Sytuacja prawna i społeczna osób LGBT w Stanach Zjednoczonych i terytoriach zależnych

Z Wikipedii

Flaga narodowa Stanów Zjednoczonych

Tęczowa flaga - symbol społeczności LGBT

Spis treści

1 Prawo a dyskryminacja osób homoseksualnych
2 Ochrona prawna przed dyskryminacją
3 Uznanie związków osób tej samej płci
4 Sytuacja prawna osób LGBT w poszczególnych stanach i terytoriach zależnych USA
5 Życie osób LGBT w kraju
6 Przypisy
7 Zobacz też

[edytuj] Prawo a dyskryminacja osób homoseksualnych

Stany Zjednoczone zalegalizowały ostatecznie kontakty homoseksualne we wszystkich stanach w 2003 roku. Była to decyzja sądu federalnego w sprawie, w której dwóch Teksańczyków zostało skażanych za obowiązujące w tym stanie prawo "zakazujące sodomii". Co ciekawe, ten sam sąd 50 lat temu orzekł, że kontakty homoseksualne są zabronione. Decyzja sądu (z 2003) nie oznaczała zmiana prawa. Sąd orzekł, że prawo to nie może być więcej używane. Przed tą federalną decyzją legalizacja aktów homoseksualnych postępowała osobno w poszczególnych stanach, począwszy od stanu Illinois w 1962 roku. Wiek dopuszczający kontakty homo- i heteroseksualne jest zrównany niemal we wszystkich stanach. Geje nie są (choć mogą być) wykluczeni ze służby wojskowej z powodu swojej orientacji seksualnej. Za prezydentury Billa Clintona wprowadzono do amerykańskiego ustawodawstwa zasadę Don’t ask, don’t tell (nie pytaj, nie mów)^[1], dotyczącą słuzby wojskowej. W przypadku przyznanie się żołnierza do orientacji homoseksualnej grozi mu usunięcie z wojska. Obecnie rozważa się usunięcie tego zapisu i otworzenie pełnego prawa gejom i lesbijkom do służby wojskowej.

Władze Portoryko, państwa stowarzyszonego z USA, zalegalizowały kontakty homoseksualne w 2003 roku, zaraz po decyzji teksańskiego sądu.

[edytuj] Ochrona prawna przed dyskryminacją

Ochrona prawna przed dyskryminacją przez wzgląd na orientację seksualną oraz tożsamość płciową w USA:

Brak podobnej ochrony prawnej

W sferze publicznej i prywatnej przez wzgląd na:

Orientację seksualną i tożsamość płciową

Orientację seksualną

W sferze publicznej przez wzgląd na:

Orientację seksualną i tożsamość płciową

Orientację seksualną

Stan na 29-05-2007. Podobne przepisy istnieją także często na niższych szczeblach administracyjnych.

Wyrażony wprost zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną istnieje na szczeblu federalnym od 1998 roku i dotyczy wyłącznie miejsca pracy, ale tylko w sferze publicznej (najliczniejszy państwowy pracodawca – armia – odmówiła uznania tego zakazu). Znane są przypadki znęcania się i zabójstw gejów w amerykańskim wojsku^[2]^[3]). Kolejny tego typu zakaz wprowadzono w 2000 roku i dotyczy on sfery edukacji oraz szkoleń.

Poza tymi dwoma federalnymi aktami, siedemnaście stanów (i 18. – dystrykt Kolumbia – stolica Waszyngton) wprowadziło zakaz dyskryminacji przez wzgląd na orientację seksualną w stanowych kodeksach karnych bądź innych aktach prawnych, dających ogólny zakaz dyskryminacji w wielu dziedzinach życia (poza tymi stanami, w innych stanach – regiony i miasta wprowadziły podobne zakazy). Kolejnych kilkanaście stanów wprowadziło zakaz dyskryminacji przyjęty federalnie, dotyczący tylko tych trzech kwestii (miejsce pracy, sektor publiczny, edukacja, szkolenia). Inne stany również rozważają taką możliwość.

