Podział administracyjny Bydgoszczy

Z Wikipedii

Niniejszy artykuł jest częścią cyklu Bydgoszcz

Kalendarium bydgoskie Historia Bydgoszczy Prezydenci Bydgoszczy Ośrodek religijny Warunki naturalne Ochrona przyrody Parki i tereny leśne Obiekty turystyczne Trasy turystyczne Baza noclegowa Podział administracyjny Kultura Edukacja Sport Opieka zdrowotna Gospodarka Komunikacja Garnizon Bydgoszcz Polityka Współpraca zagraniczna Bydgoszczy

Bydgoszcz na polskiej Wikipedii Galeria zdjęć na Wikimedia Commons Bydgoszcz w Wikicytatach Bydgoszcz w Wikinews

Wikiprojekt:Bydgoszcz

www.bydgoszcz.pl

Specyficzne położenie Bydgoszczy, nad dwiema rzekami, Brdą i Wisłą oraz Kanałem Bydgoskim, na dwóch wysoczyznach, skarpie północnej i południowej oraz niecce pomiędzy nimi, sprawia, iż jednoznaczny podział na dzielnice pozostał do dziś nierozstrzygnięty.

Wg prawa polskiego, miasta o ludności ponad 300.000 mieszkańców (Bydgoszcz ma prawie 400) mają prawo do wyznaczenia dzielnic. Nie powstał żaden formalny podział, ze względu na ogromną różnorodność i zawiłą historię bydgoskich osiedli, mających swe korzenie w istniejących na ich terenie folwarkach, majątkach itp.

Spis treści 1 Rozwój terytorialny miasta 2 Jak przyłączano kolejne obszary 3 Bydgoskie strefy przestrzenne 3.1 Przedmieścia Bydgoszczy 4 Inne podziały administracyjne miasta Bydgoszczy 4.1 Dzielnice Bydgoszczy wg Rad Osiedli 4.2 Dzielnice wg komisariatów policji i obszarów ich działania

[edytuj] Rozwój terytorialny miasta

Do początku XIX w. Bydgoszcz obejmowała miasto lokacyjne w obrębie murów miejskich oraz 3 przedmieścia:

• Przedmieście Gdańskie
• Przedmieście Kujawskie
• Przedmieście Poznańskie

Od czasów Księstwa Warszawskiego (pocz. XIX w.) zaludniło się kolejne przedmieście: Okole, gdzie zbudowano Kanał Bydgoski.

Z kolei od 1820 r. rozpoczęto zabudowę Przedmieścia Gdańskiego, wytyczając ul. Gdańską.

W połowie XIX po wybudowaniu kolei i budowie dworca głównego na Bocianowie zabudowa Przedmieścia Gdańskiego zintensyfikowała się. Wytyczono ul. Dworcową i przyległe, wzdłuż których budowano wysokie, efektowne mieszczańskie kamienice.

Od połowy XIX zaczyna się rozwój terytorialny miasta. Przyłączano bliskie przedmieścia po północnej stronie Brdy w celu umożliwienia zabudowy. Żywiołowy wzrost zaludnienia przeżyły gminy podmiejskie: Szwederowo, Wilczak, Jachcice, Okole, Bielawy, Bartodzieje i inne. Terenów tych nie przyłączano do miasta aż do 1920, kiedy to nastąpiło 8-krotne zwiększenie powierzchni miasta. Przyłączono wreszcie tereny i tak od dawna związane z miastem, gdzie znajdowała się większość bydgoskich przedsiębiorstw przemysłowych i mieszkała większość pracowników.

W 1939 r. na 143 tysięcy mieszkańców miasta tylko połowa mieszkała w centrum (dawnym terenie administracyjnym z 1910 r.).

