Mogielnica

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta w woj. mazowieckim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Współrzędne: 51°41'23" N 20°43'23" E51.6897222 20.7230556 (Mogielnica)

Mogielnica

Herb Mogielnicy

Gmina
- rodzaj

Mogielnica
miejsko-wiejska

Założono

Sławomir Chmielewski
(e-mail)

Powierzchnia

12,98 km²

Położenie

51° 41'23'' N
20° 43'23'' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

2475
190,7 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

05-640

Tablice rejestracyjne

WGR

Położenie na mapie Polski

Mogielnica

TERC10
(TERYT)

1142006074

Urząd miejski³

Rynek 1
05-640 Mogielnica
tel. 48 663-51-49; faks 48 663-51-49

Strona internetowa miasta

Mogielnica (maz. - Mogelnica) – miasto w woj. mazowieckim, w powiecie grójeckim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Mogielnica. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. radomskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 2475 mieszkańców.

[edytuj] Demografia

[edytuj] Historia

Mogielnica leży na dnie dość głębokiej doliny rzeki Mogielanki. Nazwa wywodzi się od obrazu terenu kopcowatego, mogilastego, w brzmieniu utrwalonym od zarania: Mquelnica, Mogilnica, Migielnica, Mogielnicza, Mogilnica i wreszcie Mogielnica. Z czasem osada książęca, która rozwijała się u przeprawy przez rzekę, którą przecinał trakt handlowy, zwany Krakowskim, wiodący z południa Polski przez Grójec do Czerska. Najwcześniejszą datą dotycząca Mogielnicy jest rok 1249. W tym czasie była to wieś, a właściwie osada należąca pierwotnie do księcia mazowieckiego i czerskiego Siemowita I, która drogą zamiany przeszła w 1249 r. na własność opactwa cysterskiego w Sulejowie.

W 1317 r. Siemowit II, książę mazowiecki nadaje Mogielnicy prawa miejskie na prawach niemieckich. Okres od połowy XIII do XIV w. można scharakteryzować jako pierwszy etap przebudowy istniejącej już wsi na układ miasta średniowiecznego. Proces ten przebiega w tym okresie w sposób rewolucyjny. Po wcieleniu ziemi rawskiej do korony (1462) miasto znalazło się w nurcie życia ogólnopolskiego a królowie 1530-1792 bardzo często potwierdzają dawne przywileje Mogielnicy. Stulecia XV-XVI to pomyślny rozwój handlu i rzemiosła, a zwłaszcza tkactwa oraz istniejących tu rzemiosł (krawcy, kuśnierze, kowale, szewcy, sukiennicy. Rozwijało się również garbarstwo i garncarstwo.

W 1564 r. w Mogielnicy jest 700 mieszkańców, z czego 120 to rzemieślnicy. Na zachowanym odcisku pieczęci rady miejskiej z 1317 r. znajduje się wyobrażenie – herbu Mogielnicy, które w niezmiennej postaci przetrwało do naszych czasów. Od połowy w. XVII do poł. w. XIX Mogielnica przeżywa czasy swojego upadku, który zaczął się od zniszczeń dokonanych przez wojnę szwedzką 1655-1660 z których miasto dźwiga się bardzo powoli o czym świadczy liczba domostw, która z ponad 100 później wynosi zaledwie 49. Dopiero późniejsze lata przynoszą ożywienie gospodarcze i rozbudowę miasta ok. 101 domów (1797).

Po III rozbiorze Polski Mogielnica znalazła się w tzw. Prusach Południowych, a w latach 1806-1815 w Księstwie Warszawskim, a 1815-1918 pod zaborem rosyjskim. Względna stabilizacja miasta po 1820 r. (prawie 1700 mieszkańców, w tym 670 Żydów. Na miejsce klasztoru cystersów powstaje obecny kościół parafialny (1892-1895). Rozwijało się rzemiosło i drobny handel, powstały garbarnie (5). Przeważali jednak rolnicy, którzy pod koniec XIX w. wyspecjalizowali się w sadownictwie i warzywnictwie. Wcześniej Mogielnica straciła prawa miejskie (1869), stając się osadą o statusie gminy.