Stany Zjednoczone przyznają prawo azylu, szczególnie przez wzgląd na orientację seksualną. Prawo to jest często przyznawane.

[edytuj] Uznanie związków osób tej samej płci

małżeństwa homoseksualne

Massachusetts (2004)

Kalifornia (2008)

związki partnerskie

Hawaje (1997)

Kalifornia (1999)

Vermont (2000)

Dystrykt Kolumbia (2002)

Maine (2004)

Connecticut (2005)

New Jersey (2006)

Waszyngton (2007)

New Hampshire (2008)

Oregon (2008)

konkubinaty

w całym kraju:

Stany Zjednoczone (1995)

Na szczeblu federalnym zalegalizowane zostały konkubinaty przyznające zaledwie kilka praw i to głównie parom homoseksualnym (wiele stanów uznaje tylko konkubinaty homoseksualne, ponieważ pary heteroseksualne mają możliwość zawierania małżeństw).

Do tej pory małżeństwa homoseksualne zalegalizowały dwa stany – Massachusetts w 2004 i Kalifornia w 2008 roku. W Massachusetts w 2004 była to decyzja sądu stanowego, który orzekł, że odmawianie prawa do zawierania małżeństw przez pary homoseksualne jest niezgodne z konstytucją i dyskryminujące takie pary (decyzja ta oznacza, że małżeństwa homoseksualne w tym stanie są legalne, ale konieczna będzie jeszcze zmiana prawa – tak aby obejmowało ono i pary homoseksualne). W bardzo krótkim czasie ponad 4 000 par tej samej płci zawarło związek małżeński. W Kalifornii sąd stanowy zniósł zakaz zawierania małżeństw homoseksualnych wydany w 2004 roku i orzekł, że odmawianie prawa do zawierania małżeństwa osobom homoseksualnym jest niezgodne z konstytucją. Prawo to wejdzie w życie 14 czerwca 2008 roku.

Kilka innych stanów zalegalizowało związki partnerskie, przyznając partnerom tylko część lub te same prawa, które posiadają małżeństwa albo konkubinaty dające zaledwie kilka podstawowych praw (główne z zakresu ochrony medycznej, czy praw pracowniczych).

Wiele stanów przyznaje parom tej samej płci prawo do adopcji dzieci. Dotyczy to w większości adopcji dzieci partnera (w większości są to decyzje sądów, interpretujące federalne prawo adopcji – dzieci jednego z partnerów). Tylko w niektórych stanach pary jednopłciowe mają możliwość nieograniczonej adopcji (np. Kalifornia). Pierwszym stanem, który zalegalizował adopcję dzieci, był stan Vermont w 1993 roku.

24 lutego 2004 Prezydent George W. Bush wezwał do uchwalenia poprawki do konstytucji USA zakazującej małżeństw par tej samej płci na poziomie federalnym. Senat odrzucił poprawkę w 2004 roku^[4]. W podobnej sprawie podczas ostatnich wyborów prezydenckich odbyły się w 11 stanach referenda. Ich wyniki były pozytywne, dlatego też wprowadzono do stanowych konstytucji zakazy zawierania małżeństw homoseksualnych. W większości pozostałych stanów zakaz ten reguluje specjalny akt o definicji małżeństwa tzw. DOMA.

Spis powszechny z 2000 roku pokazał, że w kraju tym jest co najmniej 600 000 par homoseksualnych, niemal po równo płcią. Stanowią one dokładnie 1% wszystkich par żyjących w Stanach Zjednoczonych. Pary te wychowują wspólnie ok. 420 000 dzieci (co trzecia para lesbijska i co czwarta para gejowska; dla porównania co druga para heteroseksualna).

