Spółgłoska języczkowa
Z Wikipedii
| Klasyfikacja spółgłosek |
|---|
| wargowe |
| dwuwargowe |
| wargowo-zębowe |
| przedniojęzykowe |
| językowo-wargowe |
| międzyzębowe |
| zębowe |
| dziąsłowe |
| zadziąsłowe |
| z retrofeksją |
| środkowojęzykowe |
| przedniopodniebienne |
| podniebienne |
| tylnojęzykowe |
| miękkopodniebienne |
| języczkowe |
| gardłowe |
| nagłośniowe |
| krtaniowe |
| o podwójnej artykulacji |
| wargowo -podniebienne |
| wargowo -miękkopodniebienne |
| zadziąsłowo -miękkopodniebienne |
| Koartykulacja |
| labializacja |
| palatalizacja |
| welaryzacja |
| faryngalizacja |
| Zobacz też: sposób, miejsce i narząd artykulacji |
Spółgłoska języczkowa lub uwularna to spółgłoska atrykułowana przez uniesienie tylnej części języka tak by zetknął się on z języczkiem. Spółgłoski języczkowe są o wiele rzadsze od miękkopodniebiennych. Akustycznie są podobne, ale charakteryzują się niższą częstotliwością dźwięku.
W języku polskim nie ma spółgłosek języczkowych. W innych językach Europy znane jest w zasadzie tylko [ʁ] lub [ʀ] jako wariant [r]. W Polsce taka wymowa jest uważana tradycyjnie za wadę wymowy (zobacz: reranie)
Spółgłoski języczkowe są częste w językach semickich, kaukaskich, salisz i na-dene.
W IPA istnieją symbole dla następujących głosek uwularnych:
- [q] – np. w języku arabskim w nazwie `Irāq
- [ɢ] – występuje w języku perskim jako nagłosowy alofon fonemu [ɣ] (zapisywanego غ, w transkrypcji łacińskiej gh lub q ), np. w nazwie Qom
- [ɴ] – np. wygłosowe japońskie ん (n)
- [χ] – np. hebrajskie ח w wymowie aszkenazyjskiej
- [ʁ] – np. niemieckie r w wymowie północnych Niemiec
- [ʀ] – "arystokratyczne" lub "paryskie" r
