Antoni Onufry Okęcki
Z Wikipedii
Antoni Onufry Okęcki | |
Herb | |
Data wyboru | 1771 |
Urodzony | 13 czerwca 1729 Okęcie |
Zmarł | 15 czerwca 1793 |
Antoni Onufry Okęcki herbu Radwan (ur. 13 czerwca 1729 w Okęciu, obecnie Warszawie, zm. 15 czerwca 1793) – biskup chełmski a następnie poznański, kanclerz wielki koronny.
Jego rodzicami byli Jakub Okęcki i Katarzyna z Grzybowskich, wywodzący się z Okęcia. W 1747 Antoni wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie prowadzonego przez księży misjonarzy. Po jego ukończeniu został sekretarzem ówczesnego biskupa poznańskiego Teodora Czartoryskiego, dzięki któremu otrzymał wiele prebend.
W 1767 ukończył naukę na Akademii Krakowskiej broniąc doktoraty z obojga praw. Jeszcze w tym samym roku bp. Czartoryski mianował Okęckiego na stanowisko prowincjała warszawskiego. Pełniąc tę funkcję zbliżył się on do dworu Stanisława Augusta, dzięki którego osobistemu wsparciu otrzymał w 1770 roku sakrę, a 1771 objął urząd biskupa chełmskiego. W czasie trwania sejmu rozbiorowego w latach 1773-1775 jako członek Senatu opowiadał się za utrzymaniem integralności terytorialnej Rzeczypospolitej, a także przywilejów kleru i wyznania katolickiego. Jednocześnie, Sejm mianował go przewodniczącym komisji sądowniczej dla dóbr po skasowanym zakonie jezuickim. W 1775 był też na krótko członkiem Rady Nieustającej, a w tym samym roku biskup poznański Andrzej Stanisław Młodziejowski mianował go swoim koadiutorem, jednocześnie kontynuował karierę polityczną.
W 1776 został przewodniczącym deputacji do zbadania działań Komisji Wojskowej Koronnej, a w 1778 ponownie wszedł w skład Rady Nieustającej, gdzie kierował Departamentem Interesów Cudzoziemskich. W 1780, po śmierci bp. Młodziejewskiego został biskupem poznańskim oraz podkanclerzym a następnie kanclerzem wielkim koronnym.
W nowej diecezji powołał, w miejsce Akademii Lubrańskiego połączonej przez KEN z Kolegium Jezuickim, seminarium duchowne, któremu w 1784 nadał statut, wysokie dochody oraz utworzył w nim nieistniejące dotychczas studium teologiczne. Ponadto do jego zasług na tym urzędzie należy dodać odbudowę katedry poznańskiej po pożarze z 1772 oraz reformę organizacyjną administracji diecezjalnej.
Zaangażowanie biskupa w sprawy diecezji sprawiło, że zaczął ona zaniedbywać urzędy świeckie. Nakładający się na to konflikt z posłem rosyjskim sprawił, że w 1786 złożył urząd kanclerski, jednak jako biskup poznański nadal uczestniczył w życiu politycznym kraju. Podczas Sejmu Czteroletniego zaliczano go do zwolenników reform. Był wówczas przewodniczącym deputacji mającej rozpatrzyć żądania mieszczan. Jednocześnie większość reform podatkowych dyskutowanych podczas obrad było jego autorstwa. W końcowym okresie sejmu poparł jednak konfederację targowicką i został z jej ramienia cenzorem nowowydawanych książek. Umarł w Warszawie, gdzie został pochowany w katedrze św. Jana.
[edytuj] Bibliografia
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.) Wielkopolski słownik biograficzny, Warszawa, PWN 1981 ISBN 83-01-02722-3, autor hasła: Marian Drozdowski
Poprzednik Feliks Turski |
Biskup chełmski 1771 – 1780 |
Następca Jan Alojzy Aleksandrowicz |
Poprzednik Andrzej Stanisław Młodziejowski |
Biskup poznański 1780 – 1793 |
Następca Ignacy Raczyński |
Klemens • Jarost • Stanisław z Krakowa • Franciszek z Krakowa • Zbigniew z Szczyrzyca • Janusz Suchywilk • Zawisza Kurozwęcki • Jan Radlica • Zaklika z Miedzygorza • Mikołaj Kurowski • Wojciech Jastrzębiec • Jan Szafraniec • Jan Taszka Koniecpolski • Jan Gruszczyński • Jakub Dembiński • Uriel Górka • Stanisław Kurozwęcki • Krzesław Kurozwęcki • Jan Łaski • Maciej Drzewicki • Krzysztof Szydłowiecki • Jan Chojeński • Paweł Dunin-Wolski • Tomasz Sobocki • Samuel Maciejowski • Jan Ocieski • Walenty Dembiński • Piotr Dunin-Wolski • Jan Zamoyski • Maciej Pstrokoński • Wawrzyniec Gembicki • Feliks Kryski • Stanisław Żółkiewski • Andrzej Lipski • Wacław Leszczyński • Jakub Zadzik • Tomasz Zamoyski • Piotr Gembicki • Jerzy Ossoliński • Andrzej Leszczyński • Stefan Koryciński • Mikołaj Prażmowski • Jan Leszczyński • Jan Stefan Wydżga • Jan Wielopolski • Jerzy Albrecht Denhoff • Karol Tarło • Andrzej Chryzostom Załuski • Jan Stanisław Jabłonowski • Jan Szembek (kanclerz) • Andrzej Stanisław Załuski • Jan Małachowski • Andrzej Zamoyski • Andrzej Stanisław Młodziejowski • Jan Jędrzej Borch • Antoni Onufry Okęcki • Jacek Małachowski • Antoni Sułkowski