Dortmund

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°31' N 7°28' E51.5166667 7.4666667 (Dortmund)

Dortmund
Herb Dortmundu Flaga Dortmundu
Państwo	Niemcy
kraj związkowy	Nadrenia Północna-Westfalia
burmistrz	Gerhard Langemeyer
Powierzchnia	280,4 km²
Położenie	51° 31' N 7° 28' E
Wysokość	50-254 m n.p.m.
Ludność (2006) • liczba ludności • gęstość • aglomeracja	585 045 2098 os./km² 10 233 678
Nr kierunkowy	0231
Kod pocztowy	44001-44388
Tablice rejestracyjne	DO
Podział miasta	12 dzielnic
Położenie na mapie kraju Dortmund
Strona internetowa miasta

Dortmund ['dɔʁtmʊnt] – miasto na prawach powiatu położone jest w zachodniej części Niemiec, w kraju związkowym Nadrenia Północna-Westfalia, w Zagłębiu Ruhry

Dortmund to znaczący ośrodek przemysłowy. Wydobycie węgla kamiennego, hutnictwo żelaza. Przemysł maszynowy (maszyny górnicze, hutnicze, części okrętowe, elementy mostów), metalowy, elektrotechniczny, elektroniczny, spożywczy (największy były ośrodek produkcji piwa w Europie po München (Monachium) – 6 browarów, w tym Union, Brinkhoff´s, Kronen i DAB).

Centrum finansowo-handlowe, z licznymi bankami, towarzystwami ubezpieczeniowymi, firmami handlowymi, giełdami i hurtowniami. Także ważny węzeł kolejowy i drogowy.

Jest siedzibą licznych szkół wyższych, w tym uniwersytetu założonego w 1966 roku, instytutów naukowo badawczych: Maksa Plancka, Spektrochemii i Spektroanalizy, Socjologii, Rozwoju Przestrzennego Miast, a także urzędów – Bezpieczeństwa Pracy i Archiwum Gospodarczego Westfalii.

Spis treści 1 Historia 2 Zabytki 3 Muzea 4 Inne atrakcje 5 Miasta partnerskie 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

Dortmund znany jest od IX w. miasto zostało po raz pierwszy wspomniane 880 i 885 w dokumentach urzędowych pod nazwą Throtmanni. Była to wówczas niewielka osada karolińska. W 1152 Dortmund występuje pod nazwą Tremonia, a w 1222 r. Dortmunde. W 1152 cesarz Fryderyk Barbarossa przybył do tego regionu i odbudował miejscowość, która została zniszczone w przez. Na dwa lata Dortmund był rezydencją Barbarossy. Na kolejne lata przypada rozwój miasta, Dortmund z niewielkiej miejscowości stał się jedno z najbardziej wpływowych miast na terenie cesarstwa. W wieku XIII Dortmund stał się członkiem Ligi Hanzeatyckiej. W 1220 stał się Wolnym Miastem Rzeszy - jedynie był podporządkowany bezpośrednio cesarzowi. Po 1320, zamożne miasto handlowe znane jest w dokumentach pisanych jako "Dorpmunde". Od połowy XIV Dortmund był siedzibą związku kupców Westfalii. Wojna trzydziestolenia spowodowała upadek jego gospodarki.

Położony w Dolnej Nadrenii - Westfalii Dortmund posiadał status wolnego miasta aż do 1802, kiedy stał się eksklawą księstwa Orange-Nassau. W 1806 stał się częścią Wielkiego Księstwa Berg. Po klęsce Napoleona w 1815 podczas wojen napoleońskich, Dortmund wszedł w skład pruskiej prowincji Westfalii. W dobie industrializacji, Dortmund stał się wielkim centrum górnictwa, hutnictwa, oraz produkcji piwa.

W czasie rządów nazistów, ofiarą terroru padli pacjenci Szpitala Aplerbeck (przede wszystkim umysłowo chorzy oraz starzy) których przeniesiono do Hadamar gdzie zostali zagazowani. Była to część akcji T4 (Aktion T4). Ponadto 229 dzieci zostało zabitych w "Wydziale specjalistycznym dla Dzieci", który został przeniesiony z Marburga w 1941 roku. Dortmund, wraz z z innymi miastami Zagłebia Ruhry, był celem masowego niszczenia przez alianckie naloty. Około 80% zabudowy legło w gruzach, w tym historyczne centrum.

Po odbudowie i modernizacji miasto stało się ważnym centrum techniki i przemysłu. Jest to również jeden z zielonych miast w Westfalii, znane jest z licznych areałów zieleni i parków których znaczna część powstała na gruzach lub hałdach. Miasto stało się także ośrodkiem sportu, wzniesiono stadion Westfalski. Ponadto od 1973 Dortmund stał się miejscem Dortmundzkich Dni Szachowych, jednego z najważniejszych cyklicznych turniejów międzynarodowych w tej dyscyplinie.

W 2006 stadion Borussii był jednym z miejsc gdzie rozgrywano mecze piłkarskie w ramach mundialu. Prowadzena przez Pawła Janasa reprezentacja Polski przegrała 1:0 z Niemcami.

[edytuj] Zabytki

Z zabytków zachowały się tylko 4 kościoły:

• romańsko-gotycki NMP z ok. 1220
• gotycki św. Rajnolda (XIII-XV)
• św. Jana Chrzciciela (XIV-XV)
• św. Piotra (XIV)

[edytuj] Muzea

• Museum am Ostwall (sztuka nowoczesna)
• Muzeum Kultury i Sztuki (400 złotych monet z IVw.)

[edytuj] Inne atrakcje

• DASA "Deutsche Arbeitsschutz Austellung" (wystawa historii bezpieczeństwa pracy)
• kompleks sportowo-wystawowy Westfalenhalle (23 tys. miejsc, hipodrom)
• kasyno
• gmach Filharmonii Westfalii
• Teatr Miejski
• zamek (XVI-XVII) w dzielnicy Bodelschwingh
• ogrody botaniczne i zoologiczne oraz
• budowle fabryczne i osiedla robotnicze z przełomu XIX i XX w.
• Dortmunder Schachtage - jeden z najsłynniejszych na świecie, corocznie rozgrywany turniej szachowy
• Monkey Town, zamknięta hala zabaw, znajdująca się na ulicy Burgweg
• Baseny
• kompleks rekreacyjno-sportowy Wischlingenpark

[edytuj] Miasta partnerskie

• Amiens, Francja
• Leeds, Anglia
• Rostów nad Donem, Rosja
• Buffalo, Stany Zjednoczone
• Natanja, Izrael
• Nowy Sad, Serbia
• Xi'an, Chińska Republika Ludowa

[edytuj] Zobacz też

• Borussia Dortmund
• Stara Synagoga w Dortmundzie

[edytuj] Linki zewnętrzne

• (de) Strona internetowa miasta Dortmund
• (de) Dortmund StadtPanoramen - galeria zdjęć
• (de) Zdjęcia Dortmundu