[edytuj] Jak przyłączano kolejne obszary

Rok przyłączenia	Osiedla	Powierzchnia przyłączona	Uwagi
1851	Bocianowo, Żupy	80 ha	przyrost powierzchni miasta 45%, teren dzisiejszego Śródmieścia
1867	Bocianowo II, Grodztwo	265 ha	przyrost powierzchni miasta 103 %, teren dzisiejszego Śródmieścia
1876	Błonie, Ludwikowo, część Okola i Szwederowa, Nowy Dwór	283 ha	przyrost powierzchni miasta 54 %, najbliższe miastu przedmieścia od strony zachodniej i południowej
1907	część Bielaw	42 ha	przyrost powierzchni miasta 5 %, najbliższe miastu przedmieścia ze wszystkich stron
1920	reszta Okola i Szwederowa, Bielice, Skrzetusko, Wilczak, reszta Bielaw, Bartodzieje Wielkie i Bartodzieje Małe, Zimne Wody, Jachcice, Fordonek, Czersko Polskie, Rupienica	5793 ha	przyrost 685%, wszystkie związane z miastem przedmieścia i wsie robotnicze o zaludnieniu wówczas ok. 22 tysięcy osób, generalne, prawie 8-krotne zwiększenie powierzchni miasta. Chwilowo Bydgoszcz była drugim miastem pod względem powierzchni w RP (!), potem w okresie międzywojennym plasowała się na 5 miejscu w kraju
1954	Opławiec, Prądy i Żółwin	4340 ha	przyrost 65%, słabo zaludnione tereny zachodnich przedmieść i zalesione tereny niemieckiej fabryki DAG
1959	Osowa Góra	512 ha	przyrost 5%, wieś – wówczas słabo zaludniona (dzisiaj osiedle 13 tys. mieszkańców)
1961	Janowo, las szubiński, las przy ul. Grunwaldzkiej	489 ha	przyrost 4%, tereny leśne
1973	Fordon	830 ha	przyrost 7%, miasteczko oraz tereny między Fordonem a Brdyujściem o zaludnieniu łącznie ok. 9 tys. osób, miejsce wyznaczone na Zespół Szkół Wyższych oraz nową dzielnicę mieszkaniową (obecnie dzielnicę zamieszkuję ok. 80 tysięcy mieszkańców)
1977	część terenów gmin Osielsko i Solec Kujawski, Czarnówczyn, Łoskoń, Smukała Dolna, Łęgnowo, Plątnowo, Mariampol, część Wypalenisk, Myślęcinek, Niemcz, gminie Nowa Wieś Wielka oddano część lasu	4639 ha	przyrost 36%, słabo zaludnione tereny w północnej części miasta oraz dwie wsie w południowo-wschodniej części miasta. Celem było m.in. umożliwienie budowy wielkiej dzielnicy mieszkaniowej Nowy Fordon z obiektami towarzyszącymi: oczyszczalnią ścieków i elektrociepłownią

[edytuj] Bydgoskie strefy przestrzenne

Odległość między krańcami miasta wynosi:

• z zachodu na wschód: 20 km
• z północy na południe: 10 km.

Miasto posiada odmienne strefy przestrzenne o różnym krajobrazie i zabudowie co urozmaica przestrzeń miejską. W centrum dominuje zwarta zabudowa, natomiast na wszystkich przedmieściach oazy zieleni i rekreacji. Położenie wśród lasów determinuje "enklawowość" miasta. Zabudowa rozwija się tam, gdzie jest to możliwe. Dlatego rozwijają się odległe osiedla np. Osowa Góra (na zachodzie) czy Fordon (na wschodzie miasta).

W mieście można wydzielić 6 stref przestrzennych:

• GÓRNY TARAS, który obejmuje osiedla: Babią Wieś, Błonie, Biedaszkowo, Czersko Polskie, Glinki, Górzyskowo, Jary, Kapuściska, Łęgnowo, Szwederowo, Wilczak, Wyżyny, Wzgórze Wolności . Mieszka tam ok. 40% ludności miasta w osiedlach domów wielorodzinnych (ostatnio intensywnie rewitalizowanych) oraz jednorodzinnych.

• DOLNY TARAS, który obejmuje zabytkowe Stare Miasto i Śródmieście oraz osiedla na północ od Brdy: Bartodzieje | Bielawki | Bocianowo | Leśne | Okole | Sielanka | Zawisza. Mieszka tam ok. 30% ludności miasta. Obok zabudowy mieszkalnej, znajdują się tam siedziby firm, niektóre fabryki i większość obiektów kulturalnych i sportowych.

• WSCHODNIA DZIELNICA obejmująca ok. 20% ludności w osiedlach Bydgoszcz Wschód, Brdyujście, zabytkowy stary Fordon oraz zbudowany w latach 80. i 90. od podstaw Nowy Fordon. Obszary te sąsiadują bezpośrednio z Wisłą. Znajdują się tam zarówno dzielnice mieszkaniowe, jak i składy przemysłowe.

• ZACHODNIE I PÓŁNOCNO-ZACHODNIE OSIEDLA WILLOWE, gdzie mieszka 10% ludności. Osiedla Czyżkówko | Flisy | Jachcice | Janowo | Miedzyń | Opławiec | Osowa Góra | Piaski | Smukała leżą w pobliżu Brdy i Kanału Bydgoskiego w spokojnej, pełnej lasów okolicy. Znajdują się tam m.in. ośrodek wypoczynkowy i sanatorium.

• PÓŁNOCNY PAS REKREACYJNY BYDGOSZCZY - wielka strefa wypoczynku i rekreacji. Obejmuje on 830-hektarowy Leśny Park Kultury i Wypoczynku "Myślęcinek" z licznymi atrakcjami, Park Krajobrazowy Doliny Dolnej Wisły oraz znaczne obszary lasów o zróżnicowanej strukturze.

• TEREN ZAKŁADÓW CHEMICZNYCH ZACHEM w południowo-wschodniej części miasta z własną siecią dróg i linii autobusowych dla pracowników. Zakłady wykorzystują część terenu, pozostałą porasta las i znajdują się tam pozostałości niemieckiej fabryki dynamitu z czasów wojny. Stanowi on potencjalną strefę wielkiego parku przemysłowego (Bydgoski Park Przemysłowo-Technologiczny), z dostępem do ekspresowej obwodnicy, linii kolejowej Śląsk-Gdynia i portu lotniczego.

• PODBYDGOSKIE GMINY NAJŚCIŚLEJ ZWIĄZANE Z MIASTEM: Białe Błota, Niemcz i Osielsko. Mimo, że leżą poza obszarem administracyjnym miasta, mogą być traktowane jako integralne dzielnice. Odległość z tych gmin do centrum miasta jest 2 razy mniejsza, niż z peryferyjnych bydgoskich osiedli. Przekłada się to na intensywny ich rozwój, zwłaszcza budownictwa willowego.

[edytuj] Przedmieścia Bydgoszczy

Fragmenty pozostałych sąsiadujących gmin również można uznać za przedmieścia o charakterze peryferyjnych osiedli willowych:

• od północy (Niemcz, Osielsko)
• z południa (Brzoza, Nowa Wieś Wielka)
• z zachodu (Białe Błota, Sicienko)
• ze wschodu (Dąbrowa Chełmińska, Ostromecko)

oraz nieco dalej...

• z północnego wschodu (wieś Dobrcz)
• ze wschodu (wieś Zławieś Wielka)
• z północnego zachodu (satelitarne miasto Koronowo)
• z południowego wschodu (satelitarne miasto Solec Kujawski)

[edytuj] Inne podziały administracyjne miasta Bydgoszczy

Nie istnieje idealny i jednoznaczny podział na dzielnice-osiedla Bydgoszczy. Różne instytucje różnie dzielą Bydgoszcz i stąd istnieje wiele podziałów administracyjnych.

[edytuj] Dzielnice Bydgoszczy wg Rad Osiedli

• Bartodzieje
• Bielawy
• Błonie
• Bocianowo-Śródmieście-Stare Miasto
• Bydgoszcz Wschód-Siernieczek-Brdyujście
• Czyżkówko
• Flisy
• Glinki-Rupienica
• Górzyskowo
• Jachcice
• Kapuściska
• Leśne
• Łęgnowo
• Łęgnowo Wieś
• Miedzyń–Prądy
• Nowy Fordon
• Okole
• Osowa Góra
• Piaski
• Prądy
• Smukała-Opławiec-Janowo
• Stary Fordon
• Szwederowo
• Tatrzańskie
• Terenów Nadwiślańskich
• Wilczak-Jary
• Wyżyny
• Wzgórze Wolności
• Zimne Wody–Czersko Polskie

[edytuj] Dzielnice wg komisariatów policji i obszarów ich działania

• Błonie
• Fordon
• Szwederowo
• Śródmieście
• Wyżyny