Osowa Góra (osiedle w Bydgoszczy)

Z Wikipedii

Osowa Góra osiedle Bydgoszczy
Status	osiedle
W granicach miasta	od 1979
Przewodniczący Rady Osiedla	Kazimierz Oziębłowski
Populacja (2004)  - liczba ludności	12.843
Strefa numeracyjna	0-52
Kod pocztowy	85-435
Tablice rejestracyjne	CB
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Osowa Góra (niem. Hoheneiche) – ponad 10 tysięczne osiedle w Bydgoszczy położone na zachodzie miasta, nad Kanałem Bydgoskim. Sąsiaduje z osiedlami Flisy, Prądy, Miedzyń oraz przez las z Czyżkówkiem

Spis treści 1 Historia 2 Komunikacja 3 Edukacja 4 Parafie katolickie 4.1 Parafia św. Maksymiliana Kolbego 4.2 Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego 5 Ludzie związani z Osową Górą 6 Ulice Osowej Góry 6.1 Spis ulic 7 Zobacz też 8 Komunikacja miejska

[edytuj] Historia

Dzielnica Osowa Góra należy do jednej z najmłodszych dzielnic miasta Bydgoszczy – jako wieś Osowa Góra została włączona w granice administracyjne miasta. Rozpatrując rozwój środowiska tej dzielnicy można wyróżnić w nim następujące okresy:

• Okres do II poł. XIX wieku, okres istnienia dwóch majątków.
• Koniec XIX wieku i początek XX wieku – parcelacja majątków i kolonizacja niemiecka – 21. grudnia 1908 powstanie wsi o nazwie Hoheneiche (Wysokie Dęby).
• Okres od początku XX wieku do powstania Polski po zaborach (do początku lat dwudziestych).
• Okres rozwoju osadnictwa polskiego po I wojnie światowej (wykup części ziemi przez Polaków od Niemców w okresie międzywojennym).
• Okres II wojny światowej, lata 1939 do 1945. W tajnych zakładach zbrojeniowych Luftamunitionsanstalt 1/II Bromberg zlokalizowanych w lesie przy ulicy Grunwaldzkiej Hitlerowcy produkowali rakiety V-1
• Okres od wyzwolenia Polski w 1945 roku do stycznia 1 stycznia 1960 r., tj. do momentu włączenia wsi Osowa Góra w obręb administracyjny miasta Bydgoszczy.
• Okres od 1960 roku do 1980 – intensywne budownictwo domków jednorodzinnych, budowa kaplicy katolickiej oraz budowa tzw. Dzielnicy przemysłowo-składowej, szkoły nr 40.
• Okres od 1980 roku do dnia dzisiejszego – zabudowa tzw. "Tarasu" domkami jednorodzinnymi i budynkami wielorodzinnymi (budownictwo wysokie) z jednoczesną budową nowej szkoły podstawowej (nr 64) i budowy kościoła obok istniejącej kaplicy. Dawna wieś Osowa Góra obejmowała swoim zasięgiem teren ograniczony następującymi granicami naturalnymi: od południa – Kanałem Bydgoskim, od zachodu – łąkami torfowymi, od wschodu i północy lasami sosnowymi. Teren ten przecinały dwie szosy: Bydgoszcz – Nakło i od niej odgałęzienia w kierunku do Mroczy. Równolegle do szosy w kierunku Nakła zbudowana została kolej szynowa w kierunku Bydgoszczy do Nakła-Piły (obecnie zelektryfikowana). Cały ten teren prawie do końca XIX wieku należał do właścicieli dwóch majątków ziemskich. Jeden z tych majątków zlokalizowany był przy obecnej ulicy Kruszwickiej między ulicami Kaczą i Puszczykową. Zabudowania tego majątku zbudowane były w stylu dworku szlacheckiego, którego ostatnim mieszkańcem w latach 60. była rodzina Bobrów. Dworek zbudowany był z niewypalonej gliny osadzonej na fundamentach z kamieni polnych. Pod koniec lat 60. zabudowania zniwelowano, a istniejący jeszcze wówczas stawek – zasypano. Jedyna pozostałość po dworku to dwa drzewa i kępa bzów. Do tego dworku należały ziemie leżące na południe od szosy Bydgoszcz – Nakło. Drugi dworek, tzw. Modrzewiowy (zbudowany z drewna modrzewiowego) znajdował się na dzisiejszym Tarasie, a który został zbudowany prawdopodobnie w 1780 roku (data wycięcia na jednej z belek w wielkiej sieni istniejącej jeszcze w latach 60., przed rozbiórką). Ostatnim właścicielem tego dworku przed 1920 rokiem był Niemiec o nazwisku Ossow (jednak styl tego dworku świadczył o jego polskim pochodzeniu). Prawdopodobnie od nazwiska ostatniego właściciela tereny na tzw. "Tarasie" nazwano Osowa Góra. Nazwa ta przeszła na całą wieś. W związku z zabudową tych terenów "na górze" – "Tarasie" dworek rozebrano w latach 80. Ostatnimi mieszkańcami tego dworku przed rozbiórką był Andrzej i Krystyna Kąkolowie, rodzina Porysiaków i Andrzejewskich. Jak doszło do powstania tych "resztówek"? Pod koniec XIX wieku na skutek bankructwa właścicieli majątku, ziemie zostały podzielone na parcele i sprzedane. Wówczas to powstały dwa określenia: "Resztówka" na "Tarasie" oraz "Działy" między Kanałem Bydgoskim a wzniesieniami na północy i "Abisynia" między dzisiejszą ulica Puszczykową a lasem na wschodzie. "Abisynia" – prawdopodobnie dlatego, że były to najmniej urodzajne, piaszczyste gleby. Parcele zostały zakupione i zasiedlone przez Niemców, wyznania ewangelickiego. Na ofiarowanym przez Niemca Mola gruncie, przy ulicy obecnie Kruszyńskiej 52 ze składek ludności niemieckiej zbudowany został budynek szkolny, piętrowy, który spełniał trzy funkcje: dwie sale na parterze stanowiły pomieszczenia lekcyjne szkoły (dla dwóch nauczycieli); trzecia sala na parterze z dobudówką półokrągłą z trzema oknami witrażowymi w stylu gotyckim stanowiła kaplicę ewangelicką. Sala ta spełniała jednocześnie rolę salki parafialnej i sali zebrań mieszkańców. Cześć ołtarzowa (prezbiterium) w razie potrzeby była przesłaniana specjalnymi, rozsuwanymi na boki drzwiami (zamurowane w roku 1961). Pastor ewangelicki dojeżdżał. Parafia obejmowała wieś oraz sąsiednią wieś Pawłówek, wieś Osówiec, część za lasem a także Prądy, za Kanałem Bydgoskim. W pobliżu szkoły (około 300 m) wykupiono działkę, którą przeznaczono na cmentarz ewangelicki. (Do dnia dzisiejszego istnieją ślady nagrobków i rosną sosny). Budynek wybudowano w latach 1911-1912. Oddanie tego budynku upamiętniono tablicą pamiątkową, którą umieszczono na frontonie budynku, a którą zdemontowano w 1945 roku (specjalne wgłębienie na murze na murze istnieje do dzisiaj). Budynek jako szkoła niemiecka i kaplica ewangelicka istniała do roku 1923. W tym roku większość Niemców gospodarstwa sprzedała Polakom, a sami wyprowadzili się na stałe do Niemiec. Po roku 1923 do szkoły chodziły razem dzieci niemieckie i polskie. Jedynie nauka religii odbywała się oddzielnie (ewangelicy i katolicy). Również w okresie międzywojennym prezbiterium, odpowiednio dostosowane, wykorzystane było do odprawiania mszy katolickiej. Liczba mieszkańców pochodzenia niemieckiego (Niemcy, którzy przyjęli obywatelstwo polskie w okresie międzywojennym) była mniejsza niż Polaków. Po 1945 roku cały obszar Osowej Góry należał do Parafii św. Antoniego na Czyżkówku. W okresie okupacji hitlerowskiej, w latach 1939-1945, niektóre gospodarstwa Polaków zostały przejęte przez Niemców, a gospodarzy wywieziono do obozów koncentracyjnych lub do Generalnego Gubernatorstwa. Po wyzwoleniu, w latach 1945-1947 Niemcy wyemigrowali do Niemiec, a ich gospodarstwa przejęło państwo. Gospodarstwa zostały częściowo rozparcelowane i przekazane Polakom. Na niektórych działkach budowano sposobem gospodarczym domki jednorodzinne.

[edytuj] Komunikacja

Obecnie na osiedle można dostać się dwoma dziennymi liniami komunikacji miejskiej (60 z Bartodziejów i 71 z Dworca Głównego PKP) oraz nocną linią 35N z Placu Kościeleckich. Od kilku lat bydgoski PKS obsługuje linię busa 301, którym obecnie można dojechać na Bartodzieje (przez Dworzec PKS).

W części przemysłowej osiedla jest usytuowany przystanek PKP Bydgoszcz Osowa Góra na trasie Bydgoszcz – Piła.

Dawniej przez Osową Górę przechodziła droga krajowa nr 10, która łączyła Warszawę i Szczecin. Jednak na początku wieku "dziesiątkę" skierowaną na obwodnicę na ulicy Grunwaldzkiej nadano numer 80. Ulica Grunwaldzka jest jedyną ulicą, którą mieszkańcy osiedla mogą dotrzeć do centrum miasta. Jest to przyczyną licznych korków, które tworzą się na skrzyżowaniu ulic Grunwaldzkiej ze św. Maksymiliana Kolbe.