Tuż przed zakończeniem I wojny światowej miasto otrzymało połączenie z Warszawą przez Grójec (Grójecka Kolej Dojazdowa), a później w 1924 przedłużono linię łącząc z Nowym Miastem n. Pilicą. Prawa miejskie odzyskała w 1919 r. Były tu wówczas dwie szkoły podstawowe, trzy biblioteki, czytelnie, świetlica a następnie Państwowe Seminarium Nauczycielskie. Po 1945 r. reaktywowano je w formie – liceum Pedagogicznego. Od 1950 wyludnia się: w 1965 - 3500 mieszkańców, 1970 - 3115, a w 1991 - 2749. 0d 1978 organizowana jest Mogielnicka Wiosna Kulturalna, która przetrwała do dziś.

Podczas okupacji niemieckiej doszło do masowej eksterminacji mieszkańców Mogielnicy, której znaczą cześć stanowili Żydzi. Były też mordy na Polakach w związku z aktywnie działającą partyzantką w niedalekich lasach.

[edytuj] Gospodarka

Potencjalnymi możliwościami rozwoju gminy Mogielnica pod względem gospodarczym jest rozwój przemysłu rolno-spożywczego oraz realizacja zadań z zakresu gospodarki wodno-ściekowej. W ramach działalności gospodarczej dominuje przetwórstwo owocowo-warzywne, produkcja pieczarek, usługi branży skórzanej. Mogielnica kontynuuje swoje tradycje w zakresie takich branż jak: szewstwo, cholewkarstwo i garbarstwo.

Największymi zakładami regionu są:

Zakład Przemysłu Cukierniczego "IGA" w Mogielnicy – produkcja wyrobów cukierniczych
"Jahnckepol" sp. z o.o. Zakład w Kozietułach Nowych – przetwórstwo owoców
ZPOW "ARED" w Mogielnicy – przetwórstwo owoców i warzyw
"PIETRUCHA" – zakład przemysłu chemicznego
"EMIG" sp. z o.o. Zakład w Kozietułach Nowych – wytwórnia soków i napojów
PPUH "OLA" w Mogielnicy

[edytuj] Edukacja

W Mogielnicy znajdują się dwie szkoły: Publiczna Szkoła Podstawowa im. Józefa Piłsudskiego oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Jana Kilińskiego. Poza tym w samej gminie znajdują się jeszcze publiczne szkoły podstawowe w Borowem, Kozietułach, Brzostowcu i w Michałowicach.

[edytuj] Sport

W 1920 r. powstał amatorski klub piłkarski KS Mogielanka. Od sezonu 2002/2003 występujący w lidze okręgowej. Pomimo tego najbardziej rozwijającą się dyscypliną w gminie jest siatkówka. Działa tu klub siatkarski KS Mogielanka Perła Złotokłos, który w 2007 roku zaczął rozgrywki w trzeciej lidze. Wcześniej drużyna przez 3 lata brała udział w rozgrywkach Amatorskiej Ligi Piłki Siatkowej w Grójcu rokrocznie zajmując miejsce na podium. Drużyna składa się przede wszystkim z absolwentów i uczniów ZSO w Mogielnicy jak również z mieszkańców gminy i miasta Mogielnica. Poza tym w Mogielnicy działa sekcja ringo i tenisa stołowego.

[edytuj] Ciekawostki

Urodził się tu Stefan Treugutt, polski krytyk teatralny, historyk literatury polskiej, docent w Instytucie Badań Literackich PAN, w latach sześćdziesiątych autor wprowadzeń do spektakli Teatru Telewizji, które wygłaszał na żywo. Inni sławni ludzie z tych okolic to: