Wojna polsko-krzyżacka w latach 1431-1435

Z Wikipedii

Powodem wybuchu wojny było zawarcie 19 czerwca 1431 r. przez wielkiego mistrza Pawła Russdorfa przymierza z buntującym się przeciw Polsce Świdrygiełłą. Oznaczało to zaangażowanie się zakonu w podejmowane przez Zygmunta Luksemburskiego próby rozbicia unii polsko-litewskiej. W 1431 r., gdy główne siły polskie zaangażowane były przeciw Świdrygielle pod Łuckiem na Wołyniu, Krzyżacy najechali i spustoszyli ziemię dobrzyńską, Kujawy i Krajnę. Zniszczone zostało miasto Nieszawa, a tamtejszy zamek obsadziła załoga krzyżacka. Tylko na obszarze Krajny napastnicy napotkali znaczący opór, a nawet zostali pokonani 13 września w bitwie pod Dąbkami.

Chcąc ukarać Krzyżaków za poparcie udzielone Świdrygielle i za najazd z 1431 r., w lipcu 1432 r. Polska zawarła w Pabianicach sojusz z czeskimi husytami. W ramach tego porozumienia w następnym roku oddział sierotek wspólnie z wojskami polskimi dokonał najazdu na ziemie zakonu. Celem wyprawy było możliwie szybkie i rozległe spustoszenie kraju, by zastraszyć jego ludność, a sam zakon zmusić do zawarcia pokoju. W czerwcu 1433 r. husyci, którymi dowodził Jan Čapek z Sán, wtargnęli do krzyżackiej Nowej Marchii, zajmując bez oporu większość miast. Pod Gorzowem połączyli się z oddziałami Sędziwoja z Ostroroga, wojewody poznańskiego, a także Bogusława IX słupskiego. Wyprawa polsko-czesko-pomorska przeszła na Pomorze Gdańskie, gdzie przez 6 tygodni bezskutecznie oblegała Chojnice. Tam połączyły się z nią główne siły polskie kasztelana krakowskiego Mikołaja z Michałowa. Polacy i Czesi posuwali się dalej na północ przez Świecie nad Wisłą, Tczew do Gdańska, a następnie koło Oliwy na początku września dotarli do Morza Bałtyckiego. Wracając na południe przez Starogard, wyprawa zajęła nadgraniczny zamek w Jasińcu.

13 września 1433 r. w Jasińcu zawarto rozejm, który obowiązywał do Bożego Narodzenia, a w tym czasie miały się rozpocząć rokowania pokojowe w Brześciu Kujawskim. Polacy postawili cztery warunki: rezygnacja z uciekania się w sporach z Polską do arbitrażu cesarza, papieża czy soboru, oddanie Nieszawy, porzucenie Świdrygiełły, zagwarantowanie pokoju przez poddanych obu państw. Ponieważ Krzyżacy owe warunki odrzucili, Polacy zagrozili nowym najazdem, co zmusiło wielkiego mistrza do zawarcia 15 grudnia 1433 r. w Łęczycy kolejnego rozejmu, który miał obowiązywać przez 12 lat. Krzyżacy zatrzymywali Nieszawę, a Polacy – zajęte latem grody w Nowej Marchii. Pod naciskiem stanów pruskich, obawiających się kolejnych najazdów i zainteresowanych w porozumieniu z Polską, Krzyżacy zgodzili się na rokowania. Po dość długich rokowaniach strona krzyżacka przyjęła wszystkie warunki, łącznie z oddaniem Polakom Nieszawy. Pokój podpisano w Brześciu Kujawskim 31 grudnia 1435 r. Jego gwarantami miały być stany, które na wypadek jego nieprzestrzegania otrzymały prawo wypowiedzenia posłuszeństwa Krzyżakom.

[edytuj] Bibliografia

• Roman Grodecki, Stanisław Zachorowski, Jan Dąbrowski, Dzieje Polski Średniowiecznej, tom 2, Wydawnictwo Platan, Kraków 1995 (wyd. pierwsze 1926), s. 103-125, ISBN 83-7052-230-0.
• Marian Biskup, Gerard Labuda, Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1986