Kraj ołomuniecki

Z Wikipedii

Kraj ołomuniecki
Olomoucký kraj


Herb kraju ołomunieckiego	Flaga kraju ołomunieckiego

Czechy

5 267 km²

Populacja (2005)
- liczba ludności
- gęstość

639 033
121 osób/km²

Miejscowości
- miasta

397
27

Kraj ołomuniecki z podziałem na powiaty

Kraj ołomuniecki (czes. Olomoucký kraj) - region administracyjny w Czechach, odpowiednik polskiego województwa, położony w środkowej i północno-zachodniej części Moraw (większość terytorium), oraz w północno-zachodniej części czeskiego Górnego Śląska oraz skrawek Dolnego Śląska^[1] (w tym cały powiat jesenicki). Na wschodzie sąsiaduje z krajem morawsko-śląskim, na południowym wschodzie z krajem zlińskim, na południowym zachodzie z krajem południowomorawskim, a na zachodzie z krajem pardubickim. Na północy graniczy z polskimi województwami dolnośląskim i opolskim.

[edytuj] Warunki geograficzne

Teren kraju ołomunieckiego opada od północy (pasmo Jesioników ze szczytem Pradziad 1492 m n.p.m.) ku południowi. W paśmie górskim Jesioników przebiega granica pomiędzy Morawą a Górnym Śląskiem. Zachód i południowy zachód to Wyżyna Czesko-Morawska, na wschodniej granicy znajdują się Wzgórza Oderskie. Południowo-wschodnia część to żyzna nizina.

Z północy na południe płynie rzeka Morawa, która odprowadza większość wód powierzchniowych województwa. Morawa jest dopływem Dunaju i należy do zlewni Morza Czarnego. Niewielki, północny fragment kraju odwadniany jest przez Odrę i należy do zlewni Morza Bałtyckiego.

Znajduje się tu najgłębsza przepaść w Czechach - przepaść Hranicka (minus 244,5 m). Interesującymi pod względem przyrodniczym są: Litovelské Pomoraví, parki przyrodnicze Sovinecko i Velký Kosíř. Wzgórza Oderskie i Jesioniki porośnięte są gęstymi lasami przecinanymi wijącymi się strumieniami.

[edytuj] Podział administracyjny

Poprzednio województwo podzielone było na powiaty:

Z początkiem 2003 roku urzędy powiatowe uległy likwidacji, choć sam podział administracyjny pozostał. Ich rolę przejęły urzędy gminne o rozszerzonych uprawnieniach. Poza wymienionymi dawnymi miastami powiatowymi mieszczą się one w miastach: Hranice na Moravě, Konice, Lipník nad Bečvou, Litovel, Mohelnice, Šternberk, Uničov, Zábřeh.

Kraj składa się z 397 gmin, z tego 13 gmin o rozszerzonych uprawnieniach. Prawa miejskie ma 27 miast. Miastem głównym jest Ołomuniec. Ołomuniec jest także siedzibą arcybiskupstwa obejmującego ziemie całych Moraw i czeskiej części Górnego Śląska.

[edytuj] Historia

Kraj ołomuniecki powstał w 2000 roku.

W przeszłości Ołomuniec rywalizował z Brnem o pierwszeństwo na Morawach. Już za panowania dynastii Przemyślidów Morawy były podzielone pomiędzy Ołomuniec, Brno i Znojmo. W późniejszych czasach Brno stało się siedzibą władz lokalnych, po czym Morawy podzielono na części administrowane przez Brno i Ołomuniec. Po reformie z 1948, na lata 1949 - 1960 powołano kraj ołomuniecki o terytorium znacznie większym od obecnego. W roku 1960 dokonano nowego podziału administracyjnego powołując kraje: północnomorawski, południowomorawski i wschodnioczeski. Ten stan trwał do 1999, kiedy to z części dawnych krajów południowomorawskiego i północnomorawskiego utworzono kraj ołomuniecki.

[edytuj] Gospodarka

Podstawą gospodarki województwa jest przemysł budowy maszyn, elektrotechniczny i budowy aparatury optycznej. Natomiast znaczenie rolnictwa stale się zmniejsza.

[edytuj] Komunikacja

Z zachodu na wschód przebiega główny czeski szlak kolejowy z Pragi poprzez: Pardubice, Zábřeh, Ołomuniec, Przerów, Hranice na Moravě i dalej przez rejon ostrawski na Słowację lub do Polski. Droga ekspresowa R46 łączy Ołomuniec z autostradą D1 w kierunku Brna. Połączenie szybkiego ruchu (droga R35 i autostrada D1) z Ostrawą jest w trakcie budowy. Po ukończeniu stanie się częścią zintegrowanego systemu drogowo-autostradowego kraju ołomunieckiego (IDSOK).