Leopold Okulicki

Z Wikipedii

Leopold Okulicki
Niedźwiadek
Życie	generał brygady
Data urodzenia	12 listopada 1898 Bratucice
Data śmierci	24 grudnia 1946 Moskwa Łubianka
Kariera
W służbie od	1915
Pełniona funkcja	Komendant Główny Armii Krajowej
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, wojna obronna Rzeczypospolitej
Odznaczenia

Leopold Okulicki, ps. Niedźwiadek, Biedronka, Bronka, Jan, Jan Mrówka, Kobra, Konrad, Kula, Miller, Mrówka, Osa, Pan Jan, Sęp, Termit^[1] (ur. 12 listopada 1898, zm. 24 grudnia 1946 w radzieckim więzieniu na Łubiance w Moskwie) - generał brygady Wojska Polskiego, współtwórca SZP-ZWZ-AK, ostatni komendant główny Armii Krajowej.

Spis treści 1 Młodość i wykształcenie 2 Konspiracja 3 Komendant Główny AK 3.1 Rozkaz rozwiązania AK 4 Proces i śmierć 5 Odznaczenia 6 Przypisy 7 Zobacz też

[edytuj] Młodość i wykształcenie

Urodził się w Bratucicach lub Okulicach koło Bochni. Dokładna data jego urodzin jest sporna, sam Okulicki podawał dwie różne daty – 11 lub 13 listopada 1898, a wpis w księgach parafialnych mówi o 12 listopada 1898. Powszechnie przyjmuje się tę właśnie datę, jest ona również wpisana w akcie urodzenia "Niedźwiadka".

Jego ojciec, Błażej Okulicki, nalegał, by syn skończył bocheńskie gimnazjum (obecnie I LO w Bochni). Zapisał się do niego w 1910 roku dzięki pomocy stryja, księdza, mając zdobyć wstępne przygotowanie do stanu kapłańskiego, jednak te plany przekreślił wybuch I wojny światowej. Od maja 1913 roku należał do Związku Strzeleckiego. Rok później (w wieku 16 lat!) zdał egzamin podoficerski. W szkole tej uczył się do lata 1915 roku. W październiku wstąpił do 3 Pułku Piechoty Legionów.

10 lipca 1922 ożenił się z Władysławą Jabłońską. Ich jedyny syn, Zbigniew, zginął 8 lipca 1944 w wieku niespełna 20 lat pod Osiro koło Ankony we Włoszech, jako sierżant podchorąży 1 pułku artylerii 2 Korpusu.

Walczył zarówno w I wojnie światowej, jak i w wojnie polsko-bolszewickiej. W okresie międzywojennym, w 1925 roku ukończył Wyższą Szkołę Wojenną, po czym został przydzielony do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Wykładał w Centrum Szkolenia Piechoty, był szefem sztabu 13 Kresowej Dywizji Piechoty.

[edytuj] Konspiracja

W 1939 roku Leopold Okulicki został szefem Wydziału Sytuacyjnego w Sztabie Naczelnego Wodza. Bronił Warszawy, współorganizował konspirację w Służbie Zwycięstwu Polski. Później - od stycznia 1940 roku - był komendantem łódzkiego okręgu Związku Walki Zbrojnej, a następnie - po okresie pracy w Komendzie Głównej ZWZ - został komendantem tej organizacji we Lwowie.

Przez swą działalność został aresztowany w styczniu 1941 roku przez NKWD i uwięziony. W więzieniu na Łubiance był przesłuchiwany osobiście przez Iwana Sierowa. Po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej i podpisaniu układów między rządem gen. Władysława Sikorskiego i rządem ZSRR, został zwolniony z więzienia. Objął funkcję szefa sztabu w tworzonej na terenie ZSRR armii polskiej. Później został dowódcą 7 Dywizji Piechoty, po czym został skierowany do pracy konspiracyjnej w kraju.

[edytuj] Komendant Główny AK

W nocy z 21 na 22 maja 1944, po uprzednim przeszkoleniu spadochronowym na kursie cichociemnych, został zrzucony do Kraju, w ramach operacji lotniczej "Weller 29". Z dniem 22 maja 1944 awansowany do stopnia generała brygady.

3 czerwca 1944 objął stanowisko szefa Operacji i I zastępcy szefa Sztabu KG AK, gen. Tadeusza Pełczyńskiego ps. "Grzegorz".

W lipcu 1944 został dowódcą II rzutu Komendy Głównej Armii Krajowej. Tadeusz Bór-Komorowski mianował go swoim zastępcą i, przewidując aresztowanie ze strony Rosjan, wyznaczył na swego następcę na stanowisku dowódcy konspiracji wojskowej - mianował Okulickiego komendantem organizacji NIE. Uczestniczył w powstaniu warszawskim, częściowo jako Szef Sztabu AK. Gdy powstanie upadło, udało mu się uciec wraz z ludnością cywilną.

