Slawistyka i słowenistyka w Polsce
Z Wikipedii
W Polsce slawistyka, a ściślej słowenistyka jest wykładana na uniwersytetach w Bielsku- Białej, Krakowie, Gdańsku, Warszawie, Łodzi oraz Katowicach.
[edytuj] Slawistyka na Uniwersytecie w Bielsku-Białej
Slawistyka na Uniwersytecie w Bielsku Białej powstała w 2004, kiedy to dawny wydział Akademii Technicznej Uniwersytetu w Łodzi przekształcił się w niezależny ośrodek uniwersytecki w Bielsku-Białej. Wtedy to studenci zaczęli uczyć się języka chorwackiego, rosyjskiego i słoweńskiego. Studenci mają możliwość wyboru drugiego języka w ramach lektoratu, a oprócz tych wspomnianych chętni mogą się jeszcze uczyć języka macedońskiego, serbskiego i słowackiego. Od samego początku dyrektorem slawistyki na Wydziale Humanistyczno-Społecznym w Bielsku- Białej jest prof. Emil Tokarz. Zainteresowani studenci mają wiele możliwości wyjazdów na międzynarodowe wymiany studenckie (stypendia) oraz mogą doskonalić swoje umiejętności językowe za granicą. Na samym początku filologia słoweńska miała charakter jednolitych, pięcioletnich studiów magisterskich. Jednak w 2003 powstało stowarzyszenie studiów środkowoeuropejskich ze słoweńskim, jako głównym językiem, które zainicjowało trzyletni program studiów. Od roku akademickiego 2004/2005 obowiązuje ten właśnie program trzyletnich studiów, który spełnia oczekiwania i standardy systemu bolońskiego. Studenci mają możliwość kontynuowania nauki na uniwersytecie w ramach dwuletnich, uzupełniających studiów magisterskich. Poza podstawowym programem studiów, w skład których wchodzi nauka pierwszego języka kierunkowego oraz przedmioty związane z kierunkiem studiów (literatura, historia, historia języka, nauki humanistyczne) studenci wybierają specjalizację, która przygotowuje studenta do wykonywania następujących zawodów: tłumacz, dyplomata, pracownik biura podróży i innych placówek administracji publicznej. Pełna nazwa kierunku brzmi filologia słowiańska, jednak pod nią kryje się wiele dodatkowych ukierunkowań, na przykład filologia rosyjska w turystyce i biznesie, gdzie studenci uczą się o tym, jak założyć własną firmę, z czym wiąże się turystyka w krajach słowiańskich itd. Na Uniwersytecie w Bielsku-Białej studenci slawistyki nie uczą się wyłącznie języków słowiańskich, ale także poszerzają swoje horyzonty, poznają kulturę, historię i dziedzictwo Słowian, organizując różne konferencje i sympozja, wieczorki poetyckie, wycieczki oraz najrozmaitsze imprezy o tematyce słowiańskiej. Każdego roku studenci mogą uczestniczyć w warsztatach translatorskich, które odbywają się też na innych slawistykach. Studenci biorą udział w różnego rodzaju sympozjach oraz angażują się w inne aktywności działalności studenckiej zarówno podczas swoich studiów w Polsce jak i za granicą.
Slawiści z Bielska-Białej przygotowują szeroki wachlarz wydarzeń kulturalnych na przykład: przedstawienia teatralne w różnych językach słowiańskich. Łódzka slawistyka organizuje ogólnopolską olimpiadę języka bułgarskiego. Bielscy studenci uczestniczą w konkursach translatorskich, międzynarodowych konferencjach studenckich, czy warsztatach przekładoznawczych.
[edytuj] Koło naukowe studentów slawistyki Uniwersytetu w Bielsku-Białej
Koło naukowe działa od 17 grudnia 2002, więc od momentu, kiedy to powstała slawistyka na Uniwersytecie w Bielsku- Białej. Głównym celem koła jest poszerzenie wiedzy o krajach i językach słowiańskich, uczestniczenie w badaniach naukowych, zachęcanie do współpracy między studentami oraz troska o kształt i wizerunek slawistyki na uniwersytecie. Studenci mogą rozwijać swoje zdolności i realizować swoje pomysły w specjalnych kołach zainteresowań na wielu płaszczynach naukowych między innymi w dziedzinie filmu, kultury, cywilizacji, przekładu, rosyjskiej kultury oraz maja możliwość aktywnego udziału w tworzeniu stron internetowych koła naukowego. Każda z tych dziedzin ma swojego przedstawiciela. Za naukową część strony internetowej odpowiada dr. Agnieszka Bedkowska-Kopczyk.
