Leon Sternbach

Z Wikipedii

Leon Sternbach (ur. 2 lipca 1864 w Drohobyczu, zm. 20 lutego 1940 w Sachsenhausen), polski filolog klasyczny, bizantynista, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, członek Polskiej Akademii Umiejętności.

Był synem Józefa (urzędnika bankowego, hebraisty) i Antoinette Goldhammer. Do grona przyjaciół jego rodziców należeli m.in. kardynał Albin Dunajewski, Adam Asnyk i Stanisław Wyspiański, który później namalował trzy portrety Sternbacha z rodziną. Do gimnazjum uczęszczał w Drohobyczu. Studiował filologię na uniwersytetach w Lipsku i Dreźnie (1882-1883) oraz w Wiedniu (1883-1885). W 1885 obronił w Wiedniu doktorat na podstawie pracy Meletemata Graeca. Kilka lat spędził na badaniach archiwalnych w Wiedniu, Heidelbergu oraz w bibliotekach włoskich i francuskich. W 1889 pod opieką naukową Ludwika Ćwiklińskiego habilitował się na Uniwersytecie Lwowskim i został docentem w III Katedrze Filologii Klasycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Z tą uczelnią był związany przez całą karierę naukową.

Mianowany profesorem nadzwyczajnym w 1892, objął jednocześnie kierownictwo III Katedry Filologii Klasycznej. W 1897 został profesorem zwyczajnym, w roku akademickim 1904/1905 pełnił funkcję dziekana Wydziału Filozoficznego. W latach 1905-1919 reprezentował Uniwersytet Jagielloński w Radzie Szkolnej Krajowej, był również dyrektorem Komisji Egzaminacyjnej dla nauczycieli szkół średnich (1916-1935). W 1918 odebrał doktorat honoris causa krakowskiej uczelni. W 1934 jako delegat Uniwersytetu uczestniczył w jubileuszu 500-lecia Uniwersytetu w Katanii. W 1935 przeszedł na emeryturę, otrzymując tytuł profesora honorowego. Wraz z gronem uczonych krakowskich został aresztowany w listopadzie 1939 w ramach Sonderaktion Krakau; więziony w Krakowie, potem we Wrocławiu i obozie koncentracyjnym Sachsenhausen, tam został zamordowany.

Należał do wielu prestiżowych towarzystw naukowych. W 1894 został powołany na członka-korespondenta, a w 1902 na członka czynnego Akademii Umiejętności w Krakowie (późniejszej Polskiej Akademii Umiejętności). Od 1933 był dyrektorem Wydziału I PAU, należał do Komisji Orientalistycznej, a Komisji Filologicznej przewodniczył (od 1927). Był ponadto członkiem Towarzystwa Naukowego we Lwowie, Akademii Umiejętności w Pradze, Austriackiego Instytutu Archeologicznego, Society for the Promotion of Hellenic Studies w Londynie. W 1903 nie przyjął proponowanej mu katedry bizantynistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego, nie zgodził się także na stałą współpracę z Biblioteką Watykańską; w okresie międzywojennym prowadził częste badania w Archiwum Watykańskim, będąc wielokrotnie przyjmowanym na prywatnych audiencjach przez papieża Piusa XI oraz króla Włoch Wiktora Emanuela III. Był odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta oraz Złotym Krzyżem Zasługi.

Uchodził za jednego z najwybitniejszych bizantynistów na świecie obok Karla Krumbachera. W pracy naukowej zajmował się m.in. literaturą gnomologiczną, patrologią, paremiologią i językiem greckim. Badał m.in. dorobek Grzegorza z Nazjanzu i innych ojców kapadockich. Przygotował krytyczne wydania wielu dzieł, m.in. Michała Psellosa, Menandra i Ezopa. Badał także genezę przysłów polskich. Współpracował z "Geschichte der byzantynischen Literatur" (od 1890).

Do grona jego uczniów i współpracowników należeli m.in. Seweryn Hammer, Jerzy Kowalski, Kazimierz Feliks Kumaniecki, Ludwik Piotrowicz, Tadeusz Lehr-Spławiński, Gustaw Przychocki, Jan Sajdak, Tadeusz Sinko, Jerzy Schnayder.

[edytuj] Koligacje rodzinne

Siostrą Leona Sternbacha była Cecylia Sternbach-Chajesowa, żona prezydenta Lwowa okresu II RP Wiktora Chajesa.

[edytuj] Dorobek naukowy

Z prac Leona Sternbacha do najważniejszych zaliczane są:

• Analecta Photiana (1893)
• Dilucidationes Aesopiae (1894)
• Fabularum Aesopiarum sylloge (1894)
• De Georgii Pisidae fragmentiis a Suida servatis (1899)
• Observationes in Georgii Pisidae carmina historica. Appendix metrica (1900)
• De cornicula Horatiana (1935)
• Quaestiones paroemiographicae (1936)
• Uwagi paremiograficzne do pism Mikołaja Reja (1937)

[edytuj] Źródła

• Biogramy uczonych polskich, Część I: Nauki społeczne, zeszyt 3: P-Z (pod redakcją Andrzeja Śródki i Pawła Szczawińskiego), Ossolineum, Wrocław 1985
• Semper Fidelis. Pamiętnik polaka wyznania mojżeszowego..., Wiktor Chajes, Kraków 1997