[edytuj] Edukacja

W części przemysłowej funkcjonuje Szkoła Podstawowa nr 40 im.Mariana Rejewskiego.W 1990 oddano do użytku Szkołę Podstawową nr 64, która powstała na górnym tarasie osiedla.

W wyniki reformy edukacyjnej w 1999 przy SP 40 powstało Gimnazjum nr 31, natomiast przy SP 64 Gimnazjum nr 32.

[edytuj] Parafie katolickie

[edytuj] Parafia św. Maksymiliana Kolbego

Już w 1972 powstała kaplica pw. bł. Maksymiliana Kolbego na osiedlu. Jednak już w następnym roku została zamknięta przez władze komunistyczne (proboszcz za próby rozbudowy kaplicy został nawet skazany). Dopiero w 1981 parafia otrzymała pozwolenie na budowę kościoła i tego samego roku kard. Stefan Wyszyński erygował parafię. Konsekracji kościoła dokonał dziesięć lat później prymas kard. Józef Glemp.

[edytuj] Parafia Wniebowstąpienia Pańskiego

Wychodząc naprzeciw rozrastającemu się osiedlu i rosnącej liczby mieszkańców w 1999 erygowano parafię pw. Wniebowstąpienia Pańskiego. Jednocześnie rozpoczęła się budowa kościoła.

[edytuj] Ludzie związani z Osową Górą

• Konstanty Dombrowicz; prezydent Miasta Bydgoszczy (od 2002) – mieszkaniec osiedla.
• Wincenty Domisz; prezydent Miasta Bydgoszczy (1973-1982) – jako prezes MSM "Zrzeszeni" zasłużył się rozbudowie osiedla.

dopisz więcej

[edytuj] Ulice Osowej Góry

Ulice na górnym tarasie Osowej Górze przyjęły za "patronów" ryby. I tak np. Wielorybia, Rekinowa, Sardynkowa, Piskorzowa itp.

Ulice na dolnym tarasie przyjęły imiona ptaków: Czapla, Dzięciołowa, Pelikanowa i metali : Ołowiana, Niklowa, Srebrna

[edytuj] Spis ulic

Albatrosowa Amurowa Bażancia Biedronkowa Boleniowa Borsucza Certowa Ciernikowa Cietrzewia Czapla Czyżykowa Delfinowa Dorszowa Drozdów Dzięciołowa Gawronia Gęsia Głębinowa Głuszcowa Grunwaldzka (od nr 208 i od nr 227 do końca) Halibutowa Homarowa Ibisowa Indycza Jarząbkowa Jazgarzowa Jesiotrowa Jeziorna Kacza Kanarkowa Karasiowa Karmazynowa Karpia Kawiorowa Kiełbikowa

Kilowa Kleniowa Kobaltowa Kogucia Kolibrowa Kormoranów Kotwicowa Krabowa Krańcowa Kraskowa Krogulcza Kruszyńska Kukułcza Kutrowa Lagunowa Leszczowa Linowa Lipieniowa Łabędzia Ławicka Łososiowa Łowiskowa Małżowa Masztowa Mewia Mieczykowa Miedziana Miętusowa Mińska (od nr 92 i od nr 105 do końca) Morszczukowa Motylowa Mrotecka Muszlowa Niklowa Oceaniczna

Okoniowa Ołowiana Ostrygowa Papuzia Pelikanowa Perkozowa Perlicza Pingwinowa Piskorzowa Planktonowa Platynowa Płociowa Podmiejska Pokładowa Przeciwpancerna Przejście Przepiórcza Przewoźników Przyczółek Przystaniowa Pstrągowa Ptasia Puszczykowa Rekinowa Rudzikowa Sandaczowa Sardynkowa Sarnia Sazanowa Sępia Sieciowa Sielawowa Skalarowa Skośna Skowronków Słowicza

Sowia Spiżowa Spławikowa Srebrna Stalowa Strusia Sumowa Szczupakowa Szczygla Szpakowa Sztormowa Szuwarowa Św. M. Kolbego Tatarakowa Tranowa Trociowa Trzcinowa Tukanowa Tuńczykowa Uklejowa Waleniowa Wędkarska Węgorzowa Wielorybia Wiewiórcza Więcierzowa Woziwody Wronia Wróblowa Wyspowa Zalew Zatokowa Ziębia Zimorodkowa Złota

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Komunikacja miejska

Przez Osową Górę przejeżdżają następujące linie MZK:

• 60 (Morska - Osowa Góra)
• 71 (Dworzec PKP - Rekinowa)
• 301(Rekinowa - C.Skłodowskiej - Łęczycka)