[edytuj] Słowenistyka na Uniwersytecie w Bielsku- Białej
Obecnie na kierunku filologia słowiańska z specjalizacją słoweńską studiuje na I roku 25 osób, na III roku jest 20 osób, a na V roku, innymi słowy II roku uzupełniających studiów magisterskich jest 16 studentów. Język słoweński w ramach lektoratu, jako drugi język słowiański mają studenci III roku kroatystyki (30 osób). Program studiów poza charakterystycznymi dla tego kierunku przedmiotami humanistycznymi (na przykład: wstęp do literatury, filozofii, teorii przekładu), lektoratów słoweńskiego i innych języków słowiańskich, historii języka słoweńskiego, historii literatury słoweńskiej, gramatyki słowenśkiej proponuje także ćwiczenia ze słoweńskiego w zakresie języka biznesu, specjalistycznego słownictwa, przekładu. Studenci mają możliwość wyjazdu do Słowenii i studiowania tam (na uniwersytecie w Lublanie, Mariborze i Koprze) w ramach programu Socrates/Erasmus i innych stypendiów oraz zrobić praktykę. Bardzo często uczestniczą w saminariach języka słoweńskiego, literatury i kultury w Lublanie oraz letnich szkołach języka słoweńskiego w Koprze]] (wcześniej w Portorožu). Wielu słoweńskich gości odwiedziło Uniwersytet w Bielsku-Białej: wykładowcy (np. Marko Jesenšek), poeci (Primož Repar), pisarze (np. Vlado Žabot, Maja Novak) i inni artyści (np. piosenkarz Klemen Pisk).
[edytuj] Wydział Slawistyki Południowej na Uniwersytecie w Łodzi
Slawistyka na Uniwersytecie Łódzkim powstała w 1995. Początkowo nosiła nazwę Zakładu Filologii Słowiańskiej w ramach Katedry Historii Języka Polskiego i Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Łódzkiego. Status Katedry uzyskała w 1999. Na mocy Zarządzenia rektora Uniwersytetu Łódzkiego w 2005 nazwa Katedry Filologii Słowiańskiej została zmieniona na Katedrę Slawistyki Południowej.
Kierownikiem katedry od początku jej istnienia jest prof. dr hab. Małgorzata Korytkowska.
Do roku akademickiego 2005/2006 Katedra Slawistyki Południowej prowadziła studia na kierunku filologia słowiańska w systemie magisterskich pięcioletnich studiów dziennych. Plan studiów obejmował praktyczną naukę co najmniej dwóch z trzech języków słowiańskich. Językiem wiodącym mógł być język bułgarski, słoweński lub serbski. W roku akademickim 2006/2007 katedra przeprowadziła nabór na studia licencjackie (I stopnia) na kierunku filologia bułgarska z rozszerzonym językiem serbskim lub słoweńskim.
W roku następnym, 2007/2008, została przeprowadzona rekrutacja na 3 letnie studia licencjackie na kierunku filologia południowosłowiańska z wiodącym językiem bułgarskim lub serbskim. Studenci slawistyki, oprócz znajomości języka kierunkowego, drugiego języka wybranego oraz j. rosyjskiego (lektorat), zdobywają też dogłębną znajomość historii, kultury i literatury danego narodu. Zajmują się także słowiańską paleografią i tekstologią, poznają problematykę kultury duchowej i ludowej Słowian oraz sytuację geopolityczną regionu Bałkanów. Warsztat filologiczny wzbogacany jest również wiedzą z zakresu analizy językoznawczej i literaturoznawczej, a w trakcie specjalizacji, językoznawstwa ogólnego i teorii literatury. Najlepsi studenci odbywają praktyki w krajach słowiańskich w ramach wymiany.
Na slawistyce odbywają się liczne imprezy kulturalne, np. przedstawienia teatralne w różnych językach słowiańskich. Ośrodek łódzki organizuje ogólnopolską olimpiadę języka bułgarskiego. Łódzcy studenci biorą udział w konkursach przekładowych, międzynarodowych studenckich konferencjach naukowych, warsztatach translatorskich. Organizowane są zajęcia terenowe i wyjazdy naukowe, poświęcone ikonografii, paleografii słowiańskiej i folklorowi.
