Kasztelani i starostowie małogoscy
Z Wikipedii
Kasztelani i starostowie małogoscy od XIII wieku do czasów wojen napoleońskich. Wzmianki o pierwszych kasztelanach małogoskich pochodzą z XIII wieku. Około roku 1243 wcielono kasztelanię małogoską do ziemi sandomierskiej. Około połowy XIV wieku, z chwilą przeniesienia władz administracyjnych do Chęcin Małogoszcz utracił swą rangę i aż do roku 1796 wchodził w skład powiatu chęcińskiego, będąc siedzibą starostwa niegrodowego. Pierwszym starostą małogoskim był późniejszy miecznik krakowski Zyndram z Maszkowic herbu Słońce. Rezydencja starosty małogoskiego niegrodowego znajdowała się w Cieślach [1]. Około 1638 roku starosta małogoski Samuel z Brzezia Lanckoroński wzniósł nowy dwór i utrzymywał w Cieślach chorągiew jazdy [2].
[edytuj] Kasztelan
- Dobiesz, Dobiesław herbu Odrowąż 1224 - 1227 [3]
- Mirosław herbu Lubowla 1229 - 1231
- Zdzisław 1239
- Przybysław 1246 - 1250
- Wojsław herbu Półkozic 1256
- Mikołaj herbu Zadora 1259 - 1263[4]
- Boksza 1270 - 1275
- Piotr Bogumiłowic 1282 - 1284
- Marcin 1286 - 1290
- Piotr z Mokrska herbu Jelita 1306 - 1310
- Dobiesław 1316 - 1325
- Stanisław Jelitko z Mokrska herbu Jelita 1354 - 1371
- Pietrasz(Piotr) z Korytnicy herbu Jelita 1373 - 1388
- Strasz z Białaczowa, Kościelnik herbu Odrowąż 1391 - 1407
- Grot z Jankowic herbu Rawicz 1411 - 1425
- Paweł, Paszek Złodziej z Biskupic herbu Niesobia 1426
- Stanisław Ligęza z Gorzyc, Przecławia herbu Półkozic 1439 - 1459
- Jakub z Dębna, Dembiński herbu Odrowąż 1460
- Mikołaj Róża z Borszowic 1462 – 1468 [5]
- Zbigniew Bąk z Bąkowej Góry, Grodkowic herbu Zadora 1462 – 1467
- Andrzej z Tęczyna Tęczyński 1468 – 1474
- Jan Sienieński z Sienna i Oleska herbu Dębno 1478 – 1506
- Jan z Bochotnicy herbu Dębno 1506 – 1512
- Adam Drzewicki herbu Ciołek 1515
- Wiktor Sienieński herbu Dębno 1515 – 1530
- Spinek (Wspinek) Stanisław herbu Prus II (Wilczekosy, Moszczenica) 1530 – 1531
- Piotr Zborowski herbu Jastrzębiec 1531 – 1548
- Jan Leżeński herbu Nałęcz 1549 – 1563
- Jan Tarło ze Szczekarzowic herbu Topór 1563 – 1565
- Hieronim Modliszewski herbu Łabędź 1565 – 1567
- Krzysztof Lanckoroński herbu Zadora 1567 – 1589
- Andrzej Firlej herbu Lewart 1589 – 1590
- Sebastian Lubomirski herbu Szreniawa 1591 – 1598
- Mikołaj Oleśnicki z Bochotnicy herbu Dębno 1598 – 1609
- Jan Zbigniew Ossoliński herbu Topór 1603[6]
- Jan Stanisław Lasocki herbu Dołęga 1611 – 1619
- Jan Baranowski herbu Jastrzębiec 1619 – 1624
- Jerzy Kochanowski herbu Ślepowron 1625 – 1633
- Sebastian Wołucki herbu Rawicz 1633 – 1645
- Mikołaj Chlewicki herbu Odrowąż 1654 – 1661
- Sebastian Skarszewski herbu Leszczyc 1661 – 1667
- Aleksander Derszniak herbu Korczak 1668 – 1684
- Jan Franciszek Lipski herbu Łada 1689 – 1694
- Mikołaj Krasiński herbu Ślepowron 1694 – 1706
- Antoni Czermiński herbu Wieniawa 1706 – 1729
- Teodor Konstanty Orzechowski Biberstein herbu Rogala 1729 – 1730
- Stanisław Rupniewski herbu Szreniawa 1730 – 1763
- Adam Zygmunt Pełka herbu Radwan 1764 – 1777
- Paweł Chościak Popiel herbu Sulima 1777 – 1784
- Józef Sołtyk herbu własnego 1784 – 1786
- Kajetan Bystrzanowski herbu Starykoń 1786 zmarł 1807 ostatni kasztelan małogoski. Ma tablicę epitafijną na murze stacji Męki Pańskiej przy kościele oo. Reformatów w Krakowie.