3 października 1944 roku objął stanowisko komendanta głównego AK. Od 5 października 1944 roku, siedziba kwatery Komendy Głównej Armii Krajowej przeniesiona została do Częstochowy. 26 października 1944 gen. Okulicki wydał rozkaz zakończenia Akcji Burza.

[edytuj] Rozkaz rozwiązania AK

ŻOŁNIERZE SIŁ ZBROJNYCH W KRAJU ! Postępująca szybko ofensywa sowiecka doprowadzić może do zajęcia w krótkim czasie całej Polski przez Armię Czerwoną. Nie jest to jednak zwycięstwo słusznej sprawy , o którą walczymy od roku 1939. W istocie bowiem-mimo stwarzanych pozorów wolności-oznacza to zamianę jednej okupacji na drugą, przeprowadzaną pod przykrywką Tymczasowego Rządu Lubelskiego, bezwolnego narzędzia w rękach rosyjskich. Żołnierze! Od 1 września 1939r. Naród Polski prowadzi ciężką i ofiarną walkę o jedyną Sprawę, dla której warto żyć i umierać: o swą wolność i wolność człowieka w niepodległym Państwie. Wyrazicielem i rzecznikiem Narodu i tej idei jest jedyny i legalny Rząd Polski w Londynie, który walczy bez przerwy i walczyć będzie nadal o słuszne prawa. Polska według rosyjskiej recepty nie jest tą Polską , o którą bijemy się szósty rok z Niemcami, dla której popłynęło morze krwi polskiej i przecierpiano ogrom męki i zniszczenia Kraju . Walki z Sowietami nie chcemy prowadzić, ale nigdy nie zgodzimy się na inne życie, jak tylko w całkowicie suwerennym, niepodległym i sprawiedliwie urządzonym społecznie Państwie Polskim. Obecne zwycięstwo sowieckie nie kończy wojny. Nie wolno nam ani chwilę tracić wiary , że wojna ta skończyć się może jedynie zwycięstwem słusznej Sprawy, tryumfem dobra nad złem, wolności nad niewolnictwem . Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz, Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego . W działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą. W przekonaniu , że rozkaz ten spełnicie, że zostaniecie na zawsze wierni tylko Polsce oraz by Wam ułatwić dalszą pracę - z upoważnienia Pana Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej zwalniam Was z przysięgi i rozwiązuję szeregi AK. W imieniu służby dziękuję Wam za dotychczasową ofiarną pracę . Wierzę głęboko , że zwycięży nasz święta Sprawa, że spotkamy się w prawdziwie wolnej i demokratycznej Polsce. Niech żyje Wolna , Niepodległa, szczęśliwa Polska .

Dowódca Sił Zbrojnych w Kraju (-)Niedźwiadek Gen. Bryg. M.p. 19 stycznia 1945

[edytuj] Proces i śmierć

19 stycznia 1945 roku na dworcu kolejowym w Częstochowie, chcąc pozbawić NKWD pretekstu do represji i na mocy instrukcji rządu z 16 listopada 1944, wydał rozkaz o rozwiązaniu AK i zwalniający żołnierzy z przysięgi, nakazując pozostanie w konspiracji (nie spowodowało to jednak osłabienia represji stalinowskich, i tylko w pewnym stopniu ograniczyło wywołany przez nie powrót żołnierzy AK do konspiracji). W wyniku prowokacji NKWD został aresztowany razem z 15 innymi przywódcami AK i Państwa Podziemnego. 27 marca 1945 roku został skazany w słynnym Procesie Szesnastu na 10 lat więzienia, co było najwyższą karą wśród oskarżonych. W trakcie procesu bronił idei powstania warszawskiego i podkreślał, że dobre stosunki z ZSRR nie będą możliwe bez zachowania niepodległości Polski.

Po 1945 jego los pozostawał nieznany. 21 czerwca 1955 rządy Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii złożyły oficjalne noty dyplomatyczne w Moskwie i Warszawie z zapytaniem o los tych oskarżonych w "procesie szesnastu", którzy nie powrócili z ZSRR. W rezultacie w październiku 1955 i w 1956,^[1] władze ZSRR ogłosiły, iż Leopold Okulicki zmarł w więzieniu na Łubiance 24 grudnia 1946 na skutek ataku serca i paraliżu, a jego zwłoki zostały spalone.^[1] Informacje dotyczące przyczyny śmierci zakwestionowali Adam Bień oraz Antoni Pajdak, także oskarżeni w procesie szesnastu, twierdząc iż Leopold Okulicki został zamordowany (obaj słyszeli jak L. Okulicki został wyprowadzony z celi nr 62 na egzekucję w Wigilię 1946).^[1]

[edytuj] Odznaczenia

• Order Orła Białego (pośmiertnie odznaczony 11 listopada 1995 postanowieniem Prezydenta RP Lecha Wałęsy ^[2])
• Order Virtuti Militari IV i V klasy
• Krzyż Niepodległości
• Krzyż Walecznych (czterokrotnie)
• Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami
• Legion of Merit (pośmiertnie)

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• II wojna światowa

Linki zewnętrzne Leopold Okulicki, Legun, Generał, Komendant