Wikipedysta:Kamcio/Brudnopis

Ta strona to portal dla wikipedystów zainteresowanych literaturą, umożliwiający łatwiejszy dostęp oraz pomoc w rozwoju artykułów związanych z tą dziedziną wiedzy.

Literatura to wszystkie dzieła artystyczne zachowane w formie pisanej lub w przekazie ustnym. Dzieli się ją na trzy rodzaje literackie: epikę, lirykę i dramat.

Antoni Lange

Antoni Lange (ur. 1861 lub 1863 w Warszawie, zm. 17 marca 1929 w Warszawie) – polski poeta, tłumacz, filozof, poliglota (15 języków), dramatopisarz i powieściopisarz zaliczany do pierwszego pokolenia poetów Młodej Polski^[1]. Nazwany przez Juliana Tuwima "mistrzem poezji refleksyjnej"^[2] a przez Stanisława Brzozowskiego "jednym z rzadkich w Polsce europejskich umysłów"^[3]. Przedstawiciel dekadentyzmu i parnasizmu w Polsce, prekursor literatury fantastycznonaukowej. Propagator kultury Dalekiego i Bliskiego Wschodu, badacz polskiego romantyzmu, znawca literatury francuskiej.

Przyszedł na świat w roku 1861 (choć nie jest to pewna data) w Warszawie. Pochodził z rodziny żydowskiej o dużych tradycjach patriotycznych – jego ojciec, Henryk Lange, brał czynny udział w powstaniu listopadowym. W domu Lange panowała zatem atmosfera kultu i uwielbienia klasyki polskiej literatury, zwłaszcza romantycznej. Ukończywszy V Gimnazjum w Warszawie, młody Antoni zapisał się na studia uniwersyteckie: studiował na Wydziale Przyrodniczym. W tym czasie zaangażował się w działalność radykalnych i patriotycznych kół młodzieży. Około roku 1880 został przez władze rosyjskie wydalony z Uniwersytetu Warszawskiego (wówczas: Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego) za działania konspiracyjne (tzw. schodka apuchtinowska). Przez pewien czas utrzymywał się z pracy prywatnego nauczyciela i z publikowania wierszy o charakterze społecznym i narodowo-wyzwoleńczym, pisanych pod pseudonimami: Napierski i Antoni Wrzesień. Następnie wyjechał do Paryża, by podjąć studia na tamtejszym uniwersytecie. W 1890 w stolicy Francji został kierownikiem literackim warszawskiego "Życia". Prócz tego korespondował z "Przeglądem Tygodniowym", "Pobudką" i "Głosem". Przez pewien czas pracował jako nauczyciel języka polskiego w Batignolles. W Paryżu zapoznał się z nowymi prądami w sztuce, filozofią buddyjską, filologią języków wschodnich oraz teoriami Charcota, które odbiły piętno na jego twórczości prozatorskiej (Zbrodnia, W czwartym wymiarze). Uczestniczył w "obiadach czwartkowych" Stéphane Mallarmégo. W 1924 założył literackie czasopismo "Astrea", poświęcone szeroko pojmowanej teorii polskiego romantyzmu. Z założenia miała to być również pierwsza trybuna dyskusji na temat dziedzictwa literatury Trzech Wieszczów. Przez pewien czas pracował również w wydawnictwie "Biblioteki Groszowej". Po powrocie do Polski został członkiem Straży Piśmiennictwa Polskiego – instytucji organizowanej przez Warszawskie Towarzystwo Literatów i Dziennikarzy, będącej zaczątkiem powstałej później Akademii Literatury.

Przeczytaj cały artykuł

Propozycje na artykuł tygodnia
Archiwum

Ivan Aralica - Brendan Behan - Lady Augusta Gregory - Gunnar Gunnarsson - Emil Hakl - Kalidasa - Dositej Obradović - Kostis Palamas - János Pilinszky - Premćand - Arthur Schnitzler - Peter Seeberg - Penczo Sławejkow - Reinmar von Hagenau - José Revueltas - Amos Tutuola - Kateb Yacine - Pashko Vasa

Dzieła: Dama Kameliowa - Lochy Watykanu - Manon Lescaut - Menuet z pogrzebaczem - Minna von Barnhelm - Nocny lot - Pan Gawen i Zielony Rycerz - Perła - Rodzina Połanieckich - Spowiedź dziecięcia wieku - Wieniec sonetów

Pojęcia: cykl nowelistyczny - masnawi - poezja skaldyczna - szkoła litewska - szkoła ukraińska – traktat filozoficzny

Epickie: nowela, opowiadanie, powieść, anegdota, bajka, epos, legenda.

Dramatyczne: dramat właściwy, komedia, tragedia.

Mieszane: ballada, dramat romantyczny, satyra, poemat dygresyjny, poemat heroikomiczny, powieść poetycka.

Pograniczne: esej, felieton, reportaż.

afrykańska - albańska - angielska - amerykańska - arabska - austriacka - bengali - brazylijska - bułgarska - chińska - duńska - francuska - hindi - hiszpańska - afrykańska - albańska - angielska - amerykańska - arabska - austriacka - bengali - brazylijska - bułgarska - chińska - duńska - francuska - hindi - hiszpańska - japońska - macedońska - malajska - niemiecka - perska - polska - rosyjska - sanskrycka - szwedzka - ukraińska - włoska - antycznej Grecji - antycznego Rzymu