Franciszek Morawski

Z Wikipedii

Franciszek Morawski

Franciszek Morawski (2 kwietnia 1783 w Pudliszkach - zm. 1861 w Luboni k/Leszna) - generał dywizji, minister wojny w Rządzie Narodowym w czasie powstania listopadowego.

Syn Wojciecha i Zofii Szczanieckiej. Wykształcenie odebrał w Lesznie i Frankfurcie. Pracował następnie jako aplikat w sądzie a potem jako asesor w Kaliszu. W 1806 wstąpił do gwardii a potem do piechoty. W kampanii napoleońskiej 1807 walczy pod Tczewem, Gdańskiem, Kołobrzegiem. W kampanii 1809 był adiutantem gen. Stanisława Fiszera a potem został szefem sztabu 12pp i walczył pod Sandomierzem. W latach 1811-1812 przebywał w twierdzy Modlin. W kampanii 1812 pełnił obowiązki dowódcy 16. Dywizji Piechoty i walczył pod Smoleńskiem, Tarutino i nad Berezyną, potem przeszwedł do Sztabu. W kampanii 1813 został szefem sztabu dywizji kawalerii gen. Antoniego Sułkowskiego i wziął udział w bitwie pod Lipskiem. W latach 1813-1814 był szefem sztabu głównego wojsk polskich.

Od 1815 roku służył w armii Królestwa Polskiego. Był podszefem w sztabie głównym. Od 1820 członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk i loży masońskiej. W latach 1820-1826 był dowódcą 3 bryg. 2DP. Wybuch powstania listopadowego zastał go w Lublinie. 30 stycznia 1831 został mianowany na stanowisko generała dyżurnego armii powstańczej. Ponosił odpowiedzialność za organizację, uzbrojenie, sprawy personalne, sądowe i zdrowia. Był związany z Kaliszanami. Został ministrem wojny w rządzie powstańczym. Cząsto wystepował w Sejmie. 7 września 1831 roku na znak protestu przeciw zaczętym rokowaniom złożył dymisję z funkcji ministra wojny. Uczestniczył w nich jednak jako członek delegacji polskiej. Przez gen. Macieja Rybińskiego w Nowym Dworze Mazowieckim mianowany na stanowisko pełnomocnika do spraw układu. Rokowania prowadził z gen. Fiodorem Bergiem wysłannikiem feldmarszałka Iwana Paskiewicza. Przebieg ich relacjonował Sejmowi w Zakroczymie i Słupnie. Na Radzie Wojennej głosował za przyjęciem warunków kapitulacji. Miał wejść w skład delegacji, która miała sie udać do cara Mikołaja I. Po zajściu pomiędzy gen. Janem Nepomucenem Umińskim a wodzem naczelnym gen. Maciejem Rybińskim opuszcza Nowy Dwór, powołująć się na dymisję z 7 września 1831. Po upadku powstania składa przysięgę wierności carowi Mikołajowi I i zostaje zesłany do Wołogdy. W 1833 powraca i osiada w Luboni, gdzie zajmował się gospodarką i pisaniu utworów literackich. Był członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.