Portal:Kompozytorzy baroku/Kompozytorzy baroku L-Z
Z Wikipedii
Spis treści |
[edytuj] Marin Marais
Marin Marais (31 V 1656, Paryż - 15 VIII 1728, Paryż) był uczniem Jeana-Baptiste Lully'ego i słynnego muzyka grającego na viola da gamba Sainte-Colombe'a. W roku 1676 Marais został zatrudniony w Wersalu. Powodziło mu sie całkiem nieźle jako muzykowi dworskiemu, i w roku 1679 został mianowany "ordinaire de la chambre du roy pour la viole", który to tytuł zachował aż do roku 1725.
Był mistrzem w grze na viola da gamba. Wydał pięć ksiąg: Pièces de viole na ten instrument. W roku 1740 Hubert le Blanc wspominał o nim jako o ojcu muzyki na Viola da gamba na dworze królewskim. Inne dzieła Maraisa to: Pièces en trio i opery: Alcyone (1706) znana ze sceny burzy.Niewiele wiadomo o jego życiu prywatnym. Marin Marais poślubił Paryżankę Catherine d'Amicourt, 21 września 1676 roku. Mieli aż 19 dzieci. Styl innego dworskiego kompozytora Antoine Forqueray'a był wzorowany na energicznym stylu włoskim zamiast na delikatnym i introwertycznym typowo francuskim, w którym celował Marin Marais. z tego powodu mówiono w Wersalu , że Marais grał jak "anioł" (comme un ange) a Forqueray jak "diabeł" (comme une diable).
 |
|
[edytuj] Johann Pachelbel
Johann Christoph Pachelbel (ur. 1 września 1653, zm. 3 marca 1706) – niemiecki kompozytor, organista i nauczyciel muzyki okresu baroku. Jego najbardziej znana kompozycja to słynny kanon D-dur na troje skrzypiec i basso continuo.
Urodzony w Norymberdze, lecz pracował także w Wiedniu, Erfurcie, Eisenach, Stuttgarcie oraz na terenie innych miast Turyngii. Zmarł w Norymberdze
|
|
[edytuj] Henry Purcell
Henry Purcell (ur. prawdopodobnie 10 września 1659 w Westminster w Anglii, zm. 21 listopada 1695 w Londynie) – był jednym z najbardziej znanych angielskich kompozytorów muzyki barokowej. Pełnił funkcję kompozytora na dworze królewskim, organisty opactwa westminsterskiego, a później (w roku 1682) został jednym z organistów katedry królewskiej. Uchodzi on za twórcę angielskiej muzyki narodowej, czego wyrazem może być uznanie jego opery "Dydona i Eneasz" za operę narodową. Wśród jego kompozycji znaleźć można liczne hymny, ody, muzykę instrumentalną oraz sceniczną (w tym tzw. semiopery).
Purcell może swobodnie uchodzić za brytyjskiego odpowiednika Mozarta. podobnie ogromne jest ich znaczenie dla muzyki obu krajów. Purcell również był genialnym dzieckiem i zmarł młodo (w wieku 36 lat, w rezultacie przeziębienia). Sposób traktowania przez niego materiału muzycznego był zupełnie nowatorski. Wprowadził on brytyjski świat muzyczny do epoki dojrzałego baroku bez pośrednictwa Włochów czy Francuzów.
[edytuj] Jean Jacques Perrichon
|
|
[edytuj] Alessandro Poglietti
|
|
[edytuj] Johann Joachim Quantz
Johann Joachim Quantz (30 I 1697–12 VII 1773), kompozytor niemiecki okresu rokoko (ostatnia faza baroku w muzyce) i pre-klasycyzmu. Komponował przede wszystkim w rokokowym stylu galant i przede wszystkim sonaty fletowe, których pozostawił znaczną ilość.
Urodził się w Oberscheden, zmarł w Poczdamie. Muzyki uczył go wuj (jego ojciec kowal z zawodu zmarł, gdy Johann był jeszcze bardzo mały).
Pierwszym miejscem w jakim był zatrudniony było Drezno, a pracodawca August II Mocny. Quantz odwiedzał też Francją i Anglię zyskujac sobie opinię najlepszego flecisty Europy".
W roku 1740 przyjął go na swój dwór Fryderyk Wielki. Władca darzył Quantza większym zaufaniem i przyjaźnią niż jakiegokolwiek innego z pracujących dlań kompozytorów. Wspólnie koncertowali wykonując koncerty i sonaty fletowe.
|
|
[edytuj] Jean-Philippe Rameau
Jean-Philippe Rameau (25 września 1683 - 12 września 1764) - francuski kompozytor epoki baroku.
