnie rzucane na jego rodzinę. Francuska prasa komunistyczna określała w latach 50. XX w. Morawskiego i jego zespół "Polscy zdrajcy i bandyci spod znaku Andersa".

Współpracował w polskimi czasopismami emigracyjnymi, był autorem kilku książek: "Tamten Brzeg" (Nagroda "Wiadomości", Londyn 1960), "Wspólna droga", "Wczoraj. Pogadanki o niepodległym dwudziestoleciu", "Na przełaj".

Publicystka Teresa Błażejewska nazwała Morawskiego "legendarnym ambasadorem", Jerzy Stempowski (Paweł Hostowiec) – "Ambasadorem Atlantydy". Kazimierz Wierzyński pisał o Morawskim: "Ambasador, który jest instytucją".

Po śmierci Kajetana Morawskiego wdowa po generale de Gaulle'u stwierdziła: "Generał de Gaulle bardzo cenił Ambasadora Morawskiego i miał doń szczerą sympatię" (list kondolencyjny do Macieja Morawskiego z 10 listopada 1973 r.).

Członek międzynarodowego PEN Clubu (sekcji pisarzy uchodźców). Odznaczony Orderem Polonia Restituta i francuską Legią Honorową. W 1996 r. odznaczony pośmiertnie Orderem Orła Białego.

Ojciec Hieronima Morawskiego, Marii Barbary Ledóchowskiej, Magdaleny Morawskiej i Macieja Morawskiego.