[edytuj] Lektorat
Lektorat języka słoweńskiego funkcjonuje w ramach studiów na Wydziale Slawistyki Południowej został wprowadzony już w roku akademickim 1996/1997, najpierw tylko, jako drugi język słowiański do wyboru (język B). Od lutego 1997, od kiedy głównym lektorem ostał Aleksander Križ, język słoweński stał się jednym z języków kierunkowych (języków A). W chwili obecnej język słoweński, jako pierwszy język kierunkowy (język A), obejmuje III, IV i V rok. Lektorkami studentów, którzy wybrali język słoweński jako drugi w programie studiów (język B), są absolwentki slawistyki, dr Anetta Buras-Marciniak oraz mgr Anna Stefan. W celu doskonalenia znajomości języka kierunkowego, słoweniści Uniwersytetu Łódzkiego biorą udział w kilkudniowych wycieczkach, podczas których porozumiewają się między sobą tylko po słoweńsku (np. Karolinowo, styczeń 2007). Uczestniczą w imprezach kulturalnych z udziałem słoweńskich pisarzy, tłumaczy, artystów np. wieczorek literacki połączony z promocją książki „Śmiech za drewnianą przegrodą” [[[Jani Virk|Jani Virka]], warsztaty translatorskie z Tatjaną Jamnik, wieczór literacko muzyczny z Klemenem Piskiem.
[edytuj] Lektor
Aleksander Križ jest absolwentem historii na Uniwersytecie w Lublanie, gdzie również uczył się języka polskiego. Zanim został lektorem na |Uniwersytecie Łódzkim był na wymianie studenckiej w Krakowie. Od roku 1997 prowadzi lektorat języka słoweńskiego na slawistyce w Łodzi. Oprócz praktycznej nauki języka kierunkowego prowadzi także zajęcia z zakresu historii i kultury Słowenii.
[edytuj] Koło naukowe
Koło naukowe Slawistów Uniwersytetu Łódzkiego im. św. Cyryla i Metodego powstało w kilka miesięcy po utworzeniu łódzkiej slawistyki w 1995. Za cel postawiło sobie rozwijanie zainteresowań naukowych studentów, działalność naukowo-poznawczą przybliżającą dzieje, kulturę i sztukę słowiańską oraz organizowanie i udział w seminariach, konferencjach, sympozjach, sesjach i zjazdach naukowych. Koło organizuje spotkania z wykładowcami innych ośrodków slawistycznych w Polsce oraz z gośćmi zagranicznymi. Przygotowuje też konferencje naukowe, m.in. Człowiek w sferze oddziaływania obcej kultury (Łódź, grudzień 1998), czy Bałkany w oczach młodego człowieka (Łódź, kwiecień 2005). Członkowie Koła wraz z opiekunami naukowymi organizują wyjazdy i ekspedycje terenowe. Dwa wyjazdy zorganizowano na tereny pogranicza polsko ukraińskiego, na ziemie Łemków, czy Bojków, dwa na Podlasie. Ostatnio szlak zaprowadził członków koła na Śląsk Cieszyński i Kaszuby. Studenci slawistyki łódzkiej publikują swoje prace na łamach studenckiej gazetki internetowej Slawistyka Łódzka.
[edytuj] Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej na Uniwersytecie Warszawskim
Początki warszawskiej slawistyki są związane z powstaniem Uniwersytetu Warszawskiego w 1816 roku. Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej funkcjonuje pod tą nazwą od 2005 roku (wcześniej nosił nazwę Instytutu filologii słowiańskiej). Zmianę nazwy spowodowało przekształcenie się studiów o profilu filologicznym w studia o charakterze kulturoznawczym. Języki, które są wykładane na Uniwersytecie Warszawskim to: słowacki, bułgarski, chorwacki, serbski i słoweński, oprócz tego instytut organizuje kursy języka macedońskiego i rosyjskiego. Poza lektoratami językowymi w ramach pierwszego języka kierunkowego (język A) przedmioty takie jak kulturowa geografia Słowenii, czy polityczne życie w Słowenii.
[edytuj] Lektorka i studenci
Od 1993 roku lektorką słoweńskiego na Uniwersytecie Warszawskim jest Jasmina Galos, która pochodzi z Lublany. Obecnie język słoweński studiują grupy, które rozpoczęły studia w 2003 i 2005. Studenci razem z lektorką dokonują przekładów i organizują liczne imprezy w zakresie działalności Koła slawistów Uniwersytetu Warszawskiego. Najlepsi studenci każdego roku wyjeżdżają na stypendia zagraniczne oraz uczestniczą w seminarium seminariach słoweńskiego języka, kultury i literatury w Lublanie i |Koprze.