Urodzony w Dijon, syn organisty, studiował we Włoszech. Był organistą i kapelmistrzem w Avignon, Clermont-Ferrand oraz Paryżu (gdzie zmarł). Francuski kompozytor i teoretyk muzyki. Tworzył głównie w Paryżu, gdzie w 1722 roku osiadł na stałe. Twórczość Rameau obejmuje 3 zbiory miniatur klawesynowych (Pièces de clavecin - 1706-28), utwory kameralne (5 koncertów na klawesyn ze skrzypcami lub fletem i altówką - 1741 rok), opery i inne dzieła sceniczne (tragedie liryczne, opery, balety, komedie-balety).
Pierwszą operę napisał dopiero w wieku 49 lat - była to tragedia liryczna Samson napisana we współpracy z Wolterem, niestety nigdy jej nie wystawiono ze względu na niechęć środowisk religijnych do osoby Woltera. Rok później wystawiono tragedię Hippolyte et Aricie (1733), która poniosła klęskę. Drugi wystawiony utwór sceniczny Rameau, opera-balet Les Indes Galantes, odniósł już sukces. Mimo że Rameau był kontynuatorem stylu F. Couperina i J.B. Lully'ego, jego utwory były często uznawane za zbyt nowoczesne, trudne i hałaśliwe. Dlatego w początkowym okresie twórczości scenicznej stał się on obiektem walki zwolenników nowego stylu (ramistów) z tradycjonalistami (lullystami).
Wznowienie jednoczęściowej opery (tzw. Acte de Ballet) Pygmalion w 1751 roku przyniosło kompozytorowi laur zwycięstwa. Niestety już w następnym roku, po przedstawieniu intermezza La serva padrona Pergolesiego wybuchł nowy spór, którego stronami byli zwolennicy lekkiego stylu włoskiego i tradycyjnego stylu francuskiego. W sporze między zwolennikami włoskiej opera buffa (buffoniści) i francuskiej tragédie lyrique (antybuffoniści) opowiedział się za tradycją francuską (Erreurs sur la musique dans l’Encyclopédie z 1755 roku). Niestety tradycjonaliści ponieśli klęskę i utwory sceniczne Rameau powoli popadły w zapomnienie. Renesans twórczości Rameau nastąpił w drugiej połowie XX wieku. P
|
|
[edytuj] Domenico Scarlatti
Domenico Giuseppe Scarlatti (26 października 1685 - 23 lipca 1757) to kompozytor włoski okresu baroku.
Syn i uczeń Alessandro Pietro Scarlattiego, urodzony w Neapolu, nadworny klawesynista polskiej królowej Marii Kazimiery, króla Portugalii oraz dworu królewskiego w Madrycie.
Komponował głównie sonaty klawesynowe oraz inne utwory.
|
|
[edytuj] Antonio Soler
Antonio Soler (ur. 3 grudnia 1729 w Olot, zm. 20 grudnia 1783).
Uczeń Domenico Scarlattiego. Pracę zaczynał jako kapelmistrz katedry w Lérida. Od 1753 był organistą i kierownikiem chóru w klasztorze El Escorial koło Madrytu. Przez pewien czas uczył muzyki w hiszpańskiej rodzinie królewskiej.
Komponował sonaty klawesynowe i organowe, koncerty na dwoje organów oraz utwory religijne. Jest autorem muzyki do dramatycznych interludiów wg Pedro Calderona. Napisał także traktat teoretyczny Llave de la Modulacion y antigue dades de la musica
|
|
[edytuj] Georg Philipp Telemann
Georg Philipp Telemann (ur. 14 marca 1681 w Magdeburgu, zm. 25 czerwca 1767 w Hamburgu).
Był samoukiem w dziedzinie muzyki, na uniwersytecie w Lipsku studiował języki i nauki ścisłe. W mieście tym pracował jako organista, tam też założył Collegium Musicum. Potem przebywał w różnych miastach w Niemczech a także w Żarach na Łużycach, gdzie miał okazję poznać polską muzykę ludową.
Telemann był jednym z najważniejszych kompozytorów operowych epoki późnego baroku, które dziś są rzadko wykonywane. Kompozytor działał przez wiele lat w Hamburgu w operze zwanej Theather am Gänsemarkt, gdzie go doceniono i gdzie jego sława znalazła swój początek. Jedynym słynniejszym od Telemanna kompozytorem związanym wówczas z hamburską operą był Reinhard Keiser twórca słynnego Croesusa ("Krezusa") z 1711 roku. W latach trzydziestych Keiser zdecydował się na kilkuletni pobyt we Włoszech. Gdy wrócił okazało się, ze telemann praktycznie zmonopolizował komponowanie na potrzeby opery. Również w Hamburgu w 1705 roku Telemann poznał młodego Händla z którym się zaprzyjaźnił. Utrzymywał z nim kontakt do końca życia Händla (1759).