- Zyndram z Maszkowic herbu Słońce 1401
- Mikołaj Słąka z Ławszowa i Rudki herbu Kopaszyna 1440
- Piotr Słąka z Ławszowa i Rudki herbu Kopaszyna 1455 – 1497
- Piotr i Mikołaj Słąka herbu Kopaszyna 1504 – 1505
- Jan Bochotnicki herbu Dębno 1505
- Słąkowie 1508 – 1522
- Jasiński i żona jego Anna przed 1535
- Katarzyna Słupska 1535
- Wacław Słupski herbu Jelita 1537
- Marcin Zborowski herbu Jastrzębiec podczaszy królewski 1537
- Piotr Zborowski herbu Jastrzębiec 1545
- Stanisław Sobek z Sulejowa (wł. z Sułowa) herbu Brochwicz 1551 – 1569
- Piotr Kłoczewski (Kłoczowski) z Kłoczewa herbu Rawicz 1569 – 1580
- Anna Kłoczewska (Kłoczowska) 1580 – 1601, przywilej króla Stefan Batorego
- Kacper Oborski z Kuflewa herbu Nałęcz 1598 – zm. 1600
- Hieronim Dębiński z Dembian herbu Rawicz 1601 – 1604
- Krzysztof Kochanowski herbu Korwin 1604 – 1615
- Jan Świętosławski herbu Rola 1616 – 1618
- Samuel Lanckoroński z Brzezia herbu Zadora 1618 – 1638
- Stanisław Lanckoroński herbu Zadora 1638 - 1650[8]
- Jan i Katarzyna Szumińscy 1651 – 1659
- Andrzej Rej z Nagłowic herbu Oksza 1659 – 1661
- Jan Andrzej Morsztyn referendarz koronny 1660
- Teofila Rej z Raciborska 1661 – 1662
- Aleksander Derszniak z Rokitnicy herbu Korczak 1664 – 1668
- Bogusław Rej z Nagłowic herbu Oksza 1673 – 1685
- Stanisław Tęgoborski herbu Szreniawa z Krzyżem 1685 – 1715
- Remigian Kucharski 1715 – 1726
- Józefat Szaniawski herbu Junosza 1726 – 1740[9]
- Konstanty Felicjan Szaniawski herbu Junosza 1742 – 1775
- Stanisław Szaniawski herbu Junosza 1789 – 1808 ostatni starosta niegrodowy małogoski
Przypisy
- ↑ SPPP, t.II, nr 787
- ↑ Kasper Niesiecki, t.III, s.28
- ↑ Daty są datami sprawowania urzędu przez te osoby
- ↑ Mikołaj był synem komesa Chociemira z rodu Zadorów. W latach 1243 - 1263 piastował kolejno urzędy kasztelana bieckiego, kasztelana lubelskiego i kasztelana małogojskiego. Por. S. Cynarski, Dzieje rodu Lanckorońskich z Brzezia, PWN, Warszawa-Kraków 1996, s. 33
- ↑ Daty wystawienia Mikołaja Róży na urzędzie kasztelana małogoskiego pokrywają się z okresem, kiedy z tymże tytułem wymieniony był Zbigniew Bąk z Bąkowej Góry
- ↑ Nominację na kasztelana małogoskiego wystawiono z datą 9 października 1603. Urzędu tego J. Zb. Ossoliński nie zdążył zapewne objąć, gdyż już 26 listopada tego roku został mianowany kasztelanem żarnowskim. Por. PSB, tom XXIV, s. 429
- ↑ Por. E. Kosik, Starostwo niegrodowe małogoskie od XV do końca XVIII, "Studia Historyczne", R. 19, 1976, z.4, s. 520 i nn.
- ↑ Stanisław Lanckoroński, syn Samuela, starostwo małogoskie otrzymał dzięki cesji matki. W 1624 Samuel Lanckoroński otrzymał dla swej żony, Zofii Firlej z Dąbrowicy, prawo wspólności na starostwie małogoskim. Por. S. Cynarski, Dzieje rodu Lanckorońskich z Brzezia, PWN, Warszawa-Kraków 1996, s. 165; E. Kosik, Starostwo niegrodowe małogoskie od XV do końca XVIII, "Studia Historyczne", R. 19, 1976, z.4, s. 522
- ↑ Epitafium Józefata Szaniawskiego, wykonane z czarnego marmuru znajduje się w kościele pw. św. Stanisława w Sobkowie. Ma ono formę barokowego kartusza z herbem Junosza.
[edytuj] Warto przeczytać
- Cz. Hadamik, D. Kalina, E. Traczyński, Miasto i Gmina Małogoszcz, Kielce 2006.
- Michał Rawita-Witanowski Dawny powiat chęciński, Kielce 2002.
