Stanisław Barzykowski

Z Wikipedii

Stanisław Barzykowski
Sulima
Data urodzenia	1792
Miejsce urodzenia	Drożęcin
Data śmierci	1872
Miejsce śmierci	Paryż
Rodzina	Barzykowscy

Stanisław Barzykowski herbu Sulima^[1] (ur. 19 listopada 1792 w Drożęcinie – zm. w 1872 w Paryżu) – członek Rządu Narodowego w czasie powstania listopadowego, pamiętnikarz.

Pochodził z rodziny średnio-zamożnej szlachty, od XV wieku zamieszkującej Ziemię Łomżyńską. Jego ojcem był Franciszek Barzykowski (1749-1796), burgrabia łomżyński, komisarz skarbowy (1789) i szambelan króla pruskiego (1796). Natomiast matka Zofia z Przyjemskich (zm. 1829) pochodziła ze znanej rodziny wielkopolskiej. Jej ojciec (dziadek Stanisława) był starostą łomżyńskim, a brat Tomasz - posłem na sejm czteroletni. Początkowo pobierał nauki w domu, następnie w Łomżyńskiej Szkole Pijarów, a po jej zawieszeniu w 1807 Liceum Warszawskim. Nie kończąc nauki w 1808 rozpoczął służbę publiczną w biurze Rady Stanu Księstwa Warszawskiego. W 1810 r. awansował na sekretarza jej Wydziału Skarbowego, a następnie protokolanta Rady Stanu. Po upadku Księstwa Warszawskiego kontynuował naukę na uniwersytetach w Berlinie i w Heidelbergu. Do kraju powrócił w 1818 r. poświęcając się administracji swoich majątków. Wstąpił do konspiracyjnego Związku Kosynierów. Po kilku latach spokojnego życia w 1824 r. został wybrany posłem na sejm Królestwa Polskiego z powiatu ostrołęckiego. Na sejmach 1825 i 1830 zaliczany był do grona opozycji wsławiając się jako wybitny mówca. W 1825 występował przeciw zmianie Kodeksu Cywilnego w kierunku przywrócenia jurysdykcji duchownych w sprawach rozwodowych oraz wspólnie z posłem Szanieckim sprzeciwiał się uniemożliwieniu wykupu czynszów i dzierżaw. W 1829 znalazł się wśród 28 posłów, którzy podpisali petycję do cara Mikołaja I w sprawie zniesienia artykułu dodatkowego z 13 lutego 1825. Na sejmie czerwcowym 1830 zbliżył się do obozu ks. Adama J. Czartoryskiego, w którym pozostał do końca życia.

W grudniu 1830 został szefem wydziału wojskowego Rady Najwyższej Narodowej. Następnie sprzeciwiał sie polityce dyktatora gen. Józefa Chłopickiego. 29 stycznia 1831 został członkiem Rządu Narodowego odpowiedzialnym za Wydział Wojny. Pomimo swego wysokiego stanowiska wstąpił jako szeregowiec do 11. Pułku Piechoty, wziął udział w bitwach pod Wawrem, pod Olszynką Grochowską, pod Iganiami. Za waleczność został odznaczony srebrnym krzyżem Orderu Virtuti Militari. Po wydarzeniach 15 sierpnia w Warszawie wraz z całym rządem podał się do dymisji. Brał jeszcze udział w ostatniej sesji sejmu w Zakroczymiu. Przez Prusy udał się do Paryża. Jego dobra zostały skonfiskowane przez Rosjan.

Na emigracji był bliskim współpracownikiem Adama Jerzego Czartoryskiego, który powierzał mu swoje funkcje w czasie swojej nieobecności we Francji - m.in. w 1848 i 1858 r. Członek władz Związku Jedności Narodowej. ^[2] Nie wstąpił do Towarzystwa Trzeciego Maja, aktywnie działał w Towarzystwie Literackim.

Napisał Historię Powstania Listopadowego, jedno z najważniejszych opracowań powstania 1830-1831, oraz "Wiadomości o Instytucie Przygotowawczym" (1852).

Bibliografia

• Barzykowski Stanisław, Historia powstania listopadowego, T. I-III, Poznań 1883.
• Barzykowski Wojciech, Historia rodziny Barzykowskich, b.m.w. 1990.
• Dylągowa Hanna, Towarzystwo Patriotyczne i sąd sejmowy 1821-1829. Warszawa 1970.
• Karpińska Małgorzata, Senatorowie, posłowie i deputowani Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego, Warszawa 2002.
• Koźmian Kajetan, Pamiętniki, t. I-III, Warszawa-Wrocław-Kraków, 1972.
• Łojek Jerzy, Opinia publiczna a geneza Powstania Listopadowego, Warszawa 1982.
• Meloch Maksymilian, Barzykowski Stanisław, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom I, Kraków 1935.
• Przelaskowski R., Sejm warszawski roku 1825, Warszawa 1929.
• Więckowska Helena, Opozycja liberalna w Królestwie Kongresowem 1815-1830, Warszawa 1925.
• Wojciechowski Bronisław, Ignacy Przyjemski (1703-1787), Starosta łomżyński. Lokalny polityk czasów saskich, Olsztyn 2004.
• Zajewski Władysław, Rola sejmu w powstaniu listopadowym, [w:] Powstanie listopadowe 1830-1831. Dzieje wewnętrzne – Militaria – Europa wobec powstania, red. W. Zajewski, Warszawa 1990.

Przypisy