Telemann znał również Bacha, gdyż w późnych latach trzydziestych wizytował Lipsk, gdzie założył Towarzystwo Telemanna (Telemanns Gesellschaft) organizujące cotygodniowe koncerty. Należeli do niego wszyscy kompozytorzy lipscy i wielu z innych miast. Telemann jako dyrektor towarzystwa uczynił Lipsk drugą stolicą muzyczną XVIII-wiecznych Niemiec.
Był znany również w Paryżu, gdzie wydał 8 wspaniałych Pariser Quartette (w których słychać wiele wątków muzycznych opartych na śląskich i polskich tańcach). Jest to o tyle interesujące, że został on pierwszym od czasów Georga Muffata kompozytorem niemieckim, zauważonym i docenionym w stolicy Francji. Przetarł tym samym szlaki dla Hassego i Mozarta.
|
|
[edytuj] Antonio Vivaldi
Antonio Lucio Vivaldi zwany Il Prete Rosso, co po włosku znaczy "Rudy Ksiądz" (ur. 4 marca 1678 w Wenecji, zm. 28 lipca 1741 w Wiedniu).
Jego ojciec był malarzem, ze względu na kolor włosów zwany Rosi - "Rudy", był golibrodą o zamiłowaniach muzycznych, przez co znalazł zatrudnienie w orkiestrze katedry św. Marka.
Antonio był pierwszym z piętnaściorga dzieci Giambattisty i Camilli Calicchio. Pobierał u ojca lekcje gry na skrzypcach, ale kształcił się na księdza i w wieku 25 lat otrzymał święcenia kapłańskie. Przyznawał się jednak do braku powołania, dlatego też przestał odprawiać msze. Plotka głosiła, że odebrano mu prawo do odprawiania mszy dyscyplinarnie, bo gdy przychodził mu do głowy w czasie mszy nowy pomysł muzyczny, biegł do zakrystii by go zapisać.
We wrześniu 1703 rozpoczął pracę jako nauczyciel gry na skrzypcach w sierocińcu dla dziewcząt Ospedale della Pieta, dla którego komponował do końca życia. Cotygodniowe występy zespołów z Ospedale stały się z czasem jednym z ważniejszych wydarzeń artystycznych w Wenecji. Pracowali tam także m.in. G.Legrenzi, Domenico Scarlatti. W 1705 został opublikowany jego pierwszy zbiór sonat na trzy instrumenty, a cztery lata później nowa seria sonat skrzypcowych. Sukces ten ugruntował w 1711 cyklem koncertów znanych jako L'estro armonico. W 1713 Vivaldi napisał swoją pierwszą operę Ottone in Villa.
W roku 1718 udał się do Mantui, gdzie pozostał przez dwa lata, dyrygując muzyką świecką na dworze księcia Filipa. Po powrocie z Wenecji, w 1727 opublikował Il Cimento dell`Armonia e dell`Invenzione ze słynnym zbiorem Le quattro stagioni (Cztery pory roku) , który skomponował na podstawie anonimowych sonetów, z których każdy nosił nazwę jednej z pór roku. Koncerty te były jednym z pierwszych przykładów muzyki programowo-ilustracyjnej. Następne lata podróżował po Europie dyrygując wykonaniami swoich dzieł. W 1740 wyruszył do Wiednia, gdzie rok później zmarł na niepoznaną do końca chorobę.
Sława "Rudego Księdza" wyszła daleko poza granice Wenecji. Jego dzieła cieszyły się powodzeniem we Francji, Holandii i Włoszech.
|
|
[edytuj] Domenico Zipoli
Domenico Zipoli (ur. 17 października 1688 – zm. 2 stycznia 1726) jezuicki misjonarz, który dużo podróżował po Ameryce Południowej.
Zipoli urodził się w Prato, (Włochy). Od roku 1707 studiował we Florencji, prawdopodobnie uczył go tam Giovan Maria Casini, naukę tę sponsorował Cosimo III, Wielki Książę Toskanii. Odwiedził Neapol, gdzie pewien wpływ wywarł na niego Alessandro Scarlatti. Później celem jego podróży była Bolonia. W 1709 roku prawdopodobnie uczył go Bernardo Pasquini na krótko przed swoją śmiercią. Zipoli został organistą w kościele Jezuitów (chiesa del Gesù).
1 lipca 1716 Zipoli wyruszył do Sewilli a stamtąd do jezuickich misji w Ameryce (Paragwaj). Po wielu podróżach na tym kontynencie osiadł w mieście Cordoba (Argentyna). Studiował tam teologię by zostać księdzem, jednak zmarł nie doczekawszy sie święceń.
Zipoli jest dziś znany przede wszystkim jako autor dużej ilości utworów na klawesyn.
|
|
