Suraż

Z Wikipedii

Współrzędne: 52°57'19" N 22°57'19" E52.9552778 22.9552778 (Suraż)

Suraż
Herb Suraża
Województwo	podlaskie
Powiat	białostocki
Gmina  - rodzaj	Suraż miejsko-wiejska
Burmistrz	Sławomir Halicki
Powierzchnia	33,86 km²
Położenie	52° 57'19'' N 22° 57'19'' E
Liczba mieszkańców (2006)  - liczba ludności  - gęstość	983 29 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	85
Kod pocztowy	18-105
Położenie na mapie Polski Suraż
TERC10 (TERYT)	3202602104
Urząd miejski3 ul. 11 Listopada 49 18-105 Suraż tel. 85 650-31-84; faks 85 650-31-84 (e-mail)
Strona internetowa miasta

Suraż – miasto w woj. podlaskim, w powiecie białostockim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Suraż. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. białostockiego.

Suraż leży w Dolinie Górnej Narwi, nad Narwią, przy Narwiańskim Parku Narodowym.

Miasto jest jednym z najmniejszych w Polsce – liczy 983 mieszkańców (31 grudnia 2006). W większości ludność zajmuje się rolnictwem i hodowlą bydła mlecznego. Miasto w ostatnich latach nabiera charakteru turystycznego ze względu na sąsiedztwo parku narodowego.

[edytuj] Historia

Początkiem miasta było grodzisko usypane na prawym brzegu Narwi w XI w. Zostało ono ufortyfikowane fosą i ostrokołem. Było one później obiektem ataków Jaćwingów, Litwinów i Krzyżaków. W 1390 roku król Władysław Jagiełło przekazał księciu Januszowi I mazowieckiemu gród w Surażu, Bielsku, Drohiczynie, Mielniku. W kronikach krzyżackich w związku z Surażem miedzy innymi wspomniano Jesienią roku 1392 marszałek krzyżacki Engelhard Rawe z wielką liczbą braci i pielgrzymów pospieszył do (Pisza), zamku Świętego Jana, gdzie marszałek stół honorowy przysposobił. Pan Apill Vochs de Franken noszący chorągiew św. Jerzego, trzymał pierwsze miejsce i przybywają do Szirazen (=Suraża) i o staje od zamku zsiedli z koni do boju i przez trzęsawisko postępują. Poganie zaś zamek marszałkowi oddali, w którym znaleźli szwagra Witolda (biskupa płockiego Henryka, księcia mazowieckiego). Z rana idą dalej, a gdyby byli się zatrzymali, byliby pojmali biskupa i powrócili. W XV w. Suraż wraz z województwem podlaskim został włączony do Korony Polskiej. Na miejscu grodziska wybudowano zamek z murowaną wieżą, który został zniszczony w trakcie potopu szwedzkiego. Obecnie jedyną jego pozostałością jest Góra Zamkowa. Miasto było zamieszkiwane przez Polaków, Żydów i osadników ruskich. Śladem przeszłości jest obecność Rynku Ruskiego w dzielnicy dawniej zajmowanej przez kolonistów. W Surażu istniały także 3 cerkwie, z których ostatnia została zniszczona podczas I wojny światowej. Z ciekawą przeszłością miasta można się zapoznać w Społecznym Muzeum Archeologicznym.

Suraż był ważnym centrum oporu podczas powstania styczniowego. Już w nocy z 22 na 23 stycznia 1863 z miasta wyparto Rosjan. Mieszkańcy Suraża pomagali powstańcom m.in. przez dostarczanie białej broni. Po upadku powstania na miasto nałożono kontrybucję. 20 kwietnia 1865 na suraskim rynku powieszono Michała Laskowskiego, jednego z wywiadowców powstańczych.

Ostateczny upadek miasta przyniosła budowa w 1862 Kolei Warszawsko-Petersburskiej, która omijała Suraż. Jednocześnie przyniosło to rozwój sąsiednim Łapom.

[edytuj] Atrakcje krajoznawcze

• grodzisko wczesnośredniowieczne "Góra królowej Bony"
• grodzisko wczesnośredniowieczne "Ostrówek" w Zawykach
• kościół z roku 1873
• cmentarz katolicki koło kościoła
• kirkut żydowski z 1865 roku
• stara drewniana zabudowa
• układ miejski z XV wieku z dwoma rynkami
• pomnik powstańców z 1863 roku na ul. Zakościelnej
• prywatne Muzeum Archeologiczne W. Litwińczuka
• cmentarz unicki z XVII w z kaplicą cmentarną pw. Imienia Maryi z II poł. XVIII w. w Zawykach
• miejsce po dawnym majątku Reńszczyzna stanowiącym własność Mikołaja Konopińskiego
• Wczesnośredniowieczna Osada Słowiańska Nawia

[edytuj] Sławne osoby

• Antoni Jabłoński – żołnierz, który zatknął polski sztandar w 1945 roku na kolumnie Siegessäule w Berlinie

To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. podlaskim. Jeśli możesz, rozbuduj go.