[edytuj] Koło slawistów Uniwersytetu Warszawskiego
W ramach koła slawistów działa słoweńska sekcja pod nazwą Bractwo Świętego Marcina, które jest najbardziej aktywną grupą. Bractwo w związku ze światowymi dniami slawistyki zorganizowało słowacko-polsko-słoweński wieczór literacki (23 października 2006) oraz wieczór autorski Jana Virka (13 marca 2007). Studenci nakręcili także film. We współpracy kołem badaczy mniejszości narodowych w Instytucie socjologii Uniwersytetu Warszawskiego przedstawili 14 czerwca 2007 studencki film dokumentalny o Słowenii.
[edytuj] Slawistyka na Uniwersytecie w Krakowie
Studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego uczą się słoweńskiego na IV roku i w pierwszym semestrze V roku. Słoweński funkcjonuje, jako przedmiot do wyboru (słoweński lub macedoński). Cykl nauki trwa 90 godzin, a trzecim przedmiotem jest inny język słowiański. Studenci znacznie chętniej wybierają język słoweński niż macedoński. Na dodatek istnieje grupa studentów, która uczy się słoweńskiego w ramach wybranego przedmiotu we wcześniejszych latach studiów. Ta grupa działa już dwa lata i skupia studentów od II do IV roku. Na Uniwersytecie Warszawskim jest obecna też grupa studentów, uczących się słoweńskiego fakultatywnie. W większości są to absolwenci słowenistyki, tylko, że przedmiot nie był zawarty w programie studiów.
[edytuj] Lektorat
Lektorat słoweńskiego oficjalnie istnieje od 1962, jednak tego języka już znacznie wcześniej uczyli stypendyści, pochodzący ze Słowenii. Bez wątpienia lektorat języka słoweńskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim należy do najstarszych w Polsce. Cały czas słowenistyka stanowi tylko lektorat, nigdy nie była pierwszym językiem kierunkowym, z którego można było uzyskać tytuł magistra. Lektor słoweński prowadzi zarówno zajęcia w ramach lektoratu, jak i uczy innych przedmiotów dotyczących języka słoweńskiego, wchodzących w zakres programu studiów. Część przedmiotów znajdziemy także w ramach slawistycznych przedmiotów i na zajęciach innych wykładowców. Obecnie język słoweński studiuje więcej niż 80 osób.
[edytuj] Instytut filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim
Slawistyka na Uniwersytecie Śląskim powstała w 1974. Inicjatorem założenia slawistyki na Śląsku był prof. dr. hab. Kazimierz Polański. Na początku funkcjonowała na Wydziale Języków Obcych, jako wydział języków słowiańskich. W roku 1980 doc. dr hab. Włodzimierz Pianka przekształcił slawistykę w Katedrę języków słowiańskich oraz zmienił strukturę studiów. W 1990 prof. dr hab. Emil Tokarz stworzył Instytut filologii słowiańskiej i od tego momentu rozpoczął się rozwój slawistyki jako system studiów dziennych. Obecnie dyrektorem instytutu jest prof. dr hab. Józef Zarek. Na dzień dzisiejszy na Uniwersytecie Śląskim można studiować języki południowo i zachodniosłowiańskie. Śląska slawistyka zatrudnia specjalistów prawie wszystkich języków słowiańskich i daje możliwość studiowania jako pierwszego języka kierunkowego następujących języków:
- bułgarski
- chorwacki
- czeski
- macedoński
- serbski
- słowacki
- słoweński
Każdego roku spośród wyżej wymienionych języków zostaje otwieranych około czterech specjalizacji. Następnie na II roku studenci wybierają drugi język kierunkowy spośród tych języków, na które można było się zapisać w konkretnym roku akademickim.
[edytuj] Lektorat języka słoweńskiego
Słowenistyka na Uniwersytecie Śląskim, która powstała w 1991 była pierwszą filologią słoweńską w Polsce a dyrektorem instytutu był prof. dr hab. Emil Tokarz. W tym momencie dwie grupy studentów uczą się słoweńskiego, jako pierwszego języka, w skład II roku wchodzi 19 osób, a na III roku jest 15 osób. Jedna grupa studentów IV roku, licząca 24 osoby (bułgaryści, bohemiście, macedoniści i serbiści) uczy się słoweńskiego, jako drugiego języka kierunkowego.
