Piechota wybraniecka

Z Wikipedii

Piechota wybraniecka jest to rodzaj oddziałów wojskowych w Polsce w XVI-XVIII wieku.

Ten rodzaj wojska utworzono za panowania Stefana Batorego 3 marca 1578 roku w Koronie, a na Litwie w roku 1595. Piechota wybraniecka składała się z chłopów, po jednym z 20 łanów, w dobrach królewskich. Król planował powoływanie wybrańców także z dóbr szlacheckich, jednak projekt ten spotkał się z opozycją szlachty. Stąd liczba wybrańców nigdy nie przekroczyła 2306 z rok 1596. Chłopi ci mieli obowiązek ćwiczyć się w rzemiośle wojennym i na wypadek wojny stawiać się w pełnym uzbrojeniu. W okresie służby wojskowej ich obowiązki przejmowali inni chłopi.

Formacja ta prezentowała pewną wartość bojową jedynie w czasach Stefana Batorego. Później ich wartość zdecydowanie spadła. Wynikało to z faktu, iż dzierżawcy królewszczyn nie chcieli tracić darmowej siły roboczej. Nie przeprowadzali szkoleń, nie dbali o wyposażenie, a i sami chłopi nie byli zainteresowani niebezpieczną służbą wojskową. Częste więc były wypadki przekupywania rotmistrzów przez wybrańców w trakcie mobilizacji w celu uniknięcia udziału w wojnie. Z uwagi na słabe wyszkolenie wybrańców i stany jednostek niemal zawsze niższe od etatowych, w czasach następców Stefana Batorego nie zawsze ich mobilizowano. Jeżeli już to czyniono, piechota ta nie była używana do walki, lecz do prac inżynieryjnych.

Rodzaje uzbrojenia :

• szable
• toporki - głównie do prac inżynieryjnych
• rusznice

Piechota wybraniecka została rozwiązana i zastąpiona regimentami łanowymi w roku 1726.

System wybraniecki z powodzeniem funkcjonował natomiast w pewnych okresach w niektórych innych państwach, np. w Szwecji.

Link zewnętrzny:

Zaciężna Rota Piechoty Polskiej