[edytuj] Sytuacja prawna osób LGBT w poszczególnych stanach i terytoriach zależnych USA

Stan	Legalizacja kontaktów homoseksualnych	Zakaz dyskryminacji	Konkubinaty	Związki partnerskie	Małżeństwa homoseksualne	Prawo adopcji	Komentarze
Federalnie	2003	1998	1995	-	zakazane	-	małżeństwa homoseksualne są zakazane w wielu stanach, ustawowo lub konstytucyjnie.
Alabama	2003	-	-	-	zakazane	TAK
Alaska	1980	2002	Tak	-	zakazane	TAK
Arizona	2001	2003 i 1992*	2003	-	zakazane	-
Arkansas	2002	TAK*	zakazane	zakazane	zakazane	zakazana
Kalifornia	1976	1992	1999	2000/2005	2008	TAK
Kolorado	1972	2002 i 1977*	1999*	-	zakazane	zakazana
Connecticut	1971	1991	2000	2005	-	TAK
Delaware	1973	2001 i 2000*	TAK	-	zakazane	TAK
Floryda	2003	1991 i 1990*	1999*	-	zakazane	zakazana
Georgia	1998	1992*	1993*	-	zakazane	-
Hawaje	1973	1991	1997	1997	zakazane	TAK
Idaho	2003	1994*	TAK*	-	zakazane	-
Illinois	1962	2005	2004	-	zakazane	TAK
Indiana	1977	2001 i 1993*	TAK*	-	zakazane	TAK
Iowa	1978	2000 i 1977*	2003	-	zakazane	TAK
Kansas	2003	1995*	TAK*	-	zakazane	-
Kentucky	1992	2003 i 1999*	TAK*	-	zakazane	-
Luizjana	2003	2004 i 1991*	TAK*	-	zakazane	TAK
Maine	1976	2005	TAK	2004	zakazane	-
Maryland	1998	2001	TAK	(2005)¹	zakazane	TAK	¹Ustawa zawetowana przez stanowego gubernatora
Massachusetts	2002	1989	1992	-	2004	1993
Michigan	2003	2003 i 1978*	1991* (zakazane)	zakazane	zakazane	TAK
Minnesota	2001	1993	TAK	-	zakazane	TAK
Missisipi	2003	-	-	-	zakazane	zakazana
Missouri	2003	1992*	1997*	-	zakazane	-
Montana	1997	2000	TAK*	-	zakazane	-
Nebraska	1978	-	zakazane	zakazane	zakazane	zakazana	Zakazy związków homoseksualnych zostały unieważnione przez sąd. Obecnie kwestia ta jest odwoływana w II instancji
Nevada	1993	1999	TAK	-	zakazane	TAK
New Hampshire	1975	1997	TAK*	2008	zakazane	-
New Jersey	1979	1992	TAK	2006	-	1997
New Mexico	1975	2003	2003	-	-	TAK
Nowy Jork	2000	2002	1995	2003	-	TAK
Karolina Północna	2003	1975*	1994*	-	zakazane	-
Dakota Północna	1975	-	zakazane	zakazane	zakazane	-
Ohio	1974	1999 i 1979*	zakazane	zakazane	zakazane	zakazana
Oklahoma	2003	TAK*	zakazane	zakazane	zakazane	-
Oregon	1972	1998	1995	2008	zakazane	TAK
Pensylwania	1995	2002 i 1982*	TAK	-	zakazane	TAK
Rhode Island	1998	1995	2001	-	-	TAK
Karolina Południowa	2003	1993*	TAK*	-	zakazane	-
Dakota Południowa	1977	1979*	TAK*	-	zakazane	-
Tennessee	1996	TAK*	-	-	zakazane	TAK
Teksas	2003	1975*	TAK*	-	zakazane	TAK
Utah	2003	1992	TAK* (zakazane)	zakazane	zakazane	zakazana
Vermont	1977	1992	1994	2000	zakazane	1993
Virginia	2003	1995*	TAK* (zakazane)	zakazane	zakazane	-
Waszyngton	1976	1993 i 1976*	2001	2007	zakazane	TAK
West Virginia	1976	1993*	TAK*	-	zakazane	-
Wisconsin	1983	1982	1988*	-	zakazane	zakazana
Wyoming	1977	-	-	-	zakazane	-
Dystrykt Kolumbia	1993	1973	1992	2002	-	TAK
Samoa Amerykańskie	1979	-	-	-	-	-
Guam	1976	-	-	-	-	-
Mariany Północne	1983	-	-	-	-	-
Portoryko	2003	-	(2003)	-	-	-	W 2003(?) pary homoseksualne zostały włączone do korzystania z rządowych programów o przeciwdziałaniu przemocy domowej
Wyspy Dziewicze	1984	-	-	-	-	-

2003 – karalność aktywności homoseksualnej unieważniona przez sądy, ale prawo jeszcze nie zostało zmienione / tylko pewien zakaz dyskryminacji (dot. miejsca pracy, ale tylko pracowników publicznych lub/i w edukacji i szkoleniach – tak jak federalnie).

2003 – seks homoseksualny zalegalizowany / ogólny zakaz dyskryminacji w wielu dziedzinach.

* – tylko w niektórych częściach stanu (np. miasta lub okręgi), ale nie w całym stanie.

[edytuj] Życie osób LGBT w kraju

Parada LGBT w San Francisco

Amerykanie (zwłaszcza w tzw. pasie biblijnym) nie należą, tak jak Europejczycy, do społeczeństw liberalnych.^{[potrzebne źródło]} Jednak tolerancja wobec gejów i lesbijek rozwija się z każdym rokiem. Podobnie jak na całym świecie, głównie wśród młodych, lepiej wykształconych i mieszkańców większych miast. W 2002 roku 51% Amerykanów uważało, że homoseksualizm należy akceptować.

Badanie opinii publicznej w 2007 roku pokazało, że 28% Amerykanów popiera legalizację małżeństw homoseksualnych, a kolejne 32%, zamiast małżeństw – związki partnerskie. 35% z nich jest przeciwna jakiemukolwiek prawnemu uznawaniu związków homoseksualnych.^[5]

W badaniu opinii publicznej z sierpnia 2007 roku 68% Amerykanów stwierdziło, że geje i lesbijki powinni mieć możliwość służby w wojsku bez ukrywania swojej orientacji seksualnej. Przeciwnego zdania było 23% obywateli USA. Dodatkowo, 34% ankietowanych przyznało, iż prawdopodobieństwo że w przyszłych wyborach prezydenckich wybiorą danego kandydata byłoby mniejsze, jeśli ten chciałby wprowadzić małżeństwa homoseksualne i możliwość służby w wojsku dla osób homoseksualnych bez ukrywania ich orientacji seksualnej. Dla pozostałych 12% ankietowanych prawdopodobieństwo to byłoby większe, a dla 51% plany kandydata w tej sprawie nie miałyby znaczenia przy wyborze.^[6]

Jak podają statystyki FBI w USA w 2004 roku 15,6% zgłoszonych ataków nienawiści było motywowanych odmienną orientacją seksualną ofiar. W większości ofiarami tych ataków byli geje^[7] Każdego roku kilkadziesiąt osób LGBT jest mordowana w kraju z pobudek homofobicznych (patrz więcej: Matthew Shepard).

W samych Stanach funkcjonują setki lokali gejowskich, zwłaszcza w San Francisco (gdzie w dzielnicy gejowskiej mieszka co najmniej 20 000 samych mężczyzn), Nowym Jorku, Chicago czy Los Angeles. Mniejsze sceny istnieją w każdym większym mieście. Ponadto działają tu niezliczone organizacje zajmujące się obroną praw mniejszości seksualnych, wydawane są publikacje i organizowane parady gejów i lesbijek. Największe z nich odbywają się w Waszyngtonie i San Francisco, gromadząc corocznie przeszło milion osób. W kraju działają dwa kanały telewizyjne o tematyce homoseksualnej.

Szereg kościołów protestanckich udziela związkom homoseksualnym błogosławieństw, niektóre także udzielają ślubów, między innymi kościół anglikański, Zjednoczony Kościół Chrystusa (który jako pierwszy poparł oficjalnie małżeństwa homoseksualne zalegalizowane przez Kanadę), a także inne.