[edytuj] mag. Urška Kerin
Urška Kerin uzyskała tytuł magistra z zakresu komunikacji i słowenistyki. Oba kierunki ukończyła na uniwersytecie w Lublanie. Od roku akademickiego 2007/ 2008 jest lektorką słoweńskiego w Katedrze Slawistyki na Uniwersytecie Śląskim. Już wcześniej zajmowała się szeroko rozumianą działalnością społeczną, organizując projekty, promocje, dlatego też jako lektorka stara się intensywnie wpływać na pogłębienie wzajemnej współpracy wśród studentów. Wspólnie z nimi przygotowuje wieczorki slawistyczne oraz filmowe. Na slawistyce śląskiej pracują także Polacy, będący z wykształcenia słowenistami.
[edytuj] prof. dr hab. Bożena Tokarz
Prof. dr. hab. Bożena Tokarz w Instytucie filologii słowiańskiej jest kierownikiem Zakładu Teorii Literatury i Translacji, badaczka dwudziestowiecznej poezji polskiej i słoweńskiej, historyk literatury. Zajmuje się komparatystyką, teorią literatury i przekładu oraz poetyką historyczną. Funkcję kierownika Zakładu Teorii Literatury i Translacji pełni od początku jego istnienia, czyli od 1992. Ponadto jest autorką ponad 100 rozpraw, artykułów, recenzji i esejów literackich, publikowanych w pismach krajowych i zagranicznych z kręgu zagadnień: przemian form artystycznych w perspektywie porównawczej (m.in. w |poezji polskiej i słoweńskiej), teorii przekładu, dialogu kulturowego w literaturze oraz krytyki literackiej. W 2007 zdobyła wraz ze swoim mężem Emilem Tokarzem nagrodę Pretnara za propagowanie w Polsce słoweńskiej kultury i literatury.
[edytuj] dr hab.Władysław Kryzia
Dr hab. Władysław Kryzia ukończył studia slawistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie w roku 1965. Jest zatrudniony w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego. Od 1998 współpracuje też z Katedrą Slawistyki Południowej Uniwersytetu Łódzkiego. Główne jego zainteresowania to słowiańskie językoznawstwo porównawcze, ze szczególnym uwzględnieniem języków południowosłowiańskich.
[edytuj] dr Monika Gawlak
Dr Monika Gawlak jest absolwentką Filologii Słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim specjalność słoweńska. Tematem jej rozprawy doktorskiej była specyfika poezji Gregora Strnišy - współczesneg poety słoweńskiego. Ponadto interesuje się współczesną prozą (zwłaszcza młoda i najświeższa proza słoweńska, między innymi Jani Virk, Andrej Blatnik, Vlado Žabot, Berta Bojetu – Boete, Polona Glavan, Nina Kokelj, Irena Svetek, słoweńskim dramatem, teorią literatury (badanie kultury, feminizmu literackiego oraz zagadnieniem gender in queer), metodologią badań literackich oraz metodologią nauczania języków obcych.
[edytuj] mgr Maja Jasińska
Mgr Maja Jasińska ukończyła studia slawistyczne w 2007. Zdecydowała się studiować język słoweński, ponieważ zawsze chętnie uczyła się języków obcych. Słoweński zdawał się być interesujący, gdyż nie był w ogóle popularny w Polsce. Przede wszystkim zajmuje się językoznawstwem, ale także interesuje ją kultura i zjawiska socjologiczne Słowenii.
[edytuj] mgr Anna Muszyńska
[edytuj] Koło naukowe
Na Uniwersytecie Śląskim działa koło naukowe Światowid. Koło slawistów od 1987 działa przy Instytucie filologii słowiańskiej na Uniwersytecie Śląskim w Sosnowcu. KNS Światowid jest samodzielną organizacją studencką, w skład, której wchodzą obecni studenci slawistyki Uniwersytetu Śląskiego, jej absolwentów, a także studentów polonistyki i slawistyki z zagranicznych uniwersytetów. Jednoczy także studentów innych wydziałów. Od 2000 Światowid ma swoją stronę internetową i własne pismo „Nowiny Slavia”, publikuje także (we współpracy z Śląską uczelnią z Opawy) poetycki almanach „Artemisia”. Celem koła naukowego jest popularyzacja słowiańskiej kultury, literatury i sztuki. Organizuje konkursy, spotkania naukowe, wieczorki poetyckie, filmowe i muzyczne oraz wycieczki edukacyjne. Koło nawiązuje kontakty ze studentami slawistyki z Polski, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Macedonii, Serbii, Słowacji i Słowenii.
[edytuj] Linki zewnętrzne
Wydziały slawistyki
- Katedra Slawistyki Południowej Uniwersytetu Łódzkiego
- Instytut Fililogii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego
- Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytetu Warszawskiego
- Katedra Studiów Środkowoeuropejskich Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej
- Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego
- Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk
- Kołow Naukowe Slawistów Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej
