Strajki w Polsce 1988

Z Wikipedii

Strajki w Polsce 1988 – fala strajków jakie wybuchły wiosną i latem 1988 w polskich zakładach i przedsiębiorstwach. Pośrednio doprowadziły do podjęcia próby porozumienia władz komunistycznych i opozycji w ramach obrad Okrągłego Stołu, czego skutkiem była transformacja ustrojowa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

Spis treści 1 Tło 2 Strajki wiosenne 1988 3 Strajki letnie 1988 4 Przypisy

[edytuj] Tło

W warunkach pogłębiającego się kryzysu gospodarczego, utrwalonego wprowadzeniem stanu wojennego władze komunistyczne przeprowadziły 29 listopada 1987 referendum w sprawie wprowadzenia tzw. drugiego etapu reformy gospodarczej. Nawet sfałszowane wyniki głosowania wykazały nikłe poparcie dla poczynań rządu Zbigniewa Messnera. 1 lutego 1988 wicepremier Zdzisław Sadowski wprowadził najwyższą od 1982 podwyżkę cen.

Już od końca 1987 władze wzmogły represje wobec podziemnych struktur NSZZ Solidarność. 9 listopada aresztowano Kornela Morawieckiego, przewódcę Solidarności Walczącej a Urząd Wojewódzki w Gdańsku zakazał działalności KKW "Solidarności". Wiosną 1988 Solidarność rozpoczęła akcję występowania do sądu o rejestrację swoich poszczególnych Komisji Zakładowych. Spotkało się to z ostrym sprzeciwem władz, co pogłębiło rozgoryczenie społeczeństwa, wywołane wcześniej podwyżkami cen. 8 marca w 20. rocznicę wydarzeń marcowych NZS zorganizowało demonstracje studenckie w Warszawie, Krakowie i Lublinie i zażądało rejestracji zrzeszenia.

[edytuj] Strajki wiosenne 1988

• 25 kwietnia 1988 rozpoczął się strajk załogi MPK w Bydgoszczy i Inowrocławiu.
• 26 kwietnia stanęła Huta im. Lenina w Krakowie, strajkujący domagali się podwyżek płac i przywrócenia do pracy dziaczy Solidarności wyrzuconych w stanie wojennym
• 29 kwietnia-30 kwietnia trwał strajk w Hucie Stalowa Wola, funkcjonariusze SB próbowali rozbić komitet strajkowy, strajk zakończono w wyniku demonstracji ZOMO i groźby użycia jednostek LWP
• 1 maja pokojowe demonstracje uliczne opozycji w Bielsku Białej, Dąbrowie Górniczej, Gdańsku, Krakowie, Łodzi, Płocku, Poznaniu, Warszawie i Wrocławiu na skalę niespotykaną od czasu zniesienia stanu wojennego w 1983.
• 2 maja wybuchł strajk w Stoczni Gdańskiej, Komitet Strajkowy zażądał rejestracji Solidarności. Nazajutrz do stoczni z pełnomocnikiem Episkopatu do podjęcia mediacji przyjechali Tadeusz Mazowiecki i Andrzej Wielowieyski. Ich rozmowy z dyrekcją nie dały żadnych rezultatów. Protest stoczniowców poparli strajkiem okupacyjnym studenci Uniwersytetu Gdańskiego. 227. Konferencja Episkopatu Polski wezwała władze do umiaru i podjęła się mediacji ze strajkującymi
• w nocy z 4 na 5 maja Hutę im. Lenina w Nowej Hucie zaatakowała brygada antyterrorystyczna dokonując brutalnej pacyfikacji
• 10 maja w wyniku groźby użycia ZOMO zakończył się strajk w Stoczni Gdańskiej
• 19 czerwca odbyły się wybory do Rad Narodowych, zbojkotowane przez opozycję. Według władz frekwencja wyniosła 56 % (żródła niezalezne podawały 23 %)
• 14 lipca w Warszawie rozpoczął obrady Doradczy Komitet Polityczny Państw-Stron Układu Warszawskiego

[edytuj] Strajki letnie 1988

• 26 lipca rzecznik rządu Jerzy Urban stwierdził, że ruch Solidarność..., trwale należy do przeszłości.^[1]
• 15 sierpnia stanęła Kopalnia Manifest Lipcowy w Jastrzębiu-Zdroju, strajki objęły w sumie 14 kopalń węgla kamiennego. W Jastrzębiu-Zdroju powstał Miedzyzakładowy Komitet Strajkowy
• 17 sierpnia strajk objął port w Szczecinie
• 20 sierpnia stanął Port Północny
• 22 sierpnia wybuchł strajk w Stoczni Gdańskiej, na czele MKS stanął Jacek Merkel, głównym postulatem strajkujących była legalizacja Solidarności. Gen. Czesław Kiszczak wezwał do natychmiastowego wygaszenia strajków i zagroził wprowadzeniem godziny milicyjnej i użyciem wojska.
• 22-26 sierpnia ZOMO weszło do kilku zakładów w Szczecinie i kopalń na Górnym Śląsku. Jerzy Urban oświadczył, że władza nie będzie będzie prowadziła rozmów politycznych pod strajkowym pistoletem
• 26 sierpnia przemówienie telewizyjne gen. Czesława Kiszczaka, w którym wezwał do rozmów z opozycją, oferując spotkanie okrągłego stołu z przedstawicielami różnych środowisk społecznych. Rozpoczęły się zakulisowe rozmowy, w których stronę rządową reprezentowali gen. Czesław Kiszaczak i Józef Czyrek a stronę opozycji prezes warszawskiego KIK-u Andrzej Stelmachowski i Władysław Siła-Nowicki. Mediowali przedstawiciele Kościoła biskup Jerzy Dąbrowski (tajny współpracownik SB) i ks. Alojzy Orszulik^[2]
• 28 sierpnia obradowało VIII Plenum KC PZPR, które wyraziło zgodę na wstępne rozmowy z opozycją
• 31 sierpnia doszło do pierwszej rozmowy Lecha Wałęsy z gen. Czesławem Kiszczakiem w obecności biskupa Jerzego Dąbrowskiego jego efektem było wezwanie Wałęsy do strajkujących o zaprzestanie akcji, co spotkało się z ostrym sprzeciwem ze strony tych ostatnich
• 2 września zakończył się strajk w Hucie Stalowa Wola
• 3 września zaprzestała strajku załoga portu szczecińskiego, wygaszono strajk w kopalni Manifest Lipcowy w Jastrzębiu-Zdroju. Wbrew zapewnieniom władze rozpoczęły represje wobec strajkujących

Przypisy